Witaminy

  • Rozpuszczalne w tłuszczach:

Witamina A (akserofitol, retinol, alkohol diterpenowy)

  • Rola biologiczna:
    • zapewnienie prawidłowego widzenie,
    • warunkowanie prawidłowego funkcjonowanie komórek nabłonkowych skóry, rogówki, przewodu pokarmowego i oddechowego,
    • zapewnienie odporności na zakażenia ropne,
    • niezbędna do prawidłowego wzrostu.
  • Objawy niedoboru:
    • ślepota, będąca wynikiem rogowacenia nabłonka rogówki,
    • niezdolność do widzenia w półmroku (tzw. kurza ślepota),
    • suchy, zrogowaciały nabłonek,
    • wypadanie włosów.
  • Źródła:
    • masło, jaja, ser,
    • wątroba,
    • marchew, pomidory.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 1 mg.

Witamina D (kalcyferol)

  • Rola biologiczna:
    • stymulowanie wchłaniania jonów wapniowych i fosforanowych z jelita,
    • racjonalne wykorzystanie tych jonów w procesach kostnienia.
  • Objawy niedoboru:
    • krzywica u dzieci (zaburzenia w formowaniu się kości),
    • rozmiękczenie kości u dorosłych,
    • utrata zębów.
  • Źródła:
    • masło, jaja, mleko,
    • tran.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 0,01 mg.

Witamina E (tokoferol)

  • Rola biologiczna:
    • wpływanie na płodność,
    • zapobieganie poronieniom,
    • wpływanie na prawidłowe funkcjonowanie tkanki mięśniowej,
    • działanie przeciwutleniające, chroniące inne witaminy w pokarmach.
  • Objawy niedoboru:
    • zaburzenia płodności,
    • paraliż mięśni.
  • Źródła:
    • jaja, mleko,
    • pieczywo razowe, kiełki zbóż,
    • oleje roślinne,
    • sałata,
    • mięso.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 10 mg.

Witamina K (filochinon)

  • Rola biologiczna:
    • warunkowanie prawidłowego przebiegu procesów krzepnięcia krwi, poprzez uczestniczenie w wątrobie w biosyntezie protrombiny.
  • Objawy niedoboru:
    • dłuższy czas krzepnięcia krwi,
    • krwawienia.
  • Źródła:
    • wątroba,
    • kapusta, kalafior, szpinak,
    • olej sojowy.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 0,1 mg.
  • Rozpuszczalne w wodzie

Witamina B1 (tiamina, aneuryna)

  • Rola biologiczna:
    • uczestniczenie w procesach utleniania biologicznego,
    • wpływanie na przemiany węglowodanów i tłuszczów,
    • warunkowanie odpowiedniego funkcjonowania tkanki nerwowej, przewodu pokarmowego i układu sercowo - naczyniowego.
  • Objawy niedoboru:
    • choroba beri-beri (zapalenie i degeneracji nerwów, zanik mięśni, niewydolność serca),
    • brak łaknienia.
  • Źródła:
    • wieprzowina, wątroba,
    • drożdże,
    • chleb razowy, ziarna zbóż,
    • żółtka jaj,
    • nasiona roślin strączkowych
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 2 mg.

Witamina B2 (ryboflawina)

  • Rola biologiczna:
    • wpływanie na przemianę glukozy i aminokwasów w komórkowych procesach utleniania,
    • pobudzanie wzrostu,
    • pobudzanie ogólnej odporności organizmu,
    • odgrywanie ważnej roli w przemianach biochemicznych siatkówki oka.
  • Objawy niedoboru:
    • łojotokowe zapalenie skóry,
    • stany zapalne spojówek i rogówki,
    • pękanie kącików ust (tzw. zajady),
    • zahamowanie wzrostu.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 2 mg.

Witamina B5 (kwas pantotenowy)

  • Rola biologiczna:
    • składnikiem koenzymu A uczestniczącego w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów oraz w przenoszeniu energii,
    • utrzymyanie w dobrej kondycji tkanki nerwową i skóry.
  • Objawy niedoboru:
    • zapalenie skóry,
    • zahamowanie wzrostu,
    • siwienie,
    • uszkodzenie nadnerczy.
  • Źródła:
    • jaja,
    • orzeszki ziemne,
    • mięso, wątroba.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 10 mg.

