Tarty to najwyższa grupa górska w Karpatach położona po stronie polskiej

i słowackiej. Łączne ich powierzchnia wynosi 785 km2. Długości 52 kilometry, szerokość około 17 kilometrów. Najwyższy szczyt Tatr to Gerlach (2665 m n.p.m.), położony po stronie słowackiej.

Tatry należą do najatrakcyjniejszych miejsc w Polsce pod względem turystycznym, krajobrazowym i rekreacyjnym. Każdy odwiedzający Tatry znajdzie tu coś dla Siebie. Ciekawe szlaki do pieszych wycieczek, duża liczba jaskiń dla grotołazów, dla uprawiających wspinaczkę i sporty zimowe również znajdą tu odpowiednio przygotowane do tego miejsca i szlaki. Tatry są miejscem gdzie można ciekawie spędzić czas zarówno latem jak i zimą. Krajobrazy tatrzańskie przyciągają sowim urokiem

co roku miliony ludzi.

Tatry po stronie polskiej zajmują około 200 km2, najwyższym szczytem są Rysy (2499 m n.p.m.). W budowie Tatr wyróżnia się trzon krystaliczny zbudowany

z granitów, diorytów kwarcowych, gnejsów i łupków metamorficznych oraz serii osadowej składającej się z płaszczowiny wierchowej i reglowej zbudowanych z wapieni, dolomitów, piaskowców i margli. Tarty są jedynym górotworem o charakterze alpejskim, wynika to z tego, że były one zlodowacone w okresie plejstoceńskim.

Z powodu zróżnicowanej budowy Tatry dzielą się na Tatry Zachodnie i Tatry Wschodnie, umowną granicą miedzy nimi jest Dolina Cichej na Słowacji i Dolina Suchej Wody w Polsce, oraz Tatry Bielskie, które są w całości położone na Słowacji.

Charakterystyczną cechą Tatr jest również ich klimat o cechach typowych dla klimatu alpejskiego.

Tatry wyróżniają się również specyficznym klimatem górskim. Temperatura jest zróżnicowana wraz z wysokością. W styczniu średnia temperatura wynosi około -5°C

a dla lipca średnia wynosi około 15°C (na wysokości 800 m n.p.m.), inaczej jest na wysokości 2000 m n. p. m. temperatury są znacznie niższe dla stycznia średnia wynosi ono około - 9°C a dla lipca 15°C. W Tatrach występują również duże dobowe amplitudy temperatury (czyli różnica między max i min temperaturą w ciągu dnia). Liczba dni mroźnych występujących w ciągu roku waha się średnia w granicach 80 dni. Jeśli chodzi o opady to średnia roczna suma opadów wynosi około 1500 mm a w wyższych partiach gór nawet ponad 2000 mm .

Miesiącami w których, notuje się największe sumy opadów są miesiące letnie: lipiec, sierpień. Od września do maja przeważają w Tatrach opady śnieżne. W zimie

i wiosną charakterystyczny zjawiskiem są występujące lawiny śnieżne latem natomiast lawiny kamieniste, występują one głównie na stromych zboczach stoków. Wśród elementów pogodowych charakterystycznych dla Tatr są, mgły tworzące często tzw. "morza mgieł" oraz wiatry fenowe, w Tatrach jest to tzw. halny, silny i ciepły.

Charakterystyczna cecha Tatr jest również roślinności która występuje piętrowo, wraz ze zmianą wysokości n. p. m. Wyróżniono na terenie Tatr 6 pięter roślinności:

  1. Pola uprawne (piętro pogórza) do wysokości 1000 m n. p. m.
  2. Piętro regla dolnego, 1000 - 1250 m n. p. m. (głównie świerki, olsza szara w pobliżu potoków, na łąkach: szafran spiski, na skałach wapiennych: szarotka alpejska).
  3. Piętro regla górnego, 1250 - 1550 m n. p. m. (przewaga boru świerkowego, w pobliżu górnej granicy spotkać można limbę i górską odmianę sosny, modrzew europejski, jarząb pospolity , wierzbę śląską i brzozę karpacką.
  4. Piętro kosówki 1550 - 1800 m n. p. m. (roślinność naskalna typu alpejskiego występująca w postaci zwartych muraw.
  5. Piętro turni 1800 do pomad 2300 m n. p. m. (roślinność w postaci pojedynczych muraw).

Ogólnie w całych Tatrach występuje około 1000 gatunków. Około 250 z nich to gatunki typowe tylko dla obszarów górskich i wysokogórskich.

W Polsce, Tatry należą do jednego z najbardziej atrakcyjnych miejsc. W 1873 roku powstało, Towarzystwa Tatrzańskiego od tego czasu Tatry stały się czołowym ośrodkiem sportów zimowych szczególnie narciarstwa. Od tego czasu zaczęły powstawać skocznie i wyciągi narciarskie, kolejki liniowe m.in. na Gubałówkę i Kasprowy Wierch, które miały za zadanie przyciągnąć więcej narciarzy do Tatr i uatrakcyjnić im uprawianie tego sportu. Obecnie miejscem najbardziej obleganym przez narciarzy jest rejon Kasprowego Wierchu natomiast jeśli chodzi o turystykę piesza to zdecydowanie dominują doliny tatrzańskie: Dolina Chochołowska, Strążyska, Kondratowa, Małej Łąki, Kościeliska, Rybiego Potoku, Hali Gąsienicowej.

Miejscem, szczególnym w Tarach, które warto zobaczyć jest Rusinowa Polana

i Gęsia Szyja. Jadąc od Brzezin i dalej przemieszczając się drogą w kierunku Morskiego Oka, w pobliżu Wierchu Poroniec podążając zielonym szlakiem (około 45 minut), dochodzimy do Rusinowej Polany, z której rozlega się piękna panorama na Tatry. Polana ta ze względu na dogodne warunki jest miejsce częstego wypasu owiec. Kolejnym urokliwym miejscem jest Gęsia Szyja, do której prowadzi szlak dość stromy

i ciężki. Jedna dla rozpościerających się z stamtąd widoków na Tarty warto zadać sobie ten trud. Będąc na polanie widzimy takie szczytu jak Gerlach, Rysy, Wołoszyn, Lodowy Wierch, Krywań, pasmo Tatr Bielskich. Szczyty wydają się być tak bliskie, patrząc na nie czujemy przerażenie i fascynacje tym co daje nam przyroda. W drodze powrotnej, schodząc niebieskim szlakiem, mijaj stare schronisko, dalej dolinka Filipka w kierunku Wiktorówek, warto zatrzymać się w Kaplicy Matki Boskiej Jasnogórskiej, która jest uznawana za patronkę Tatr. Po drodze mijamy wiele źródełek które, dodają uroku tatrzańskim krajobrazom. Trasa kończy się zejściem do Leśniczówki Zazadnia dalej można dotrzeć drogą Balcera do Brzezin. Jest to jedno z wielu miejsc w Tatrach, które w naszej pamięci pozostaną na długo i sprawią, że szybko wrócimy tam ponownie w poszukiwani coraz to ciekawszych wrażeń i przygód.

Literatura: Mała Encyklopedia PWN; 1996, Warszawa, Wydawnictwo PWN

Szlaki Turystyczne Tatr Polskich; 2000, Szczecin, Wydawnictwo Nefryt