KLIMAT UMIARKOWANY-CHŁODNY
Klimat ten charakteryzuje średnia roczna temperatura od 0 do 10ºC. Średnia temperatura w najcieplejszym miesiącu jest niższa od 20ºC. Najwyższe opady występują latem i wahają się w granicach od 400 do 600 mm. Na obszarach objętych działaniem klimatu umiarkowanego chłodnego rosną lasy liściaste zwane Tajgą.
W zależności od szerokości geograficznej flora tajgi może być zróżnicowana. W Skandynawii oraz na północy Niziny Zachodniosyberyjskiej występuje las świerkowo-modrzewiowy z gatunkami świerka syberyjskiego, modrzewia, limby syberyjskiej i brzozy omszonej. Na południu tego samego obszaru występuje tajga zwana ciemną ze względu na przewagę drzew iglastych. Rośnie tu: świerk syberyjski, sosna, limba syberyjska, jodła syberyjska, często porośnięta plechą różnych gatunków brodaczek. Na terenach wschodnich od rzeki Jenisej oraz na Alasce i w Kanadzie występuje tajga jasna, zwana tak ze względu na przewagę modrzewi (głównie modrzewia dahurskiego) zrzucających igły w porze zimnej. Oprócz modrzewi występuje tu jeszcze okazy świerka syberyjskiego i limby syberyjskiej.
Świat zwierzęcy tajgi
Wśród dużych ssaków występują tu: łosie, jelenie, niedźwiedzie brunatne i tygrysy syberyjskie, wilki, rysie, żbiki, dziki, z mniejszych gatunków rosomaki, sobole, wiewiórki, oraz wydry i bobry zamieszkujące środowisko wodno-lądowe.
Przedstawicielami ptaków są gatunki cietrzewia, dzięcioła, jarząbka, głuszca, krzyżodzioba, orła bielika, sowy i żurawia syberyjskiego.
Z całego bogactwa ryb tajgi należy wymienić jesiotra, omula, sielawę syberyjską, nelma, amura, lipienia, lenoka, głowacicę, miętusa, oraz głowacza syberyjskiego.
Gleby w Tajdze
Na obszarach wiecznej zmarzliny występują bielice, gleby darniowo-bielicowe i gleby płowe. Tam gdzie wieczna zmarzlina nie występuje gleby są bardziej zróżnicowane. W tajdze północnej występują bielice oraz gleby iluwialno-humusowe. W tajdze środkowej występują głównie bielice, natomiast w tajdze południowej spotykane są gleby płowe oraz gleby darniowo-bielicowe.
KLIMAT PRZEJŚCIOWY UMIARKOWANY
Temperatura średnia w ciągu roku waha się w wąskich granicach od 7 do 8ºC. W najcieplejszym miesiącu roku temperatura osiąga 18-19ºC, a w najzimniejszym spada poniżej 0ºC do -2ºC. Średnia suma opadów wynosi około 600 mm, a zwłaszcza latem. Różnica między temperaturą najcieplejszego i najzimniejszego miesiąca wynosi około 20ºC.
W strefie klimatu przejściowego umiarkowanego leży teren Polski. Klimat naszego kraju jest kształtowany przez napływające masy powietrza kontynentalnego i morskiego.
Gatunki zwierząt żyjące w strefie klimatu przejściowego umiarkowanego, to a) ssaki: zając szarak, wiewiórka pospolita, jeleń szlachetny, sarna, borsuk, dzik, łoś, żubr, lis, ryś i wydra;
b) płazy: salamandra plamista, ropucha szara, traszka zwyczajna;
c) gady: żółw błotny, zaskroniec, padalec;
d) ptaki: jastrząb, zięba, kaczka krzyżówka, łyska, perkoz dwuczuby, głuszec, bocian biały, cietrzew, jaskółka i łabędź;
e) ryby: płoć, karaś, okoń, karp, lin, ukleja, leszcz i szczupak
W świecie roślinnym tego klimatu przeważają lasy, bory sosnowe, bory mieszane, buczyny i grądy, a na podmokłych terenach - łęgi. Łączna powierzchnia terenów leśnych stanowi 27% powierzchni która znajduje się pod wpływem tej strefy klimatycznej. Z gatunków drzew rosną tu sosny, świerki, olchy, dęby, jesiony, brzozy, graby, jodły, buki, lipy i cisy. Na łąkach rosną zioła, rośliny motylkowe, jaskrowate, turzycowate i inne.
Z gleb przeważają tu gleby płowe i brunatne - 37%, bielice - 36%, gleby bagienne - 8%, mady - 4%, ziemie czarne - 2%, czarnoziemy - 1% i rędziny - 1%.
CECHY KLIMATU ZWROTNIKOWEGO SUCHEGO
Klimat ten dzieli się na kontynentalny suchy i skrajnie suchy. Pierwszy typ charakteryzuje się wysokimi amplitudami temperaturowymi, bardzo małymi opadami (głównie w postaci gwałtownych ulew) oraz dużym nasłonecznieniem. Drugi typ charakteryzują wysokie amplitudy temperatur dobowych, pory suche trwające nawet kilka lat oraz duże nasłonecznienie.
Strefa tego klimatu obejmuje Saharę, Półwysep Arabski, Pustynię Kalahari, centralną Australię, Pustynię Atacama, Wyżynę Meksykańską oraz południe Stanów Zjednoczonych.
