Polska - gleby

Gleby w Polsce zaczęły się tworzyć po ustąpieniu lądolodu. Początkowo były to gleby tundrowe. Po ociepleniu klimatu powstały inne rodzaje gleb. Większość z nich to gleby strefy umiarkowanej. Ponad 80% powierzchni kraju zajmują gleby bielicowe, rdzawe, brunatne i płowe.

Gleby bielicowe i rdzawe są glebami mało żyznymi. Tworzą się w warunkach lasu szpilkowego. Cechują się małą zawartością próchnicy i kwaśnym odczynem. W Polsce występują na ogół na terenach piaszczystych pokrytych lasem sosnowym. Najczęściej są to stożki sandrowe.

Gleby brunatne i płowe tworzą się w warunkach lasu liściastego. Najczęściej powstają na glinach lub skałach lessowatych. Gleby brunatne są słabo kwaśne lub obojętne, o średniej lub wysokiej żyzności. Gleby płowe są mniej żyzne niż brunatne.

Innymi glebami występującymi w Polsce są:

• gleby skaliste terenów górskich (10% powierzchni kraju) - są to gleby inicjalne, w początkowym stadium rozwoju (Karpaty i Sudety);
• gleby bagienne (9%) - powstają na obszarach nadmiernie zawilgoconych (pradolina Narwi i Biebrzy, dolina Wkry, Noteci, Polesie Lubelskie i tereny nadmorskie);
• mady (5%) - tworzące się z namułów rzecznych w dolinach i deltach rzecznych (Żuławy Wiślane, doliny rzeczne);
• czarne ziemie (2%) - żyzne gleby pobagienne powstające na skałach zasobnych w węglan wapnia (Kujawy, okolice Błonia i Sochaczewa pod Warszawą, okolice Pyrzyc, Nizina Śląska na południe od Wrocławia);
• czarnoziemy (1%) - najżyźniejsze gleby w Polsce tworzące się w warunkach występowania roślinności trawiastej (południowo-wschodnia część Wyżyny Lubelskiej, okolice Sandomierza, Płaskowyż Proszowicki koło Krakowa);
• rędziny (1%) - tworzące się na skałach węglanowych i siarczanowych - wapieniach, kredzie, gipsie i marglu (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Niecka Nidziańska, okolice Chełma i Zamościa, okolice Opola, Tatry Zachodnie, Pieniny).

Do określania wartości użytkowej gleb wprowadzono w Polsce podział na 6 klas bonitacyjnych.

Z powyższego zestawienia wynika, że w Polsce przeważają gleby średnie i słabe, a ilość gleb najlepszych i bardzo dobrych jest znikoma.

Do określenia wartości użytkowej gleb wprowadzono w Polsce podział na 6 klas bonitacyjnych