Toruń w piętnastym wieku wyglądał okazale – otoczony był systemem potężnych murów obronnych, bramami i basztami wybudowanymi z czerwonej cegły. Przy bramach stały wielkie barbakany, a mury miasta okrążała szeroka fosa. Nad samym miastem górowały wielkie i wspaniałe budowle ratuszy i kościołów. Na wiślanym nabrzeżu pełno było kupców i tragarzy. Miasto dosłownie tętniło życiem. Ulicami przelewał się kolorowy tłum, pośród którego znaleźć można było muzyków, kuglarzy i wędrownych aktorów.

W tej właśnie epoce, dnia 19 II 1473 r. przy ulicy św. Anny (obecnie już ulicy imienia Kopernika) na świat przyszedł Mikołaj Kopernik, syn krakowskiego kupca (również Mikołaja) i torunianki - Barbary Kopernik (z domu Watzenrode).

Mały Mikołaj ochrzczony został w pobliskim kościele, nad chrzcielnicą, która ocalała do dziś. Gdy trochę podrósł, uczył się w szkole parafialnej, usytuowanej w pobliżu kościoła Świętego Jana - uczył się zwłaszcza łaciny, śpiewu i rachunków.

Mikołaj Kopernik miał kilkoro rodzeństwa –  brata Andrzeja i dwie siostry: Katarzynę i Barbarę. Gdy młody Mikołaj miał 10 lat umarł jego ojciec. Tuż przed jego śmiercią, cała rodzina przeprowadziła się do kamienicy przy Staromiejskim Rynku. W wieku osiemnastu lat, dzięki pomocy brata matki Miikołaja a jego wuja - Łukasza Watzenrode, wyruszył on na studia uniwersyteckie do Krakowa. Przebywał tam w latach: 1491 – 1495, ucząc się geometrii, matematyki, trygonometrii oraz astronomii. Po opuszczeniu Krakowa, kontynuował studia w Bolonii (we Włoszech) na wydziale prawa kanonicznego (lata: 1496 - - 1500), a potem w Padwie (między rokiem 1501 a 1503), gdzie studiował medycynę. W 1503 roku Mikołaj Kopernik obronił doktorat z prawa kanonicznego. Podczas swojego pobytu we Włoszech Mikołaj Kopernik zawarł znajomość z włoskim astronomem Domenico Maria di Novara, który zaraził go swoją pasją.

Po zakończeniu nauki Mikołaj Kopernik wrócił na tereny Warmii, by służyć tamtejszej kapitule i prowadzić (szeroko zakrojoną) działalność  w sferze publicznej - u boku wuja Łukasza, warmińskiego biskupa, brał czynny udział w zjazdach pruskich stanów. Opracował także traktat monetarny o sposobie bicia monet, a w nim jako pierwszy spośród ekonomistów udowodnił, że tzw. dobra moneta jest z obiegu wypierana przez tzw. gorszą.

Mikołaj Kopernik był też współautorem pierwszych map terenów Warmii, Zalewu Wiślanego, Prus Królewskich i całej Polski. Tłumaczył dzieła literackie (z greki na łacinę)  i przez władze kościelne w Rzymie poproszony został o współpracę przy nowym projekcie reformy kalendarza. Jednak najwięcej czasu poświęcał na obserwację gwiazd. W 1516 roku został mianowany administratorem dóbr kapituły. Pięć lat później  (w styczniu roku 1521), do murów zamku w Olsztynie zbliżyły się wojska krzyżackie. Mikołaj Kopernik przygotował więc miasto i sam zamek do obrony, dzięki czemu, atak Krzyżaków został odparty. W tym samym roku Mikołaj Kopernik złożył urząd administratora i został powołany (awansowany) na stanowisko komisarza Warmii, a w roku 1523 stał się generalnym administratorem warmińskiej diecezji. W tym właśnie czasie wrócił do Fromborka, w który, pozostał już aż do śmierci (24 maja roku 1543), zajmując się sprawami administracji, praktyką lekarską i dalszymi pracami astronomicznymi.

Pracę nad swoim rewolucyjnym dla astronomii i wiekopomnym dziełem Mikołaj Kopernik rozpoczął około roku 1515. Podczas obserwacji planet posługiwał się głównie trzema narzędziami astronomicznymi: kwadrantem słonecznym, astrolabium i triquetrum. Początkowo Mikołaj Kopernik nie był zdecydowany na publikację swojego dzieła (sprzecznego z całą ówczesną nauka i wiedzą astronomiczną), uległ jednak namowom młodego uczonego niemieckiego – Jerzego Joachima von Lauchena (zwanego Retykiem), który doprowadził do wydania dzieła Mikołaj Kopernika drukiem w Norymberdze. Ukazało się ono pod tytułem: ,,De revolutionibus orbium coelestium” („O obrotach sfer niebieskich”).

Dzieło Mikołaja Kopernika, godzące w podstawowe prawa nauki i  ustalone poglądy  o budowie świata, nie spotkało się z dobrym przyjęciem wśród uczonych, ani wśród duchownych. Od siedemnastego wieku jednak teorie Mikołaja Kopernika zyskiwały ciągle nowych zwolenników. Do jej ugruntowania w nauce przyczynili się: J. Kepler i Galileusz. Jeszcze za życia Mikołaja Kopernika jego astronomiczne teorie spotkały się jednak ze sprzeciwem ze strony M. Lutra, J. Kalwina i P. Melanchtona, jako sprzeczne z Biblią. Kościół rzymskokatolicki początkowo nie zajmował oficjalnego stanowiska wobec tych teorii, ale później (po soborze trydenckim) uznał je za przeciwne katolickiemu światopoglądowi i potępił dzieło Kopernika.

Rewolucja, której w astronomii dokonały obserwacje Mikołaja Kopernika polegała na przezwyciężeniu uznawanego przez wieki poglądu heliocentrycznego i stworzeniu podbudowy naukowej dla tej koncepcji. Mikołaj Kopernik został pochowany w podziemiach katedry we Fromborku, w pobliżu swojej kanonii.