Stanisław August Poniatowski zasiadł na polskim tronie w 1764. Był on człowiekiem wykształconym, posługiwał się językiem francuskim, niemieckim i angielskim. Dzięki odbytym w młodości podróżą zapoznał się ze sztuką holenderską, a także z literaturą i filozofią francuską. W wieku 18 lat po raz pierwszy został posłem na Sejm. W objęciu władzy pomogła mu caryca Katarzyna II. Młody król liczył na jej poparcie przy realizacji reform: scentralizowaniu władzy w państwie, uzdrowieniu skarbu, zwiększeniu liczebności armii. Zatem miał na celu dobro kraju. Nie zdawał sobie sprawy, że władczyni Rosji ma inne plany względem Polski i wcale nie pragnie jej umocnienia. Król rozpoczął modernizację kraju (wprowadzenie komisji skarbowej i wojskowej,, nieznaczne ograniczenie liberum veto). Po pierwszym rozbiorze Polski (1772 r.) Poniatowski starał się kontynuować reformy. Podczas sejmu rozbiorowego utworzono pierwsze w Europie ministerstwo oświaty publicznej i świeckiej - Komisję Edukacji Narodowej. W okresie Sejmu Czteroletniego (1788 - 1792) odżyła nadzieja na naprawę Rzeczypospolitej. Stanisław August Poniatowski brał czynny udział w opracowywaniu Konstytucji 3 Maja (1791 r.). Gdy do Polski wkroczyły interwencyjne siły rosyjskie, król nie wierzył zupełnie w możliwość pokonania wroga. Pragnął jak najszybszego zakończenia wojny, nawet za cenę ustępstw. Ostatecznie w lipcu 1792 r. przystąpił do konfederacji targowickiej. Za wszelką cenę starał się nie dopuścić do drugiego rozbioru Polski, który nastąpił w 1793 r. Abdykował na rozkaz Katarzyny II w 1795 r.
W polityce zagranicznej uchodził za figuranta, marionetkę w rękach Rosji. Krytykowano go za uległość wobec carycy. W polityce wewnętrznej nie potrafił sobie poradzić z trudnościami i z przeciwnikami politycznymi. Jednak przy ocenie jego polityki należy pamiętać, że sytuacja w kraju była także skutkiem działań poprzedników Stanisława Augusta na tronie polskim. Kulminacja wieloletniego kryzysu państwowości polskiej przypadła akurat na jego panowanie. Należy jednak podkreślić zasługi Stanisława Augusta Poniatowskiego dla oświaty, nauki i sztuki oraz jego udział w reformach.
