Europa i Azja, dwa kontynenty na półkuli północnej nie są odrębnymi lądami, ale tworzą jeden obszar. Mimo tego, są one wyodrębniane jako osobne kontynenty z powodów zarówno historycznych - od najdawniejszych czasów tereny na wschód od Morza Egejskiego zwane były Azją, a na zachód- Europą, jak i światopoglądowych. Jest to podział umowny, związany z europocentrycznym spojrzeniem na świat, jednak tak rozpowszechniony, że stosuje się go nawet w kwestiach naukowych, w pracach z zakresu geografii fizycznej.

Ten olbrzymi ląd czasem nazywany jest Eurazją (nazwa ta powstała w XIX wieku).

Obecnie stosuje podział lądów na dwie grupy: pierwsze skupienie lądów - Afryka, Eurazja, Australia i drugie, mniejsze - Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Antarktyda. Oddzielone są one od siebie oceanami.

Eurazja, to ląd leżący na półkuli wschodniej i północnej. Na południe od równika położona jedynie mała jego część - Indonezja.

Europa i Azja tworzą największy ląd na Ziemi, bowiem zajmuje on 30% wszystkich obszarów lądowych, czyli 54 mln km2. To co charakteryzuje ten kontynent to duża rozciągłość, olbrzymia powierzchnia, a także spora zwartość, pomimo urozmaiconej linii brzegowej, z licznymi wyspami, półwyspami, zatokami i morzami przybrzeżnymi.

Budowa geologiczna i morfologia obszaru

Historia budowy geologicznej i morfologii obszaru jest bardzo złożona, kształtowana była bowiem od czasów najdawniejszych i do tej pory istnieją tu ślady wszystkich orogenez.

Kontynent składa się z sześciu bloków litosferycznych, pochodzących z prekambru, na których osadzały się utwory późniejsze. Bloki te nazywane są tarczami. Na omawianym obszarze występują tarcze: wschodnioeuropejska, syberyjska, koreańsko - chińska, sundajska, indyjska i arabska. Kształtowanie się tego obszaru rozpoczęło się podczas ery kaledońskiej, kiedy to w zachodniej części platformy wschodnioeuropejskiej utworzyły się łańcuchy górskie, obecnie zachowane głownie w Skandynawii i na Wyspach Brytyjskich, a także w młodszych obszarach fałdowych Europy. Następna orogeneza, hercyńska, przyniosła również powstanie, sfałdowanie lub odmłodzenie kilku łańcuchów górskich. W tym okresie tarcze prekambryjskie zostały połączone ze sobą.

Struktura morfologiczna obszaru Eurazji ukształtowała się ostatecznie w orogenezie alpejskiej. Postępowała ona w kilku fazach, które rozpoczęły się w mezozoiku. Najwcześniej powstały pasma górskie na wschodzie Syberii (Góry Wierchojańskie, Góry Czerskiego, Sichote Alin), Półwyspie Indochińskim i Półwyspie Malakka.

Później, już w kenozoiku pomiędzy tarczami kontynentalnymi położonymi na północy (europejska, syberyjska chińska) a tarczami południowymi (afrykańsko - arabskiej i indyjskiej) wykształcił się pas alpidów, o układzie równoleżnikowym. Wcześniej wymienione obszary wchodziły w skład jednego lądu - Gondwany. Dzięki ruchom alpejskim, wypiętrzaniu i fałdowaniu górotworów oraz towarzyszącym im procesom - wulkanicznym, plutonicznym, trzęsieniom ziemi, obecnie na obszarze Eurazji panują bardzo ciekawe warunki ukształtowania powierzchni, duże kontrasty wysokościowe - obok najwyższych gór na Ziemi istnieją tu najgłębsze depresje, jest tu miejsce i dla wyżyn i dla nizin.

Warunki klimatyczne

Eurazja jest lądem bardzo rozciągniętym, leżącym w kilku strefach klimatycznych, dlatego warunki klimatyczne są tutaj bardzo zróżnicowane. Ma na nie również wpływ znaczne oddalenie od oceanów, sprzyjające kształtowaniu się mas powietrza kontynentalnego. Bardzo ważnym czynnikiem klimatotwórczym, często zmieniającym warunki wynikające ze strefy klimatycznej, są góry i fakt iż otaczają one wiele obszarów Eurazji.

Strefy klimatyczne Eurazji:

  • Strefa klimatu okołobiegunowego - jest ona kształtowana przez masy powietrza arktycznego i polarnomorskiego. Charakteryzuje się niskimi temperaturami, bardzo długa porą zimową i krótkim latem.
  • Dalej na południe znajduje się strefa klimatu umiarkowanego. Cechuje się zmienną pogodą, co zawdzięcza mieszaniu się powietrza polarnomorskiego i zwrotnikowego. W zależności od odległości od zbiornika morskiego, strefa umiarkowana dzieli się na morską (związaną z łagodniejszym klimatem, mniejszymi średnimi temperaturami rocznymi, częstymi opadami) i kontynentalną (która charakteryzuje się surowym klimatem, dużymi średnimi amplitudami powietrza, upalnym latem, długą i mroźną zimą, mniejszą sumą opadów).
  • Na południe od poprzedniej leży strefa klimatu podzwrotnikowego, której jedną z odmian jest klimat śródziemnomorski. Zajmuje ona południowe obszary Europy i ciągnie się pasem przez centralne tereny Azji. Panują tam bardzo korzystne warunki do życia człowieka.
  • Kolejna, strefa klimatów zwrotnikowych, w Europie już nie występuje. W Azji objawia się klimatem monsunowym, dzielącym się na dwie pory - przynoszącym w porze suchej bardzo wysokie temperatury i długie okresy bezdeszczowe, a w porze wilgotnej - intensywne ulewy. Roczne średnie temperatury powietrza tej strefy są bardzo wysokie - powyżej 20oC.
  • Na niewielkich obszarach Eurazji - w części Półwyspu Indochińskiego, panuje klimat równikowy. Strefę tą cechują bardzo wysokie temperatury i intensywne opady deszczu. Przez cały rok trwa tu lato.
Stosunki wodne

Układ i kształt sieci rzecznych i innych wód śródlądowych, kształtowany jest przez warunki historyczno - geologiczne, jak również obecne warunki klimatyczne. Na omawianym obszarze występują zarówno strefy obfite w wodę, na których znajdują się jedne z najpotężniejszych systemów rzecznych świata (rzeka Jangcy, Huangho, Dunaj), jak również tereny bezodpływowe, czy też całkowicie pozbawione wody, zwłaszcza w głębi kontynentu. Tego typu obszary zajmują 17,7 milionów kilometrów, czyli około 30%. Największe obszary pozbawione wody występują, ze względu na klimat, w azjatyckiej części lądu.