Alergia- termin

Termin "alergia" został wprowadzony przez austriackiego lekarza Clemensa J. Pirquet'a w 1906 roku. Uczony ten uważany jest zarazem za jednego z twórców nauki o alergii. Prowadził on badania w przebiegu gruźlicy. Doprowadziło go to do wykrycia zjawiska, które zostało opisane właśnie tym terminem.

Samo słowo pochodzi od wyrazów greckich: "allos"- inny i "ergon"- działanie. Alergia oznacza więc nadwrażliwość, nadmierną reakcję organizmu przy kontakcie z alergenami.

Alergeny

Alergeny są to substancje, które cechują się tym, że uczulają organizm. Mogą to być zarówno antygeny, leki jak i substancje pochodzenia chemicznego. Antygeny niepełnowartościowe, leki oraz niskocząsteczkowe substancje wiążą się z białkiem występującym w organizmie. Tylko wtedy mają zdolność działania.

Alergeny możemy podzielić na wewnątrzpochodne oraz zewnątrzpochodne. Biorąc za kryterium podziału drogi wnikania możemy wskazać na alergeny pokarmowe, wziewne, bakteryjne, lekowe i kontaktowe. Wyróżniamy także:

        • alergeny pokarmowe- do tej grupy należą takie produkty jak mleko, przetwory mleczne, jaja, ryby, ziarna zbóż, czekolada, orzechy; generalnie jednak każdy rodzaj pokarmu może zostać alergenem;
        • alergeny roślinne-należą one do kategorii alergenów zewnątrzpochodnych; mogą one oddziaływać poprzez drogi oddechowe ( pyłki kwiatowe ), przewód pokarmowy oraz w wyniku kontaktu ze skórą;
        • alergeny wewnątrzpochodne- powstają wewnątrz organizmu; są wytwarzane z własnych białek, których struktura uległa zmianom; taka sytuacja może się zdarzyć w wyniku różnych zapaleń czy też procesów powodujących martwicę tkanek;

Rodzaje nadwrażliwości

Wyróżnia się cztery rodzaje reakcji nadwrażliwości- jest to podział Gella i Coombsa.

TYP I, II, III- powoduje alergię wczesną, zależną od przeciwciał;

TYP IV- wywołuje alergię późną, którą warunkują limfocyty T;

        • TYP I- NATYCHMIASTOWY- już w pierwszym kontakcie z antygenem wytworzone zostają przeciwciała IgE. W układzie krążenia przebywają one krótko, są wiązane na powierzchni komórek tucznych. W wyniku kolejnego zetknięcia antygen wiąże się z IgE i powoduje degranulację komórek. Histamina zostaje uwolniona i wraz z innymi substancjami prowadzi do rozwoju odczynu zapalnego. Może mieć postać lokalną albo ogólną. W pierwszym przypadku reakcje dotyczą przede wszystkim skóry ( pokrzywka, świąd). Reakcja obejmująca drogi oddechowe powoduje katar sienny i astmę atopową. W drugim przypadku- gdy mowa o postaci ogólnej- chodzi o wstrząs anafilaktyczny. W sytuacji ostrej niewydolności oddechowo - krążeniowej może dojść do zgonu. Alergenami w tej sytuacji mogą być zarówno antybiotyki, substancje zawarte w pokarmach, jady owadów. Reakcje anafilaktyczne wywoływane są często alergenami wziewnymi pyłków drzew i różnych traw oraz antygenami odzwierzęcymi. Alergie wziewne występują przede wszystkim wiosną i latem. Przykładowe schorzenia to astma atopowa, sezonowe zapalenie spojówek, katar sienny.
        • TYP II- CYTOTOKSYCZNY- w tym typie uczulenia przeciwciała klasy IgE i IgM łączą się na powierzchni komórki z antygenami. W konsekwencji komórka zostaje zniszczona. Z tego rodzaju nadwrażliwością spotkać się można po przetoczeniu niezgodnej grupy krwi lub w chorobie hemolitycznej noworodków. Wystąpić może także sytuacja, gdy antygen pochodzenia zewnętrznego wiąże się z komórkami organizmu, Antygen zostaje rozpoznany przez przeciwciała, a komórki niszczone. Reakcje tego rodzaju są raczej rzadkie.
        • TYP III- wywołany kompleksem ANTYGEN - PRZECIWCIAŁO; mogą one spowodować na przykład chorobę posurowiczą; jest to reakcja typu patologicznego na antygen obcego białka, choroba rozwija się w ciągu 4 do 14 dni po podaniu surowicy; innym rodzajem reakcji tego typu jest alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych, w tej sytuacji kompleksy powstają w układzie oddechowym osób, które narażone są na wdychanie pyłów organicznych;
        • TYP IV- KONTAKTOWY- tu biorą udział głównie komórkowe mechanizmy odpowiedzi odpornościowej; za niszczenie tkanek odpowiadają cytokiny i bezpośredni efekt cytotoksyczny; taka sytuacja występuje w przypadku alergicznego wyprysku kontaktowego, najczęściej jest on wywoływany przez chrom, nikiel, kobalt, różne barwniki i gumę; zalicza się tu także fotoalergiczny wyprysk kontaktowy, dochodzi do niego podczas działania światła u osób narażonych na powtarzający się kontakt z określonymi substancjami fotoalergizującymi; do typu IV zalicza się także reakcję na podskórne podanie tuberkuliny, próba tuberkulinowa występuje u osób, które już wcześniej miały kontakt z prątkami gruźlicy;

