- Karol Linneusz (Szwecja, 1707 - 1778) dokonał klasyfikacji organizmów żywych stosowanej do dzisiaj. System: hierarchiczny (królestwo, typ, gromada/klasa, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek), binominalny (dwunawowy - nazwa rodzajowa plus epitet gatunkowy), w języku łacińskim; gatunek podstawową jednostką; sztuczny (oparty na podobieństwie, np. liczbie elementów kwiatu, a nie pokrewieństwie, jak jest dziś; uwzględniał minerały; szczątki kopalne w osobnej randze)
- Jan Baptysta Lamarck (Francja, 1744 - 1849) stworzył pierwszą w dziejach nauk biologicznych teorię ewolucji drogą dziedziczenia nabytych zmian i dążenia od mniejszej ku większej złożoności
- Karol Darwin (Wielka Brytania, 1809 - 1882) wspólnie z Wallace'em ogłosił dzieło "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego" (1859). Rozumiał zmienność organizmów żywych za materiał, w którym "wybiera" dobór naturalny; istotą doboru naturalnego jest różnica w dostosowaniu dwóch osobników w tym samym środowisku.
- Ewolucja jest to proces powolnych zmian w wyglądzie lub wartości cech organizmów żywych, prowadzącym również do powstania nowych jakościowo cech (organizm wielokomórkowy, narządy, zachowania społeczne), z reguły bardziej złożonych, wskutek różnorodnych nacisków selekcyjnych
- Paleontologia - nauka obejmująca klasyfikację, opis i rekonstrukcję wymarłych form zwierząt i roślin, żyjących w zamierzchłych epokach geologicznych, a także reguły zbioru i prawidłowego opisu różnego typu skamielin.
- Żywa skamieniałość - żyjący współcześnie gatunek o cechach uważanych za prymitywne i znamienne dla odległych epok geologicznych lub stadiów ewolucji, lub też dokumentujący pewien istotny etap ewolucji; np. latimeria - jedyny żyjący przedstawiciel wyjściowej dla płazów ryb trzonopłetwych, posiadający pięć promieni kostnych na końcu parzystych płetw; skrzypłocz - morski stawonóg przypominający wymarłe trylobity; łodzik - jedyny żyjący krewniak amonitów;
- Dowody na ewolucję roślin:
- podobieństwo barwników asymilacyjnych wszystkich roślin, odrębność wobec glonów z wyjątkiem zielenic
- wspólny plan komórki, podobieństwo cyklu komórkowego
- podobny chemizm ścian komórkowych i substancji zapasowych
- daje się prześledzić wzrost komplikacji budowy (tkanki) i procesów rozrodczych od prostych, jednokomórkowych zielenic do roślin okrytonasiennych, poprzez formy kolonijne (skrętnica), plechowate (ramienica, toczek), tkankowe z chwytnikami (mszaki, przedrośla paprotników)
- obserwuje się redukcję gametofitu (mszaki - boczna linia rozwojowa)
- powstanie liścia poprzez przewyższanie, zrastanie i spłaszczanie (teoria telomowa)
- uniezależnienie rozmnażania od wody
- Pośrednie (dedukcyjne) dowody na ewolucję zwierząt
- podobieństwo cech metabolicznych i wyglądu organizmów jednokomórkowych (pełzaki, wiciowce) do komórek tworzących tkanki zwierząt
- stadia pośrednie: kolonijne - palmelle, beztkankowe - gąbki, prymitywne tkankowce - jamochłony i robaki płaskie
- rozwój układu nerwowego od rozproszonej sieci nerwowej (chełbia), przez drabinkę nerwową (płazińce, pierścienice) po system zwojów, konektyw i komisu (owady, mięczaki) i cewkę nerwową (strunowce)
- rozwój układu pokarmowego od jamy chłonąco - trawiącej (jamochłony, żebropławy), przez układ niedrożny (płazińce) aż do potokowej obróbki pokarmu (nicienie i wyższe)
- wykształcenie się zamkniętego układu krwionośnego (wstężnice, pierścienice, kręgowce)
- wykształcenie się głowy, tułowia i odwłoku (lub innych części) z jednorodnego ciała pierścienicy
- rozwój płuc kręgowców (workowate ryb i większości płazów, sfałdowane lub podzielone na komory u ropuch i gadów, gąbczaste u ssaków)
- Bezpośrednie dowody na ewolucję zwierząt
