Tkanka- zespół komórek o takiej samej budowie morfologicznej, funkcjonująca jako całość i pełniąca określone funkcje.

TKANKA NABŁONKOWA

Wywodzi się z trzech listków zarodkowych. Komórki w niej leżące ściśle przylegają do siebie nie ma tam naczyń krwionośnych a substancje odżywcze przedostają się do nich na drodze dyfuzji. Od tkanki łączne dzieli tkankę nabłonkową specjalne pasmo komórek zwane błoną podstawna. Kształt komórek bywa rożny, wykorzystuje się go jako kryterium podziałowe. Przyjmując kształt komórek jako kryterium wyrodna się nabłonki płaskie sześcienne walcowate kubiczne. Ze względu na ilość warstw komórek budujących wyróżniam nabłonki jednowarstwowe, dwuwarstwowe oraz wielowarstwowe. Oprócz nich Istnieją również wieloszeregowe i wielorzędowe. Nabłonek wieloszeregowy -gdzie jądra komórkowe tworzących go komórek leżą na jedne wysokości od błony podstawnej. Ze względu na funkcje, jaką pełnią dzielimy je na pokrywowo-ochronne, wydzielnicze, resorpcyjne odbierające wrażenia zmysłowe. Nabłonek plaski zbudowany jest z komórek sześcio- lub pięciobocznych, spłaszczonych o centralnie ułożonym jądrze komórkowym. Wyścielają one wewnętrzną powierzchnie naczyń krwionośnych zwane są śródbłonkiem, śródbłonkiem a także pęcherzyk płucny, powierzchnie opłucnej i otrzewnej jak i również u znajdują się w cienkim ramieniu nefronu. Charakterystyczne dla nabłonka kubicznego jest to, że komórki go tworzące przypominają bryle. Wyściela on kanaliki dalsze nefronu, pęcherzyki tarczycy, i występuje w oku. Cecha charakterystyczna nabłonka walcowatego jest cylindryczny kształt komórek go budujących. Wyścielają one cewę pokarmową, począwszy do żołądka aż do jelita grubego a także niektóre odcinki układu moczowego, oddechowego, macice jajowód czy błonę węchową.

TKANKA KOSTNA

Jest pochodzenia mezenchymatycznego. Razem z chrząstką tworzy grupę tkanek określanych mianem podporowych. Jest to tkanka żywa zdolna do wzrostu różnicowania się i regeneracji. Jej przestrzeń międzykomórkowa jest silnie mineralizowana i stanowi około 60 % całej masy kości. Tkankę kostna dzieli się na młodą i dojrzała. Tkanka kostna zbudowana jest z blaszki kostne, czyli równolegle ściśle do siebie przylegających włókien kolagenowych. Jej grubości to koło 4-12um. Komórki budujące kości to osteocyty (występujące tylko komórkach dojrzałych), a także osteoblasty i osteoblasty, które biorą udział w procesie nowotworzenia. Osteocyty wywodzą się z mezenchymy. Maja postać wydłużonych komórek średniej wielkości wyglądem zbliżone do pestki dyni posiadające wypustki cytoplazmatyczne. Ich jądro jest owalne, niewielkie wypełnione chromatyna ułożone przy boku komórki. Występują trzy typy osteocytów: pierwsza z nich cechuje się zdolnością do produkcji włókien i macierzy, w jej komórce występuje duża liczba organelli. Druga forma ma już znacznie zredukowana ich liczbę na rzecz liczby lizosomów. A trzecia z nich jest już w pełni zmineralizowna.

Osteoblasty również wywodzą się z mezenchymy. Maja duże jądro położne poza centrum komórki, dobrze rozwinięte ER i AG oraz niewielkie mitochondria. Fukaj osteoblastu przejawia się w tworzeniu kości i produkcji włókien kolagenowych macierzy.

Osteoblasty usadowione SA na powierzchni mineralizowanej kanki kostnej zawsze w tych miejscach gdzie zachodzi proces resorpcji. Osteoblasty to duże, owalne komórki. Posiadające od 5 do 20 jąder komórkowych.

Okostna to tkanka łączna otaczająca kość. Bierze ona udział w procesach reperacji i wzroście kości. Około 70 % kości stanowią minerały. Do nich zaliczamy sole wapnia, fosforany, węglany, wiązki magnezu.