Alergia późna i wczesna

Alergia późna i alergia wczesna to dwa główne rodzaje odpowiedzi immunologicznej, które wywoływane są przez swoisty alergen.

W alergii wczesnej odczyn jest wynikiem wytworzenia przez plazmatyczne komórki przeciwciał. Te ostatnie bardzo szybko reagują w sytuacji ponownego zetknięcia się z alergenem. W drugim przypadku mechanizm zmienionej reaktywności powiązany jest z limfocytami T. Czas wylęgania odczynu jest tu dłuższy.

Alergia typu wczesnego pełni dużą rolę w patogenezie wstrząsu anafilaktycznego oraz chorób z autoagresji. Alergia późna stanowi istotny czynnik w reakcji na wiele przewlekłych infekcji, reakcji na tkankę nowotworową czy przy odrzucaniu przeszczepów.

W licznych procesach immunologicznych oba rodzaje alergii współdziałają ze sobą.

Alergia- próby

Próby są to metody, które wykorzystuje się w diagnostyce chorób i schorzeń alergicznych. Wyróżniamy tu:

        • ekspozycja- czyli bardzo ostrożne podawanie domniemanego alergenu; można to robić drogą oddechową, doustną, naskórną lub pozajelitową,
        • eliminowanie domniemanego alergenu wraz z obserwacją chorego ( na przykład- usunięcie domniemanego alergenu z pożywienia),
        • próby skórne- tego typu próby ( naskórkowe czy śródskórne ) wykonywane są najczęściej,
        • próby, do przeprowadzenia których konieczne są specjalne pracownie ( np. odczyn biernej hemaglutynacji, test transformacji limfocytów ),

Antygen

Antygen jest to substancja, która po wprowadzeniu do organizmu wywołuje skierowaną przeciwko niemu odpowiedź immunologiczną. Antygen posiada dwie zasadnicze cechy. Po pierwsze ma zdolność wywoływania odpowiedzi immunologicznej w organizmie. Po drugie może reagować z produktem odpowiedzi immunologicznej.

W wąskim rozumieniu termin ten odnosi się do substancji, która ma zdolności reagowania z przeciwciałami. Nie ważna jest przy tym zdolność wywoływana odpowiedzi o charakterze immunologicznym. Jeśli jednak antygen posiada obie wcześniej wymienione cechy to określa się go jako immunogen. W przypadku kiedy alergen powoduje tolerancję immunologiczną -określany jest jako tolerogen, a jeśli wywołuje stan alergiczny- to jako alergen.

Tolerogen

Tolerogen jest to antygen, który po wprowadzeniu do organizmu indukuje areaktywność immunologiczną. Pociąga to za sobą brak swoistej odpowiedzi immunologicznej na wprowadzenie immunogennego typu określonego antygenu.

Immunogenność

Immunogenność jest to właściwość pobudzania do wytwarzania immunoglobulin ( przeciwciał ) lub komórek odpornościowych.

Tolerancja immunologiczna

Tolerancja immunologiczna, czyli swoista areaktywność immunologiczna, to rodzaj odpowiedzi immunologicznej. Brak wówczas pozytywnej reakcji na określony alergen ze strony układu immunologicznego. Towarzyszy temu jednak prawidłowa reaktywność na inne antygeny. Zjawisko tolerancji immunologicznej cechuje się swoistością antygenową.

