Choroby weneryczne są chorobami zakaźnymi, przenoszonymi drogą płciową. W ogromnej większości przypadków zakażenie jest następstwem przygodnych stosunków. W Polsce z chorób tego rodzaju spotkać można kiłę i rzeżączkę. Bardzo rzadko spotyka się natomiast wrzód miękki typu wenerycznego. Do chorób tego rodzaju zalicza się także ziarnicę weneryczną pachwin, ziarniaka pachwinowego. W ostatnich latach drastycznie zwiększa się ilość osób zakażonych wirusem HIV oraz chorych na AIDS. Te dwa ostatnie przykłady stanowią ogromne zagrożenie i wymagają podjęcia szybkich i konkretnych działań zapobiegawczych.
Przykładowe choroby to:
- Rzeżączka- jest to choroba typu wenerycznego, którą wywołuje dwoinka rzeżączki; choroba może wpływać i upośledzać wiele narządów; nieleczona prowadzi do bezpłodności; zakażenie następuje najczęściej na skutek kontaktu płciowego, ale niekiedy też przez wspólne używanie pościeli czy bielizny; u noworodków, które zostają zakażone przez chorą matkę występuje rzeżączkowe zapalenie spojówek, prowadzące nawet do ślepoty; w celu przeciwdziałania takiemu zagrożeniu noworodkom zakrapla się oczy azotanem srebra; okres wylęgania choroby wynosi od jednego do kilku dni; u mężczyzn choroba ta objawia się ropnymi wyciekami pochodzącymi z cewki moczowej oraz pieczeniem przy oddawaniu moczu; jeśli nie zostanie podjęte natychmiastowe leczenie rozwija się stan przewlekły, którego skutki mogą być bardzo groźne ( np. zapalenie gruczołu krokowego, zapalenie najądrza); u kobiet natomiast po kilku dniach od zakażenia pojawiają się upławy, którym często towarzyszy pieczenie przy oddawaniu moczu; czasem ilość wydzieliny ulega zmniejszeniu- nie oznacza to jednak powrotu do zdrowia; brak leczenia powoduje dalszy rozwój choroby- proces zapalny atakuje trzon macicy, jajowody, jajniki; leczenie polega na podawaniu antybiotyków; nie jest ono przy tym uciążliwe i daje dobre rezultaty; zapobieganie polega natomiast na przestrzeganiu higieny osobistej i unikaniu przygodnych stosunków seksualnych;
- Kiła- choroba ta wywoływana jest przez krętka bladego; ma przewlekły przebieg, któremu towarzyszą okresy remisji i nawroty; atakuje wszystkie narządy; kiła szerzy się głównie drogą płciową, ale też przez kontakt z chorym czy przez krew; wyróżnia się kiłę nabytą i wrodzoną; ze względu na przebieg wskazuje się kiłę wczesną i późną; pierwszy okres choroby wynosi około trzy tygodnie- po upływie tego czasu powstaje okrągłe owrzodzenie, czemu towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych; w sześć tygodni od zakażenia stwierdza się we krwi dodatni odczyn serologiczny; w kolejnych tygodniach na skórze- w okolicach narządów płciowych, na dłoniach, stopach, w okolicy odbytu pojawiają się osutki; Zmiany są zauważalne także w gardle; leczenie polega przede wszystkim na podawaniu penicyliny w dość dużych dawkach; istotne jest jednak jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia i dokładna kontrola także po zakończeniu leczenia;
- Wrzód miękki typu wenerycznego- zarazkami w tym przypadku są Gram- ujemne pałeczki Ducreya; okres wylęgania choroby trwa od doby do 48 godzin; po zakażeniu, na częściach płciowych powstaje krosta, która zmienia się z czasem w bolesne i ropiejące owrzodzenie; częstym powikłaniem jest zakażenie pachwinowych węzłów chłonnych; Leczenie polega na podawaniu penicyliny oraz miejscowo- okłady, kąpiele, odkażające opatrunki;
- AIDS- zespół nabytego upośledzenia odpornościowego- choroba ta jest spowodowana zakażeniem wirusem HIV; wirus ten najczęściej przenosi się drogą kontaktów seksualnych, ale też przez przetaczanie zakażonej krwi czy stosowanie niesterylnych igieł; pierwszy przypadek tej choroby został rozpoznany w Stanach Zjednoczonych w 1981 roku, w Polsce zaś pierwsze zakażenie wirusem HIV rozpoznano w 1985 roku; zakażenie HIV atakuje i rozregulowuje system odpornościowy; w rozwoju choroby pojawiają się różne następstwa; w fazie zakażenia bezobjawowego nie występują objawy kliniczne, a infekcja wykrywana jest testami genetycznymi i serologicznymi; w 80% przypadków zakażenie prowadzi do AIDS; od wielu lat prowadzone są intensywne prace badawcze nad stworzeniem skutecznych szczepionek profilaktycznych jak i stymulujących odporność w już zakażonym organizmie; leczenie ma na ogół charakter przyczynowy; podstawowym elementem terapii są intensywne oddziaływania socjalne oraz psychologiczne;
- Ziarnica weneryczna pachwin- choroba ta występuje przede wszystkim na kontynencie amerykańskim; zakażenie następuje przez kontakt płciowy; okres wylęgania choroby wynosi od 2 do 6 tygodni; objawy to zmiany pierwotne na zewnętrznych narządach płciowych, które mają postać grudek, pęcherzyków czy nadżerek; po upływie 2 do 4 tygodni następuje także powiększenie węzłów chłonnych; leczenie jest raczej skomplikowane i trudne; początkowo stosuje się leki, a później zabieg operacyjny;
- Ziarniniak pachwinowy- jest to choroba weneryczna krajów tropikalnych; wywołują ją bakterie Donovania granulomatosis; w tkankach tego typu drobnoustrój występuje w postaci ciałek Donovana; okres wylęgania trwa od kilku dni do 3 miesięcy; objawy pojawiają się na zewnętrznych narządach płciowych, w kroczu i okolicach odbytu; najpierw powstają zapalne grudki, które rozpadają się i tworzą duże owrzodzenia; przebieg ziarniaka jest wieloletni; rozpoznanie potwierdza analiza bakteriologiczna i histologiczna; w leczeniu stosuje się przede wszystkim antybiotyki;
Warto zwrócić szczególną uwagę na to, że choroby weneryczne szerzą się w wyniku przypadkowych kontaktów seksualnych. Dużą rolę odgrywa także brak higieny oraz niewłaściwy tryb życia.