Wśród gleb obszaru objętych strefą klimatu zwrotnikowego suchego występują głównie szaroziemy. Są to gleby które powstają w klimacie gorącym. Materiał organiczny gromadzący się na powierzchni gleby szybko się rozkłada co nie pozwala na gromadzenie się próchnicy. Odczyn gleb jest silnie zasadowy (pH waha się od 7,5 do 8,5). Procentowa zawartość próchnicy w szaroziemach pozwala na rozróżnienie na ciemne (od 2,5 do 4%), typowe (od 1,5 do 2,5%) i jasne (od 1 do 1,5%).
Roślinność żyjąca w tym klimacie przystosowała się do niesprzyjających warunków na różne sposoby: wykształciła grube pnie chroniące przed utratą wilgoci, liście zostały zredukowane do postaci kolców, oraz powstały formy roślin epizodycznych pojawiających się tylko po obfitych opadach. Jako przykład można przytoczyć: kaktusa giganteus, pozłotki, werbeny.
Wśród zwierząt występują legwany, jaszczurki, nietoperze, świnie pustynne, owce kanadyjskie, króliki, lisy i sowy.
CHARAKTERYSTYKA LASU RÓWNIKOWEGO
Las ten należy do wiecznie zielonych lasów równikowych, bardzo wilgotnych. Suma opadów w ciągu roku przekracza 2000 mm. Temperatura powietrza jest stała i wynosi 27ºC. Las równikowy porasta tereny w dorzeczu Amazonki, Kotlinę Kongo, południową i wschodnią część Półwyspu Indochińskiego i Półwysep Malajski z Archipelagiem Malajskim oraz Nową Gwineę.
Gatunkami występującymi w tym lesie są balsa, heban, kauczukowiec i mahoniowiec, rośliny nadrzewne (tzw. epifity), liany (pnącza).
Świat zwierzęcy reprezentują kolorowe papugi, tukany, hipopotamy, goryle, małpy, tygrysy, leniwce, gepardy, okapi i nietoperze.
Wśród ludności las tropikalny zamieszkują plemiona czarno- (Murzyni Bantu czy Pigmeje) i czerwonoskóre, np. Indianie znad Amazonki.
Gleby na ogół są ciężkie do uprawy, zawierają mało substancji odżywczych, o małej głębokości i żyzności. Są to gleby gliniaste, zbite i ciężkie, barwy czerwonej albo żółtawej. Wśród nich: czerwonoziemy, żółtoziemy i lateryty.
KLIMAT ARKTYKI - SUBPOLARNY
Klimat ten ma odmienny charakter niż wcześniej opisane typy klimatu. Posiada wysokie amplitudy temperaturowe, jednak średnia najcieplejsza temperatura jest niższa niż 10ºC (marzec). Opady nie są duże i w ciągu roku wynoszą zaledwie 250 do 350mm. Pora letnia jest chłodna i wilgotna, natomiast pora zimowa jest wietrzna i mroźna. Przez większość dni w ciągu roku, zalega pokrywa śniegu.
Występują tu gleby poligonalne o płytkim poziomie próchnicy, nie więcej niż 1%.
Roślinność jest uboga, przystosowana do surowych warunków, tundrowa. Wyróżniamy tu trzy rodzaje tundry porastającej tereny klimatu subpolarnego:
a) arktyczna oraz mszysto - porostowa z mchami, porostami i roślinnością kwiatową
b) krzewinkowa z wierzbą karłowatą, brzozą karłowatą, borówką, bagnem, wrzoścem, oraz mchami i porostami
c) lasotundra - jest przejściem pomiędzy tundrą a lasami tajgi iglastej.
KLIMAT POLARNY
Zbliżony pod pewnymi względami do klimatu subpolarnego, ponieważ obok niskich temperatur, niskie są również roczne sumy opadów. Takie warunki przyczyniają się do tworzenia się pustyni lodowej. W najzimniejszych miesiącach temperatury wahają się między -6 a -49ºC, a w najcieplejszych między -14 a 5ºC. Opady występują przede wszystkim pod postacią śniegu i wynoszą od 75 do 500 mm. Gleby są stale zamrożone, a więc ich kształtowanie się jest ograniczone do minimum.
Świat zwierząt w Arktyce tworzą gatunki takie jak: wieloryb grenlandzki, foki (Biełucha), morsy, niedźwiedź polarny, lis polarny, wół piżmowy, alki.
Klimat Antarktyki to klimat polarny, suchy. Średnie temperatury w ciągu roku wahają się między -10 a -25 ºC. W miesiącach zimowych temperatura waha się od -60 do -70ºC a w miesiącach letnich od -30 do -50ºC.
Wieją tu stałe i silne wiatry a sumy rocznych opadów nie przekraczają 600 mm. Sieć cieków wodnych jest tu zmienna, kształtowana w różny sposób przez topniejące lody.
Zwierzęta gromadzą się głównie na brzegach morskich, tam gdzie mogą znaleźć pożywienie. Na szczególną uwagę zasługują gatunki endemiczne fok, jak np. lampart morski. Z ptactwa żyją tu albatrosy, pingwiny, mewy i rybitwy. W wodzach żyją masowo bezkręgowce (przede wszystkim kryl) oraz pewne gatunki ryb.
Roślinność ze względu na surowe warunki jest uboga i bardzo zredukowana głównie do mchów, porostów, grzybów, oraz nielicznych gatunków kwiatowych (np. śmiałek antarktyczny).