Przyczyny powstania:

    • pozbawienie układu immunologicznego klonu limfocytów ( który ma zdolność wchodzenia w reakcje z określonym antygenem ),
    • obwodowa blokada receptorów na limfocytach B i T,
    • aktywna tolerancja, która spowodowana jest zahamowaniem aktywności limfocytów B lub T;

Rozpoznawanie chorób alergicznych

Rozpoznawanie chorób o podłożu alergicznym polega na kilku działaniach. Zalicza się do nich następujące czynności:

    • wywiad rodzinny- aż 65 % dzieci z alergią ma krewnych, którzy również chorują na schorzenia alergiczne,
    • wywiad osobniczy, który dotyczy konkretnej osoby,
    • badania lekarskie,
    • opis przebiegu choroby,
    • dodatnie testy skórne- najczęściej są to testy punktowe,
    • zwiększona eozynofilia,
    • podwyższony poziom przeciwciał IgE,
    • testy prowokacyjne,
    • badania radiologiczne klatki piersiowej ( ma szczególnie duże znaczenie w przypadku astmy ),
    • badania czynnościowe układu oddechowego ( pomocnicza rola w rozpoznawaniu astmy i różnych jej postaci ),
    • badania bakteriologiczne materiału, który został pobrany z ognisk zakażenia,
    • badania immunologiczne,

Przykłady i opis wybranych chorób o podłożu alergicznym

KATAR SIENNY

Katar sienny- zwany także gorączką sienną; jest to ostry, alergiczny katar nosa, który występuje głównie wiosną lub latem; powodują go określone pyłki kwiatowe lub grzybki.

Objawy to:

    • silne swędzenie w nosie oraz w gardle,
    • napadowe kichanie,
    • obfita wodnista wydzielina z nosa,
    • swędzenie oczu, łzawienie,
    • światłowstręt,
    • częste bóle głowy,
    • rozdrażnienie,
    • utrata apetytu,

Leczenie- w leczeniu kataru siennego stosuje się środki przeciwuczuleniowe;

NIESEZONOWY ALERGICZNY NIEŻYT NOSA

Przebieg niesezonowego alergicznego nieżytu nosa jest podobny do kataru siennego.

Objawy to:

    • uporczywy, wodnisty katar,
    • kichanie ,
    • bóle głowy,
    • łzawienie,
    • zaczerwienienie spojówek,
    • światłowstręt,

W tym przypadku objawy utrzymują się w ciągu całego roku, ponieważ alergeny wywołujące to schorzenie działają stale. Te alergeny to przede wszystkim roztocze kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodniki pleśni.

Leczenie- opiera się na eliminacji alergenów i stosowaniu leków objawowych; odczulanie ma miejsce w przypadku uczulenia na roztocze kurzu domowego.

ANAFILAKSJA

Anafilaksja- jest to reakcja alergiczna zaliczana do nadwrażliwości wczesnej. Polega ona na syntezie immunoglobulin klasy E właściwych dla określonego alergenu. W konsekwencji ma miejsce proces degranulacji komórek tucznych. Uwolniona zostaje histamina, heparyna oraz inne mediatory tkankowe, które odpowiadają za objawy tejże choroby. Anafilaksja przebiega pod postacią silnego i gwałtownego odczynu alergicznego, któremu towarzyszą ogólnoustrojowe zaburzenia. Odczyn ten powstaje na skutek wstrzyknięcia obcego białka ( surowicy) czy leków osobie wcześniej uczulonej. W takim przypadku mówimy o anafilaksji czynnej- polega ona na tym, że dana osoba posiada przeciwciała wytworzone przeciwko określonemu alergenowi. Wyróżnia się też anafilaksję bierną- charakteryzującą się tym, że przeciwciała z krwią osoby uczulonej zostają przeniesione na zdrowego człowieka. Wstrząs w takim wypadku pojawia się po kilkunastu minutach od zetknięcia z alergenem.

Objawy to:

  • silne uczucie niepokoju i lęku,
  • ból głowy,
  • szumy w uszach,
  • spadek ciśnienia krwi,
  • bladość,
  • przyspieszona akcja serca,
  • silne duszności,
  • wymioty,
  • ból brzucha,
  • biegunka,
  • szybko postępująca zapaść,

W skrajnych przypadkach występują także drgawki, a nawet zgon. W lekkich postaciach dochodzi na ogół do kichania, swędzenia w gardle, pokrzywki oraz uczucia duszności. Wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego częściej występuje u osób, które mają skłonności alergiczne oraz u takich, które stosują leki mające alergizujące właściwości.

