Różnice unii lubelskiej i unii krewskiej.
Unia polsko-litewska
Jest to połączenie Polski i Litwy w XIV i XV stuleciu. Bazowało ono na wielu aktach prawnych i państwowych, których ustalenia oscylowały pomiędzy skłonnościami inkorporacyjnymi a swobodną koalicją. Myśl o unii zrodziła się w następstwie poczucia zagrożenia, jakie w dwóch krajach doby XIV i XV stulecia, wywoływał Zakon Krzyżacki i jego polityka.
Unia w Krewie
Układy zwierzchników Polski z Wielkim Księciem Litewskim zaowocowały zawarciem unii w Krewie, w 1385 roku. WłądysławJagiełło, w zamian za rękę Jadwigi i berło naszego kraju, zobowiązał się "ziemie swoje Litwy i Rusi do korony królestwa na trwale przyłączyć", jak również łącznie ze swymi poddanymi przyjąć wiarę chrześcijańską i krzewić ją w świecie. Obowiązany był także również do zwrotu naszemu państwu dużej liczby jeńców, uprowadzonych na terenie Litwy, w czasie wojen i najazdów. Po sześciu miesiącach, zjazd możnych i stanu rycerskiego w Lublinie, mianował Jagiełłę prawowitym władcą Polski. Stał się zatem królem narodu polskiego, nie tylko na mocy umowy małżeńskiej, ale i dzięki sile decyzji, a więc elekcji. W niedługim czasie po uroczystej celebracji chrztu, na którym nowo obrany panujący przyjął imię: Władysław, odbyły się w Krakowie uroczystości uświetniające dzień jego ślubu z Jadwigą i koronacji na króla w roku 1386.
Unia w Lublinie
Zwieńczeniem tendencji unifikacyjnych Polski i Litwy był akt unii podpisany w 1569 roku w Lublinie ( stąd nazwa "unia lubelska") przez ograna sejmowe dwóch stron. Na mocy tej oto unii, Korona i Litwa stanowić odtąd miały RZECZPOSPOLITĄ OBOJGA NARODÓW, ze wspólnie wybieranym panującym, wspólnym sejmem i wspólna polityką zagraniczną. W przeciwieństwie do minionych unii o charakterze personalnym, unia w Lublinie stanowiła tzw. "unię realną". Korona i Litwa utrzymały oddzielne stanowiska urzędnicze- centralne, odrębne finanse, oddzielne wojsko, jak również oddzielne urzędy ziemskie i sądy bazujące na różnych kodeksach prawnych. Wspólnie funkcjonowały: władca, sejm i polityka zagraniczna. Do Polski inkorporowano następujące województwa: bracławskie, kijowskie, podlaskie i wołyńskie. Bilateralna tolerancja względem narodowości i wyznania, a także równe prawa stanowe na terenach Polski i Litwy, miały gwarantować stabilność i niezmienność unii, której kres nadszedł w XVIII stuleciu- czasie rozbiorów i początku niewoli państwa polskiego.
PODOBIEŃSTWA UNII W KREWIE I UNII W LUBLINIE
1) zarówno na unii krewskiej, jak i lubelskiej uczestnikami byli władcy,
2) na pierwszej i na drugiej unii anektowano spore połacie ziemi,
3) obie unie tyczyły się Polski i Litwy
4) na unii krewskiej i na unii lubelskiej uzgodniono, że Polska i Litwa łączy osoba panującego,
5)obie unie postulowały tolerancję narodowościową i wyznaniową,
ROŻNICE MIĘDZY UNIĄ W KREWIE A UNIĄ W LUBLINIE
1) różnica co do miejsca - pierwszy akt unijny sygnowano w Krewie, drugi zaś- na terenie Lublina,
2) jednym z ustaleń pierwszej unii było poślubienie przez Jagiełłę -Jadwigi, zaś druga unia nie zawierała żadnych wzmianek o jakimkolwiek zawieraniu związku małżeńskiego;
3) na unii w Krewie Władysław Jagiełło stał się władcą Polski i Litwy;
4) na unii w Krewie przyłączono do Polski: Litwę i Rusie, zaś na unii lubelskiej anektowano konkretne województwa,
5) na unii krewskiej kluczową postacią był Władysław Jagiełło, zaś a na unii lubelskiej- król Zygmunt August - ostatni z dynastii Jagiellonów;
UNIA PERSONALNA - związek dwóch lub większej ilości krajów za pośrednictwem osoby wspólnego panującego przy równoczesnym utrzymaniu oddzielnych władz i instytucji;
UNIA REALNA - połączenie dwóch lub większej liczby organizmów politycznych, których: polityka zagraniczna, militarna i fiskalna -tworzone są i funkcjonują wspólnie;
