Dzieje Ziemi

Ziemia, od momentu powstania 4,6 mld lat temu, nieprzerwanie kształtuje swoje oblicze. Nieustannie formuje się jej budowa wewnętrzna, ciągle zmieniają się właściwości atmosfery i hydrosfery, a także rozmieszczanie lądów i oceanów oraz ukształtowanie powierzchni, trwa ewolucyjny rozwój roślin oraz zwierząt.

Warchaiku, erze obejmującej prawie połowę dziejów naszej planety, Ziemia podlegała ogromnym przemianom fizycznym. Kula ziemska była wówczas silnie rozgrzana, a źródło tego ciepła stanowiły bombardowania licznych meteorytów i szybki rozpad pierwiastków promieniotwórczych. W płynnej planecie cięższe substancje (żelazo) opadały w kierunku jej środka, a lżejsze materiały gromadziły się przy powierzchni. W rezultacie nasz glob przyjął swoją obecną strukturę z jądrem, płaszczem i skorupą ziemską. Stopniowo  kształtowały się zarysy kontynentów. Uwolnione z wnętrza Ziemi substancje lotne utworzyły pierwotną atmosferę złożoną z pary wodnej, wodoru, chlorowodoru, tlenku i dwutlenku węgla, a także azotu. W wyniku koncentracji schłodzonej pary wodnej powstały praoceany.

Kontynenty w ruchu – Rozmieszczanie lądów i oceanów

00032063.gifPierwsze skały tworzące skorupę ziemską zaczęły powstawać ponad 4 mld lat temu.  Pod koniec archaiku istniało już prawie 80% współczesnej skorupy ziemskiej, a układ kontynentów ulegał częstym zmianom. Około 250 mln lat temu po raz drugi w dziejach Ziemi uformował się jeden superkontynent: Pangea. Otaczał go ocean Panthalassa, a jego zatokę stanowił przyszły ocean Tetyda. W erze mezozoicznej rozpoczynał się już stopniowy rozpad Pangei, najpierw na dwa kontynenty: Laurazię i Gondwanę, które następnie rozdzieliły się na mniejsze bloki.  Australia oddaliła się od Antarktydy, Ameryka Południowa połączyła się z Ameryką Północną, od niej z kolei odsunęła się Grenlandia. W erze kenozoicznej wszystkie kontynenty przesunęły się na pozycje zajmowane do dziś. Pozostałościami Tetydy są m.in. Morze Śródziemne i Morze Czarne.  Jeżeli obecny ruch płyt 00032064.giflitosfery będzie kontynuowany, to Ameryka Północna prawdopodobnie zbliży się do Syberii, Kalifornia odłączy się od Ameryki Północnej, a Australia zderzy się z Indonezją.