TKANKA MIESNIOWA

Pod względem budowy tkanka mięśniowa jest to zespól komórek mięśniowych poprzeplatanych tkanka łączną. W niej przebiegają naczynia krwionośne i nerwy w postaci pęczków nerwowych. Jej podstawowa cecha jest zdolność kurczenia się w odpowiedzi na bodziec. Tkankę mięśniową dzielmy na: gładką i poprzecznie prążkowaną, a tę ostatnią na szkieletową i sercową. Jednostka, jaka buduje mięsień gładki jest wrzecionowata komórka, spłaszczona i znacznie wydłużona na obu biegunach. Jej długość jest różnorodna( najkrótsze są obecne w naczyniach krwionośnych a długie w przewodzie pokarmowym). Komórka posiada błonę zwana sarkolemma a cytoplazma wypełniająca jej wnętrze nosi nazwę sarkoplazmy. Jej jądro komórkowe jest kształtu wrzecionowatego wydłużonych końcach. Układają się one w stosunku do siebie w pozycji równoległej. Wewnątrz miocytu obecne są białka kurczliwe takie jak: aktyna, miozyn, tropomiozyna czy troponina które biorą udział w procesie kurczenia się mięsni. Oprócz zdolność kurczenia się mięśnie te syntetyzują również prekursory włókien sprężystych, kolagenowych macierzy. Mięśniówką gładka występuje w postaci błon w układzie pokarmowym naczyniach krwionośnych drogach oddechowych czy w macicy. Mięsień szkieletowy jest zbudowany z pęczków mięśniowych. Pęczki mięśniowe zbudowane są z równolegle ułożonych względem siebie włókien mięśniowych szkieletowy objętych tkanka łączną wiotka. Zbiór pęczków ułożonych do siebie równolegle względem siebie objętych tkanka łączną nazywany mięśniem. Tkanka łączna spełnia role odżywczą uczestnicząc w wymianie substancji odżywczych i metabolitów miedzy naczyniami krwionośnymi a włóknami. Mięsień sercowy zbudowany jest z dwóch morfologicznie odmiennych składowych: mięsień sercowy roboczy i układ sterujący i przewodzący. Włókna miniowe są pojedynczymi elementami komórkowymi połączonymi koniec z końcem. Mogą się rozwidlać tym sposobem łącząc się również z innymi komórkami. Pomiędzy nimi występuj tkanka łączna pełniąc funkcje odżywcze. Centrum komórki stanowi jedno jądro wydłużone i zorientowanie zgodnie z długą osią włókna. Charakterystyczna jest obecność tak zwanych wstawek w mięśniu sercowym, łożone są one poprzecznie do orientacji włókien mięśniowych. W skład układu przewodzącego wchodzą włókna Purkiniego. Rozprowadzają one bodźce dla skurczu włókna mięśnia roboczego.

Tkanka łączna

Tkanka łączna pochodzi ze mezenchymy charakteryzuje się bardzo silnie rozwiniętą przestrzenia międzykomórkową, w której znajdują się włókna sprężyste kolagenowe, retikulinowe. Komórki tkanki łącznej to:

Fibroblasty: maja kształt gwiaździsty, komórki posiadają liczne cienkie wypustki cytoplazmatyczne. Jądro jest kształtu owalnego, objęte cienkim rąbkiem cytoplazmy. Ponadto ma bardzo dobrze rozwinięte AG, ER i liczne mitochondria.

Fibrocyty: Jest to forma nieaktywna fibroblastów.

Makrofagi posiada nieregularny kształt, z licznymi wypustkami. Posiada zdolność do poruszania się, co jest związane z chemotaksja czerpiąc przy ty energie z ATP. Kolejna cecha typowa dla tej komórki jest zdolność fagocytozy. Jej wyposażenie stanowią rożnego typu enzymy niezbędne do trawienia innych komórek.

Plazmocyt jest kształtu owalnego jego jądro ułożone jest peryferycznie cechuje się również dużą ilością ER i mitochondrium. Podstawową funkcją jest synteza, magazynowanie i uwalnianie immunoglobulin do krwi.

Mastocyt występuje powszechnie u kręgowców. Cecha charakterystyczną jest obecność cytoplazmie licznych ziarnistości barwiących się błękitem toluidyny. W nich znajdują się heparyna, histamina, serotonina. Do ich uwolnieni zachodzi w procesie degranulacji. Komórki tuczne pełnią rozmaite funkcje biorą udział w odpowiedz alergicznej, działają antyzakrzepowo, czy tez uczestniczą w procesie gojenia się ran.

Komórki tłuszczowe maja kształt kulisty i są największymi komórkami tkanki łącznej. W swoim wnętrzu magazynują ople lipidowe. Stanowi ona materiał zapasowy. Wchodzą ona w skład tkanki tłuszczowej. Rozróżniamy dwa typy tkanki tłuszczowej: żółta i brunatna.

Tkankę łączną dzielimy na: tkankę łączną zbita:(cięgno, chrząstka szklista, włóknista, sprężysta) tkankę łączną właściwą, tkankę łączną galaretowata, czy tkankę łączną mezenchymatyczna.

TKANKA NERWOWA

Rozwija się z ektodermy. Jej podstawowym elementem morfotycznym są neurony.

Kształt komórek nerwowych może być różny: koszyczkowaty, gruszkowaty czy gwiaździsty. W obrębie samej komórki wyróżnia się centralnie położne jądro komórkowe, wokół niego są rozłożone ziarnistość zwane ciałkami Neesla także tigroid. Komórka nerwowa posiada wypustki zwane dendrytami, którymi komunikują się z innymi neuronami i jedna długą zwana aksonem zakończoną synapsa.

