Polska pozostawała w niewoli przez 123 lata. W czasie tego okresu Polacy wielokrotnie próbowali wybić się na niepodległość. Nieudane XIX wieczne powstania narodowe: listopadowe z 1831 roku i styczniowe z 1863 roku doprowadziły do wprowadzania kolejnych represji przez naszych zaborców. Polacy nie pogodzili się z zaborami. Działali w różnych organizacjach społecznych i politycznych, które w swoich hasłach programowych poruszały problematykę niepodległościową. Tworzono partie polityczne we wszystkich trzech zaborach, a największy rozkwit przeżywała pod koniec XIX stulecia Galicja. Najstarszą polską partią polityczną o lewicowej orientacji była Polska Partia Socjalistyczna, zwana w skrócie PPS. W swoim programie wysuwała hasła niepodległościowe i socjalistyczne. Zamierzano zaprowadzić demokratyczny system władzy, głoszono poszanowania praw każdego obywatela bez względu na jego pochodzenie, rasę, narodowość i wyznanie, wolność słowa i bezpłatną edukację. Popierali przepisy mające według zwolenników chronić pracowników stopniową nacjonalizację ziemi i środków produkcji. Liderami PPS w kraju byli Józef Piłsudski w zaborze rosyjskim oraz Ignacy Daszyński działający w zaborze austriackim. W 1900 roku powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy. Dążyła do wybuchu internacjonalistycznej rewolucji robotniczej, która zniosłaby granice między państwami. Postulowano obalenie ustroju kapitalistycznego, likwidację państw narodowych oraz wprowadzenie rządów proletariatu. Niechętnie lub wrogo odnoszono się do dążeń niepodległościowych oraz do współpracy z organizacjami chłopskimi. Jej czołowymi działaczami byli Julian Marchlewski, Feliks Dzierżyński i Róża Luksemburg. Stronnictwo Narodowo - Demokratyczne utworzono w 1897 roku. Była to partia o charakterze narodowym będąca legalnym przedstawicielstwem ruchu narodowo - demokratycznego. Głównym przywódcą był Roman Dmowski. Propagowano program pracy u podstaw, pracy organicznej, nacjonalizmu jako nowoczesnego patriotyzmu oraz antysemityzmu. Sprzeciwiano się socjalizmowi. Głoszono hasła budowania jedności narodu, a następnie odzyskania niepodległości. Partią chłopską było Polskie Stronnictwo Ludowe, które powstało w 1893 roku. Jej czołowym działaczem był Wincenty Witos. Polska Partia Socjalno - Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego utworzona w 1892 roku opowiadała się za rozwiązaniem sprawy polskiej przy pomocy Austro-Węgier. Ostatecznym celem PPSD była odbudowa niepodległego państwa polskiego o ustroju socjalistycznym. Za ojca PPSD uważany jest Ignacy Daszyński. W skutek wojny rosyjsko - japońskiej doszło do gwałtownych zmian politycznych. W 1905 roku wybuchła rewolucja w Rosji, która rozprzestrzeniła się na tereny ziem polskich. Rozbudziło to nastroje niepodległościowe Polaków, strajkowali rolnicy, a nawet gimnazjaliści, którzy pragnęli nauki w języku polskim. Zamieszki rewolucyjne objęły zabór rosyjski. W tym okresie największą popularnością cieszyła się Polska Partia Socjalistyczna, która powołała swoją organizację bojową. Na początku XX wieku nastąpiła zmiana światopoglądowa w społeczeństwie. Zaczęto powoływać polskie instytucje i organizacje. Zakładano szkoły prywatne, wydawano polskie gazety i tworzono związki zawodowe. Z propozycją ugody z państwem rosyjskim wystąpiła Endencja (Narodowa - Demokracja), która głosiła hasła autonomii państwa polskiego i proponowała swoją pomoc w tłumieniu zamieszek w miastach. Podczas rewolucji 1905 roku PPS rozrywana była przez dwa rywalizujące ze sobą środowiska. Orientacja "starych" z Piłsudskim wzywała do samodzielnych akcji zbrojnych, natomiast "młodzi" liczyli na obalenie caratu przy współpracy ze zrewoltowanymi masami rosyjskimi. Doszło do rozbicia w strukturach partyjnych.

Stronnictwa niepodległościowe reprezentowane przez Józefa Piłsudskiego zdecydowało się poprzeć politykę państwach centralnych. Narodziła się idea zorganizowania szkoleń wojskowych w Galicji. W tym celu utworzono Związek Walki Czynnej, którego głównymi działaczami byli Kazimierz Sosnkowski i Władysław Sikorski. Wśród organizacji paramilitarnych w których swoją działalnością zasłynął Józef Piłsudski wymienić można Drużyny Strzeleckie, chłopskie Drużyny Bartoszowe czy Związek Strzelecki. W 1914 roku sformułowana została w Krakowie Pierwsza Kompania Kadrowa. W sierpniu 1914 roku wyruszyła do zaboru rosyjskiego celem wywołania powstania narodowego. Po nieudanej próbie opanowania Kielc nie doszło do wybuchu powstania, co zmusiło żołnierzy do wycofania się z powrotem do Galicji. Strzelcy Pierwszej Kompani Kadrowej weszli następnie w skład Legionów Polskich, które podlegały naczelnemu dowódcy austriackiemu. Z Legionów wyodrębniono dwie Brygady, z których każda składała się z 2 - 3 pułków. Komendantem I Brygady został dotychczasowy komendant 1 pułku piechoty w Legionie Zachodnim - Józef Piłsudski. Dowództwo II Brygady objął austriacki pułkownik, ale stopniowo wybijał się pułkownik Józef Haller, który w 1916 został jej nowym komendantem. Z inicjatywy Piłsudskiego powołano organizację militarną Polską Organizację Wojskową. W wyniku kryzysu przysięgowego, większość żołnierzy i oficerów I i III Brygady odmówiła złożenia przysięgi wierności Niemcom, za co zostali internowani w Havelbergu, Szczypiornie i Beniaminowie.

Sam Piłsudski po aresztowaniu został umieszczony w Magdeburgu, a brygady uległy rozwiązaniu. Wojsko polskie w czasie I wojny światowej sformułowano w Stanach Zjednoczonych, Francji oraz na terenie Rosji. Wybitną osobistością był Ignacy Paderewski, który działając w zachodniej Europie popularyzował sprawę polską. Problem ten niejednokrotnie był poruszany w polityce państw. Władcy wydawali odezwy skierowane do narodu polskiego celem pozyskania rekruta i sprzymierzeńca w czasie wojny. Cesarze Niemiec i Austro - Węgier utworzyli Radę Regencyjną spełniającą funkcje najwyższej władzy Królestwa Polskiego. 10 listopada 1918 roku prosto z Magdeburga do Warszawy przybył Józef Piłsudski, a dzień później objął z rąk Rady Regencyjne władzę wojskową. W następnych dniach całkowitą władzę objął Piłsudski, a Rada Regencyjna uległa rozwiązaniu. Od tego okresu rozpoczyna się walka o kształt granic przyszłego państwa polskiego. Plebiscyty zamierzano przeprowadzić na Górnym Śląsku, na Warmii oraz Mazurach, które w ostateczności zakończyły się niepomyślnie. Granica wschodnia została ustalona na podstawie traktatu ryskiego z 1921 roku po wojnie polsko - bolszewickiej.