Atom- najmniejsza część pierwiastka chemicznego, reprezentująca jego właściwości. Jest cząstką elektrycznie obojętną. Składa się jądra atomowego, wewnątrz którego znajdują się dodatnio naładowane protony i pozbawione ładunku neutrony oraz przebywające w przestrzeni wokół jądra ujemnie naładowane elektrony.

Cząstki elementarne:

- protony - cząstki o dodatnim ładunku elektrycznym i masie 1 [u] = 1,67∙10-27[kg];

- neutrony - cząstki pozbawione ładunku elektrycznego o masie 1 [u] = 1,67∙10-27[kg];

- elektrony - cząstki o ujemnym ładunku elektrycznym i masie , uznaje się jego masę za równą 0.

Każdy atom jest scharakteryzowany za pomocą dwóch liczb: liczby masowej i liczby atomowej:

- Liczba atomowa (Z) - określa liczbę protonów w jądrze atomowym danego pierwiastka.

- Liczba masowa (A) - określa sumaryczną liczbę protonów i neutronów w danym jądrze atomowym.

Izotop - odmiana danego pierwiastka o identycznej liczbie atomowej, ale rożnej liczbie neutronów znajdujących się w jądrze atomowym.

Izotopy występują w przyrodzie naturalnie lub też są sztucznie otrzymywane. Niektóre z nich są trwałe, inne są nie trwałe i łatwo ulegają rozpadowi promieniotwórczemu.

Zastosowanie izotopów:

- określenie wieku wykopalisk organicznych za pomocą izotopu węgla 14C.

- w medycynie - radioterapie (60Co)

- w chemii - badanie mechanizmów reakcji, określanie rozpuszczalności substancji trudno rozpuszczalnych.

-paliwo w reaktorach jądrowych (235U, 239U)

Mol - miara ilości substancji, która zawiera tyle elementów, ile znajduje się w 12 g izotopu węgla 12C.

Masa molowa - masa jednego mola substancji wyrażona w gramach.

Liczba Avogadra - liczba elementów zawarta w 1 molu substancji, liczbowo wynosi: 6,02∙1023.

Substancja chemiczna - każda materia, którą może opisać chemia, podając jej właściwości fizyczne i chemiczne. Wśród nich wyróżniamy:

  • Pierwiastek chemiczny - to zbiór atomów o jednakowych właściwościach fizycznych i chemicznych. Jest uznawany za substancję prostą, czyli substancję, której nie da się rozłożyć na prostsze czynniki.
  • Związek chemiczny - to zbiór cząsteczek o jednakowych właściwościach fizycznych i chemicznych. Jest uznawany za substancję złożoną, czyli substancję, którą da się rozłożyć na prostsze czynniki (pierwiastki).
  • Mieszaniny - substancje chemiczne powstałe przez mechaniczne zmieszanie przynajmniej dwóch substancji (nie dochodzi między nimi do reakcji chemicznej). Można je podzielić na:

- mieszaniny jednorodne (homogeniczne) - składników mieszaniny nie da się rozróżnić po zmieszaniu, nawet pod mikroskopem

Np. sól + woda; mleko + cukier; alkohol + ocet

- mieszaniny niejednorodne (heterogeniczne) - składniki mieszaniny można rozróżnić po zmieszaniu.

Np. opiłki żelaza + mak; piasek + siarka

Chemia jest nauką zajmującą się budową i właściwościami związków chemicznych. Z tego względu chemię można podzielić na dwie gałęzie:

  • Chemię nieorganiczną - zajmuje się właściwościami i przemianami wszystkich pierwiastków chemicznych oraz ich związków, z wyjątkiem związków węgla.

Najważniejsze grupy związków nieorganicznych:

- tlenki

- wodorki

- kwasy

- wodorotlenki metali

- sole

  • Chemia organiczna - zajmuje się właściwościami i przemianami związków węgla.

Najważniejsze grupy związków organicznych:

- węglowodory (nasycone, nienasycone, aromatyczne)

- fluorowco pochodne węglowodorów

- alkohole

- aldehydy i ketony

- kwasy karboksylowe

- estry

- etery

- nitrozwiązki

- aminy i amidy

- aminokwasy i białka

- cukry (monosacharydy, disacharydy i polisacharydy)

- tłuszcze (nasycone i nienasycone)