Komunikacja na drodze nerwowej pomiędzy dwoma neuronami zachodzi poprzez synapsy.

Znane są 2 typy synaps chemiczne i elektryczne. U kręgowców przeważają chemiczne. Zasada przewodnictwa opiera się na przeniesieniu sygnału z dendrytu jednego neuronu na neuryt innej komórki. Synapsa jest zbudowana z części presynaptycznej i postsynaptycznej. Cześć presynaptyczna zakończona jest rozdęciem przypominającym dno kolbki, w którym znajdują się pęcherzyki synaptyczne niosące określone neurotransmitery. Kolejno znajduje się przestrzeń międzysynaptyczna o szerokości od 20-40nm. Do niej dostają się neurotransmitery, gdzie są rozkładane przez enzymy. Kolbka postsynaptyczna odbiera sygnał poprzez zmianę polaryzacji jej błony.

Włókna nerwowe to wypustka komórki nerwowej neuryt bądź dendryt objęta osłonką. Włókna mogę być bezmielinowe, mielinowe.

Glej pochodzi z ektodermy. Znajduje się on pomiędzy nerwami a naczyniami krwionośnymi. Pełna funkcje podporowe, troficzne i izolacyjne dla komórek nerwowych.

KREW

Tkanka ta wywodzi się z mezenchymy. Charakteryzuje się tym, iż posiada przestrzeń międzykomórkową i komórki. Funkcje przestrzeni spełnia osocze. W niej zawieszone są upostaciowane elementy takie jak erytrocyty i leukocyty (komórki) i trombocyty, które nie są komórkami. Hematokryt jest to stosunek ilościowy krwi do osocza i wynosi od 47 -60%.

Erytrocyty są pozbawione jądra, aby zwiększyć ich powierzchnie gromadzące tlen. Maja kształt okrągły na przekroju biszkoptowaty, o średnicy około 8 um. Erytrocyt jest objęty sprężysta błoną, co pozwala mu na zmianę kształtu w czasie przeciskania się przez kapilary. Wewnątrz krwinki czerwonej znajduje się białko zwane hemoglobina. Zbudowana jest ona z 4 jednostek proteinowych białka globuliny grupy hemowej. W skład hemu wchodzą grupy pirolowe i centralnie ułożony atom żelaza. Hemoglobina dzięki swojemu powinowactwu do tlenu bierze udział w jego transporcie organizmach. Utlenowana hemoglobina to oksyhemoglobina. Hemoglobina wykazanej 4 razy większe powinowactwo do tlenku węgla niż do O2 dlatego tak łatwo dochodzi do zaczadzenia. Hemoglobina przekształca się w methemoglobinę, która jest formą nieodwracalną.

Długość życia erytrocytu wynosi około 120 dni a ich rozkład dokonuje się w śledzionie.

Leukocyty dzielmy na granulocyty, czyli te, które maja ziarnistości w cytoplazmie, cytoplazmie takie, które ich nie mają, czyli agranulocyty.

Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)

Ich procentowa zawartość we krwi to 60%. Posiadają kształt owalny, maja zdolność do spłaszczania się. Ich cecha charakterystyczna jest polimorfizm jądra, które zmienia się wraz z wiekiem komórki. Ostatecznie posiadają pięciopłatowe jądra. Na terenie komórki występują dwa typy ziarnistości jedne pierwotne posiadają dużo enzymów, dlatego tez identyfikuje się je z lizosomami. Natomiast drugie osiadające mniejsze rozmiar zawierają białko wiążące żelazo, a także kolagenazę fosfatazę alkaiczna i lizozym. Neutrofile maja zdolność do ruchu pełzakowatego. Przechodzą one poprzez ściany małych naczyń krwionośnych do tkanki łącznej, gdzie pełnią funkcje fagocytujace. Bardzo szybko pojawiają się podczas zapalenia, zwabiane są poprzez substancje wydzielane przez bakterie.

Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)

Ich jądra są dwupłatowe, kształtu okularowatego. W ich komórkach występują dwa typy ziarnistości: zasadochłonne i kwasochłonne. Biorą udali w odpowiedzi immunologicznej przede wszystkim walcząc z pasożytami.

Granulocyty zasadochłonne (bazofile)

Stanowią około 5 % wszystkich leukocytów krwi. Ich jądro jest słabo widoczne z uwagi na fakt występowania dużej ilość ziarnistości. Przypisuje się im fakt gromadzenia, wydzielania heparyny i histaminy.

Limfocyty

Wyróżniają się dużym jądrem i wąskim brzegiem cytoplazmy. Maja okrągły kształt. Nie maja ziarnistości. Rozróżniamy limfocyty B i T w zależności od typu odpowiedzi immunologicznej, jaką pełnią.

Płytki krwi

Produkowane są przez megakariocyty na terenie szpiku kostnego

Maja nieregularny, często owalny kształt. Nie posiadają jądra komórkowego. Trombocyty we krwi obwodowej żyją około 8-12 dni. W miejscu uszkodzonego śródbłonka tworzą agregaty płytkowe, pokrywając uszkodzenie.