Pierwsza pomoc polega na wykonaniu najprostszych zabiegów jeszcze w miejscu zajścia wypadku oraz w nagłych sytuacjach, które zagrażają życiu, przed przyjazdem lekarza. Do udzielenia pierwszej pomocy nie jest konieczne wykształcenie medyczne, a jedynie właściwe przeszkolenie.
Zazwyczaj nie należy przenosić poszkodowanego, chyba, że miejsce, w którym jest, nie grozi kolejnym wypadkom.
Złamania i urazy
Występują one niezmiernie często. Ważne jest w ich przypadku odpowiednie położenie poszkodowanego aż do przybycia lekarza - może to uchronić przed powstaniem kolejnych urazów. W przypadku złamań konieczne jest unieruchomienie. Przydatny do tego może się okazać nawet zwykły, prosty kij, który można zamocować przy pomocy bandaża lub kawałka odzieży.
Zatrzymania krążenia i oddechu
W wyniku najprzeróżniejszych wypadków może nastąpić zatrzymanie krążenia oraz oddychania, co jest niebezpieczne dla życia. W celu ustalenia czy ranny oddycha, należy przyłożyć do jego klatki piersiowej rękę, a ucho do nosa i postarać się usłyszeć, jak oddycha. Jeśli ustało oddychanie, konieczne jest wykonanie masażu serca oraz sztucznego oddychania (jedną z metod). Ważne są 3 pierwsze minuty, gdyż po tym czasie może dojść do trwałych uszkodzeń w mózgu. Przed przystąpieniem do wykonania masażu, należy usunąć wszelkie ciała obce z jam: ustnej i nosowej oraz z gardła. następnie należy uciskać dłońmi dolną część mostka. Przy dwóch osobach udzielających pierwszej pomocy, wykonuje się 5 ucisków na 1 wdmuchnięcie powietrza. Masaż należy wykonywać nieprzerwanie aż do odzyskania czynności serca lub przyjazdu pogotowia.
Zatrucia
Występują po zjedzeniu lub wypiciu zepsutych produktów żywnościowych lub trucizn. Jeśli nie wiadomo, co wywołało zatrucie, nie należy powodować wymiotów ani dawać do picia poszkodowanemu mleka. Jeśli zjadło się trujące grzyby, należy bezzwłocznie powiadomić lekarza.
Oparzenia
Pierwszą czynnością powinno być ugaszenie ognia oraz ochłodzenie oparzonej części ciała, np. przy użyciu chłodnej wody. Należy pamiętać o natychmiastowym zdjęciu ściskających przedmiotów, gdyż często w miejscu oparzenia pojawia się opuchlizna. Nie należy oparzonemu zdejmować ubrania, a raczej go przykryć.
Porażenie prądem elektrycznym
Należy przede wszystkim odciąć dopływ prądu, dbając przy tym o własne bezpieczeństwo. Porażonego układa się bokiem i wzywa się pogotowie. Jeśli ustanie krążenie należy przeprowadzić masaż serca - tak jak opisano wyżej.
Udar cieplny
Ważne jest ochłodzenie poszkodowanego przez rozebranie go czy zanurzenie w chłodnej wodzie (o 2 stopnie niższej temperaturze niż jego) lub przez podanie zimnej wody do picia w niewielkich ilościach.
Utonięcia
Po wyciągnięciu tonącego na brzeg należy ustalić czy występują drgawki lub dreszcze. Jeśli zakrztusił się wodą, należy uderzyć go w plecy. Przy braku krążenia należy przeprowadzić masaż serca.
Każdy wypadek jest stresujący, więc podstawą jest zachowanie spokoju oraz wezwanie pomocy. Ponadto należy zapewnić należytą opiekę poszkodowanemu, zważając przy tym na swoje bezpieczeństwo.
