Energetyka to jedna z gałęzi przemysłu, warunkująca jednocześnie rozwój innych. Jej zadaniami są: wytwarzanie, gromadzenie, przetwarzanie oraz wykorzystanie energii elektrycznej. Ma ona służyć zarówno do celów przemysłowych, jak i zaopatrywać ludność w niezbędną do prowadzenia gospodarstw domowych ilość energii.
Produkcja energii.
Jest to jedno z kryteriów badania rozwoju gospodarczego państw świata. Intensyfikacja możliwa jest szczególnie tam, gdzie obserwowalny jest prężny wzrost gospodarki. Zależy to od takich czynników:
- Wysokiego popytu na energię, aby wykorzystać ją do różnych działów produkcji, a także do komunikacji oraz świadczenia usług
- Utraty pewnych ilości energii podczas przesyłania jej na duże odległości
- Braku możności składowania dużych ilości energii
- Ogromnych kosztów budowy oraz działalności elektrowni oraz linii przesyłu.
Wyróżnia się następujące źródła energii:
- Odnawialne, takie jak: spadająca z wysokości woda, podmuchy wiatru, energia słoneczna, woda morska, biomasy czy też energia z wnętrza Ziemi (geotermiczna)
- Nieodnawialne- pewne rodzaje kalorycznych surowców: węgiel kamienny czy brunatny, gaz ziemny, ropa naftowa, torf, piaski bitumiczne, pierwiastki (tor, uran, rad) czy też łupki.
Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną powoduje konieczność zwiększenia ilości jej produkcji. To z kolei może spowodować w przyszłości wyczerpanie surowców do tego wykorzystywanych. Stąd też powstała potrzeba stworzenia alternatywnych źródeł energii. Na dzień dzisiejszy jej udział w ogólnej produkcji energii jest niewielki, wynosi bowiem niecały 1%.
Do nowych metod produkowania energii zalicza się:
- Pływy morskie- ich siła wykorzystywana jest przez hydroelektrownie, które podczas przypływów morza, usytuowane tam, gdzie wysokość pływów wynosi kilka metrów, przetwarzają ich siłę na energię; na dzień dzisiejszy istnieje mało takich ośrodków, a należą do nich przykładowo: elektrownia w zatoce Fundy w Kanadzie, w zatoce Kisłaja w Rosji czy na ujściu rzeki Rance we Francji.
- Wody płynące- jest to atrakcyjne źródło energii, ponieważ można ją pozyskiwać niskim kosztem, elektrownia nie wymaga skomplikowanych działań aby rozpocząć i zakończyć produkcję, a mała ilość potrzebna do jej obsługi pracowników dodatkowo przyczynia się do jej taniości.
Hydroenergetyka nie może się jednak w pełni rozwijać, z kilku powodów. Na przykład budowa zapory wodnej jest bardzo kosztochłonna, podobnie linie przesyłu energii. Wykorzystywanie wody może powodować także pewne szkody w środowisku naturalnym, takie, jak zmiany klimatyczne, destrukcję gleb czy też zamulanie zapór.
Elektrownie wodne mogą mieć postać:
- Przepływowych- które opierają się na naturalnych przepływach rzek, szczególnie dużych, położonych na nizinach, a także w dolinach, gdzie występuje duży spadek.; nie ma tu możliwości regulowania odpływu wody, ani jej magazynowania.
- Zbiornikowe- woda gromadzona jest w sztucznym zbiorniku, oraz powodowany jest jej spadek, z czego powstaje energia elektryczna;
- Zaporowe (inaczej: szczytowo- pompowe), gdzie woda spiętrzana jest przez zaporę, istnieje tu górny oraz dolny zbiornik, a woda przepływa między nimi;
Ta sama woda może zostać wykorzystana kilkakrotnie, co powoduje, że metoda ta jest ekonomiczna. W ten sposób wzdłuż tej samej rzeki można umieścić kilka elektrowni wodnych. Powstały w ten sposób system nazywa się kaskadą.
- Siła wiatru- nie można jednak określić nigdy jaka będzie siła wiejącego wiatru. Tworzenie energii polega na montowaniu agregatów wiatrowych o charakterze prądotwórczym. Ich niewielka moc pozwala na zaspokajanie prawie wyłącznie potrzeb odbiorców indywidualnych. Często wykorzystywane są w Danii, Niemczech, USA, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii.
- Energia słoneczna- nie jest wykorzystywana często z powodu barier technologicznych, braku stałości w emisji tego rodzaju energii oraz braku ciągłości dopływu. Produkcja polega na instalowaniu na dachach kolektorów, na przykład w gospodarstwach rolnych. Elektrownie heliotermicze wykorzystują tworzenie energii wskutek naświetlania promieniami słonecznymi metalu, będącego półprzewodnikiem, zamieniając bezpośrednio energię świetlną w elektryczną. Elektrownie takie istnieją na przykład w: Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii. Ich moc jest niewielka i wykorzystuje się je najczęściej do ogrzewania.
- Energia geotermiczna- pochodząca z wód termalnych bądź z wnętrza skorupy ziemskiej; elektrownie o takim profilu istnieją na przykład: we Włoszech, USA, Islandii, Bułgarii, Rosji, Nowej Zelandii, Chinach Rumunii.
- Odpady przemysłowe, komunalne oraz biomasa- odpady są spalane w elektrowniach , z kolei biomasa poddawana jest procesowi fermentacji, w trakcie którego uzyskiwany jest biogaz, przekształcany następnie w metan.
Państwa, dążąc do bezpieczeństwa energetycznego, opracowują własne programy produkcji energii. O tym decydują także elementy gospodarki rynkowej oraz jej mechanizmy, wymuszające ceny. Prawa rynku zapobiegają takim negatywnym zjawiskom, jak marnotrawieniu energii oraz powodują zmniejszanie energochłonności w przemyśle.
Dobrze prowadzona polityka energetyczna przyczynia się do poprawy stanu całej gospodarki.