BUDOWA MATERII

Materia - wszystko, co nas otacza. Zbudowana jest z małych molekuł : atomów, cząsteczek, jonów, które są w ciągłym ruchu. Materia ma budowę ziarnistą, molekularną. 

Materia dzieli się na:

  1. Ożywioną : ludzie, zwierzęta, rośliny
  2. Nieożywioną : piasek, woda, kamienie, gleba, powietrze 

Materia może być też organiczna, są to cząstki gleby będące resztkami roślinnymi bądź zwierzęcymi, zawierają w budowie węgiel. Z kolei nieorganiczna jest sztucznie stworzona, nie posiada atomu/ów węgla przez co nie ulega m.in. procesowi gnicia, który towarzyszy rozkłądowi cząstek materii organicznej

Dyfuzja - samorzutne przenikanie stykających się ze sobą ciał

Stany skupienia:

  • Stały ( ciała stałe )
  • Ciekły ( ciecze )
  • Gazowy ( gazy )
  • Plazma ( stały/ciekły )

Plazma - gaz zolionizowany 

WŁAŚCIWOŚCI MATERII 

Materia zbudowana jest z substancji lub z ich mieszanin. Substancje zbudowane są z molekuł.

Substancja chemiczna ma stały skład chemiczny oraz określone właściwości

WŁAŚCIWOŚCI :

1. Fizyczne ( określane za pomocą wzroku i dotyku )

  • stan skupienia 
  • barwa
  • rozpuszczalność 
  • twardość
  • plastyczność
  • kowalność
  • kruchość
  • połysk 
  • przewodnictwo cieplne i elektryczne
  • temperatura wrzenia i topnienia
  • gęstość

2. Chemiczne 

  • smak
  • zapach
  • zachowanie wobec innych substancji
  • palność

Gęstość - opisuje upakowanie molekuł o określonej masie w określonej objętości

wzór na gęstość d = m/v ( masa przez objętość )

wzór na masę m = d * v

wzór na objętość v = m/d

PRZEMIANY MATERII

Przemiana :

1. Fizyczna :

  • substancja chemiczna o stałym stanie ma swoje właściwości fizyczne
  • określony stan skupienia, barwa

2. Chemiczna

  • powstają nowe substancje o innych właściwościach chemicznych i fizycznych ( np. spalanie kartki papieru )

Zmiany stanu skupienia wody

stan stały ( lód ) ----sublimacja----> stan gazowy ( para wodna ) ----skraplanie----> stan ciekły ( woda ) ----krzepnięcie----> stan stały ( lód )

stan stały ( lód ) ----topnienie----> stan ciekły ( woda ) ----parowanie----> stan gazowy ( para wodna ) ----resublimacja----> stan stały ( lód )

 

 

ROZDZIELANIE MIESZANIN

JEDNORODNYCH

Krystalizacja - proces polegający na wydzieleniu się kryształków z roztworu soli z wodą

Destylacja - metoda rozdziału mieszaniny cieczy, polega na wykorzystaniu różnic w wartościach temperatury wrzenia składników mieszaniny

Chromatografia - do rozdziału mieszanin i ustalania ich składników. Wykorzystuje różnice w prędkości przemieszczania się substancji 

Filtracja - proces polegający  na oddzieleniu składników mieszaniny poprzez mechaniczne lub chemiczne zatrzymanie ich na filtrze 

Odparowanie - Rozdzielenie mieszaniny poprzez odparowanie 1-go składnika ( zazwyczaj cieczy ) 

NIEJEDNORODNYCH 

Sedymentacja - Opadanie cząsteczek ciała stałego w wyniku działania siły ciężkości

Dekantacja -  zlewanie cieczy znad osadu, który zalega pod cieczą w naczyniu

Działanie magnesem - oddzielenie substancji z mieszaniny z wykorzystaniem jej właściwości magnetycznych

Za pomocą rozdzielacza - rozdział mieszanin z cieczy poprzez zlanie cieczy, która ma większą gęstość

Sączenie - oddzielenie substancji stałej od cieczy za pomocą sączka ( bibuły filtracyjnej )

Mechanicznie - oddzielenie składników mieszaniny za pomocą pensety lub szczypiec