Witamina B6 (pirydoksal, adermina, pirodyksmina)

  • Rola biologiczna:
    • uczestniczenie w przemianach aminokwasów,
    • jest niezbędna do syntezy porfiryn (np. cytochromów oraz hemu, będącego składnikiem hemoglobiny),
    • uczestniczenie komórkowych procesach syntezy komórkowych układu nerwowego, skóry i układu krwiotwórczego.
  • Objawy niedoboru:
    • u dzieci objawy padaczkowe,
    • u dorosłych objawy anemii,
    • zapalnie języka oraz warg.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 1-2 mg.

Witamina B11 (witamina M, folacyna, kwas foliowy)

  • Rola biologiczna:
    • uczestniczenie w przenoszeniu i zużywaniu reszty jednowęglowej,
    • uczestniczenie w biosyntezie choliny, zasad azotowych i niektórych aminokwasów,
    • konieczna w procesie wytwarzania krwi przez szpik kostny.
  • Objawy niedoboru:
    • anemia z towarzyszącym zapaleniem języka,
    • uszkodzenia przewodu pokarmowego (biegunka, osłabienie wchłaniania z jelita).
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 0,3 mg.

Witamina B12 (kobalamina, cyjanokobalamina)

  • Rola biologiczna:
    • regulowanie procesów krwiotwórczych (wytwarzanie erytrocytów w szpiku kostnym),
    • jest składnikiem enzymów biorących udział w przemianie kwasów organicznych w komórkowym utlenieniu biologicznym.
  • Objawy niedoboru:
    • anemia złośliwa,
    • uszkodzenie układu nerwowego.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 0,01 mg.

Witamina B15 (kwas pangamowy)

  • Rola biologiczna:
    • uczestniczenie w procesach metyzacji związków chemicznych,
    • uczestniczenie w biosyntezie kreatyny,
    • zwiększanie aktywności enzymu dehydrogenazy bursztynianowej.
  • Objawy niedoboru:
    • zapalenie skóry ze świądem,
    • zapalenie wątroby.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: ?

Witamina C (kwas askorbinowy)

  • Rola biologiczna:
    • wpływanie na prawidłowy stan tkanki łącznej,
    • regulowanie wchłaniania żelaza,
    • wpływanie na syntezę hormonów kory nadnercza,
    • wzmaganie ogólnej odporności organizmu,
    • uczestniczenie w procesach utleniania biologicznego.
  • Objawy niedoboru:
    • szkorbut (krwawienie i owrzodzenie dziąseł, wypadanie zębów),
    • kruchość i pękanie naczyń krwionośnych,
    • obniżenie odporności organizmu,
    • obrzmienie i ból stawów.
  • Źródła:
    • owoce róży,
    • owoce cytrusowe,
    • czarna porzeczka,
    • kiszona kapusta,
    • pomidory, papryka.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 100 mg.

Witamina H (biotyna)

  • Rola biologiczna:
    • wpływanie na właściwy stan skóry i włosów,
    • chronienie przed łojotokiem, zapaleniem skóry i wypadaniem włosów,
    • jest składnikiem enzymów biorących udział w syntezie kwasów tłuszczowych.
  • Objawy niedoboru:
    • wypadanie włosów,
    • zmiany skórne,
    • bóle mięśni.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 0,1 mg.

Witamina P (hesperdyna)

  • Rola biologiczna:
    • zbliżone do właściwości charakterystycznych dla witaminy C.
  • Objawy niedoboru:
    • kruchość naczyń krwionośnych.
  • Źródła:
    • papryka,
    • owoce cytrusowe.
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: ?

Witamina PP (niacyna, kwas nikotynowy)

  • Rola biologiczna:
    • składnik układu koenzymów przenoszących wodór i elektrony w procesie oddychania wewnątrzkomórkowego,
    • utrzymywanie w normalnym stanie nabłonka skóry i przewodu pokarmowego oraz układu nerwowego.
  • Objawy niedoboru:
    • pelagra (otepinie, biegunka, zapalenie skóry).
  • Źródła:
  • Dobowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka: 20 mg.

Źródło:

Tablice biologiczne. Wydawnictwo Adamantan. Warszawa 1994.