Ukształtowanie powierzchni:
Wśród form ukształtowania powierzchni Afryki zdecydowanie dominują wyżyny. Średnia wysokość kontynentu wynosi 658 m n.p.m. a ponad 75% jego obszaru znajduje się pomiędzy 300 a 2 000 m n.p.m. Najwyższym szczytem jest Kilimandżaro, położony 5 895 m n.p.m., a najniższym punktem - depresja jeziora Assal, znajdująca się 150 m p.p.m. Na północnym krańcu Afryki wznoszą się góry Atlas, a na południowym - Góry Przylądkowe.
Typową cechą rzeźby Afryki są liczne rozległe kotliny, rozdzielające obszary wyżynne. Należą do nich: Kotlina Konga, Kalahari, Nigru, niecka pustyni Al.-Dżauf, Niecka pustyni Libihskiej, Kotlina Wielkiego Egru, Kotlina Czadu i Kotlina Białego Nilu. Tereny wyżynne natomiast stanowią: Wyżyna Abisńska, Somalijska, Adrar des Iforas, Air, Adamawa, Lunda, Bije, Nam, Damara, Veldów, Matabele, płaskowyż Dar Fur oraz płaskowyż Górnego Karru. W środkowej części Afryki północnej znajdują się ponadto masywy górskie - Ahaggar i Tibesti.
Afrykę Wschodnią przecina system Wielkich Rowów Afrykańskich, który ciągnie się od obniżenia rzeki Zambezi do południowych wybrzeży Morza Czerwonego. Rozdziela on wyżyny zrębowe, nad którymi wznoszą się stożki wulkaniczne (m. in. Kilimandżaro 5 895 m n.p.m., Kenia 5 199 m n.p.m., Elgon 4 321 m n.p.m.).
Klimat:
Dla Afryki charakterystyczny jest symetryczny rozkład stref klimatycznych. Największymi opadami cechują się obszary położone w strefie klimatu równikowego wilgotnego. Występują tu opady całoroczne, tzw. deszcze zenitalne. Im dalej od równika roczna suma opadów maleje, aż do strefy klimatów zwrotnikowych, w których opady prawie całkowicie zanikają. Na terenach objętych tym klimatem rozciągają się rozległe obszary pustynne, z największą pustynią świata położoną w Afryce północnej - Saharą. Charakterystyczne dla pustyń są ponadto duże dobowe amplitudy temperatur, osiągające nieraz 40ºC. Za strefą klimatów zwrotnikowych roczna suma opadów zaczyna znowu rosnąć. Północne krańce Afryki znajdują się pod wpływem klimatu śródziemnomorskiego, a południowe - klimatu podzwrotnikowego morskiego. Obydwa typy klimatów cechują się gorącym latem i łagodną, deszczową zimą. Odmiennymi warunkami klimatycznymi odznacza się Afryka wschodnia, leżąca w strefie klimatu zwrotnikowego, którego suchość łagodzi wpływ wilgotnego pasatu południowo-wschodniego. Sprawia on, iż obszar ten cechuje się większymi opadami, niż by na to wskazywała szerokość geograficzna.
Szata roślinna:
Świat roślinny układa się w zależności od zasięgu występowania stref klimatycznych. Obszary śródziemnomorskie porastają twardolistne, zimozielone lasy oraz zarośla typu makii. W strefie klimatu zwrotnikowego występuje skąpa roślinność pustynna i półpustynna (suchorośla). Wraz z malejącą szerokością geograficzną i rosnącymi sumami opadów pojawia się roślinność sawannowa, która przechodzi z kolei w lasy galeriowe i parkowe. Strefę klimatu równikowego porasta wiecznie zielony wilgotny las równikowy.
Odmienna roślinność występuje w najwyższych partiach gór, dla których typowe są drzewiaste lobelie i starce oraz na wybrzeżach morskich strefy równikowej, które porastają lasy namorzynowe (mangrowe).
