Hugo Kołłątaj był jednym z przedstawicieli polskiego Oświecenia. Był księdzem, zajmował się polityką i filozofią. Brał udział w pracach Komisji Edukacji Narodowej i Towarzystwa Ksiąg Elementarnych. Był jednym z autorów Konstytucji 3 maja.

Hugo Kołłątaj - życiorys

Hugo Kołłątaj urodził się 1 kwietnia 1750 r. w Dederkałach Wielkich na Wołyniu. Pochodził z rodziny szlacheckiej.

Kształcił się w Pińczowie, a  następnie na Akademii Krakowskiej (filozofia), w Wiedniu oraz w Rzymie (prawo i teologia), gdzie przyjął święcenia kapłańskie.

Działając w Komisji Edukacji Narodowej dokonał reorganizacji Akademii Krakowskiej. Po przeprowadzeniu się do Warszawy w 1779 r. skupił wokół siebie grono publicystów i filozofów nazywane "kuźnicą kołłątajowską". Forsowali oni reformy Rzeczypospolitej, krytykując anachroniczne struktury i zaszłości.

Był jednym z autorów Konstytucji 3 maja. Po jej uchwaleniu założył Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej. W 1791 r. został mianowany podkanclerzym koronnym. W późniejszym czasie zamierzał przystąpić do Targowicy. 

Podczas insurekcji kościuszkowskiej należał do Rady Najwyższej Narodowej. Został aresztowany w czasie podroży do Wenecji i osadzony w więzieniu w Ołomuńcu. 

Po opuszczeniu więzienia udał się na Wołyń, jednak w krótkim czasie został ponownie aresztowany i wywieziony do Moskwy. Ostatnie lata życia spędził w Księstwie Warszawskim. Zmarł 28 lutego 1812 r.

Hugo Kołłątaj - poglądy i publicystyka

Hugo Kołłątaj był wielkim orędownikiem równouprawnienia mieszczan, choć zajmował się również chłopami - proponował zamianę pańszczyzny na czynsz. 

Przeciwstawiał się Liberum veto, umocnienie władzy królewskiej widział w dziedzicznym tronie. Postulował ograniczenie praw magnaterii. W jego opinii sejm powinien być zawsze gotowy.

Jako przykład twórczości należy wymienić: "Do Stanisława Małachowskiego o przyszłym sejmie Anonima listów kilka", "O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja" czy "Prawo polityczne narodu polskiego".