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU WSTRZĄSU ANAFILAKTYCZNEGO

W przypadku wstrząsu anafilaktycznego konieczne jest podjęcie szybkich działań. Przede wszystkim należy wezwać karetkę pogotowia, a do tego czasu w miarę możliwości podjąć przedstawione poniżej kroki.

Podstawową sprawą jest właściwe ułożenie chorego- w pozycji płaskiej. Umożliwi to sprawdzenie i zachowanie drożności dróg oddechowych. Domięśniowo podaje się adrenalinę oraz podłącza kroplówkę z płynem wieloelektrolitowym lub 5 % glukozą. Dożylnie wstrzykuje się 2 - 6 ampułek hydrokortyzonu, lek antyhistaminowy, 10 % calcium. Przy dusznościach wywołanych skurczem oskrzeli konieczne jest podanie dożylnie aminofiliany. Jeżeli powyżej kwadransa utrzymuje się bardzo niskie ciśnienie skurczowe dodatkowo podłącza się kroplówkę z adrenaliną. W sytuacji zatrzymania oddechu oraz akcji serca należy bezzwłocznie rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca.

CHOROBA POSUROWICZA

Choroba posurowicza jest to ogólnoustrojowy, alergiczny odczyn. Pojawia się po 7 do 12 dniach po pozajelitowym wprowadzeniu obcogatunkowej surowicy.

Objawy to:

  • pokrzywka na skórze ,
  • uczucie pieczenia i swędzenia,
  • nieżyt nosa, krtani i oskrzeli,
  • gorączka ( pojawia się u około 30 % chorych ),

Węzły limfatyczne w pobliżu miejsca wstrzyknięcia surowicy ulegają powiększeniu. U połowy chorych obserwuje się także przejściowy zapalny stan stawów.

Zapobieganie: polega przede wszystkim na przeprowadzeniu wywiadu przed wstrzyknięciem surowicy; koniecznie trzeba zapytać:

  • czy chory miewał poprzednio jakieś objawy o charakterze alergicznym,
  • czy występuje u niego choroba alergiczna.

Zaleca się także wykonanie próby. Polega ona na podskórnym wstrzyknięciu 0,1 ml rozcieńczonej surowicy. Jeśli po upływie 8 do 10 minut pojawią się bąble pokrzywkowe świadczy to o uczuleniu. Zdarzają się jednak takie sytuacje, pomimo uczulenia podanie surowicy jest bezwzględnie konieczne. W takiej sytuacji należy ją wstrzykiwać w kilkugodzinnych odstępach w minimalnych dawkach. Każda kolejna dawka winna być większa od poprzedniej. Dozowanie należy powtarzać do chwili, aż pacjent uzyska pełną zalecaną porcję leku.

Trzeba dodać w tym miejscu, że coraz częściej stosuje się wysoko oczyszczoną i skoncentrowaną surowicę. Taka postać rzadziej powoduje chorobę posurowiczą.

Leczenie- polega na podawaniu środków antyhistaminowych, preparatów wapnia, kortykosterydów.

ODCZYN ARTHUSA

Odczyn Arthusa jest to miejscowy odczyn alergiczny. Występuje u osób uczulonych, na skutek powtórnego wprowadzenia tego samego alergenu ( podskórnie lub śródskórnie). Można go także zauważyć u ludzi, którym wielokrotnie wstrzykiwano penicylinę czy surowicę odpornościową.

Odczyn ten charakteryzuje się miejscowym łączeniem się antygenu z przeciwciałem. Zdarzają się także sytuacje biernego przeniesienia odczynu na drugiego człowieka. Ryzyko takie niesie ze sobą przetoczenie krwi, która zawiera dużą ilość przeciwciał. U biorcy może wówczas wystąpić dodatni odczyn Arthusa.

Samo zjawisko to ma właściwości wysokiej swoistości, dzięki czemu wykorzystywane jest w celu wykrywania uczuleń na różne antygeny.

ATOPIA

Choroby alergiczne bardzo często występują rodzinnie ( obciążenie rodzinne 0. Część z nich przekazywana jest genetycznie i przybierają wówczas postać skazy atopowej. Skaza atopowa, zwana w skrócie atopią, jest wrodzoną, osobniczą podatnością na zapadnięcia na schorzenia alergiczne. Zalicza się do tej grupy astmę oskrzelową, gorączkę sienną, wyprysk atopowy, alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa.

Przeprowadzone badania wykazały, że jeśli oboje rodzice cierpią na choroby atopowe, to w około 70 % ich dzieci także będą podatne na uczulenia. Jeśli jednak tylko jedno z rodziców jest chore, to ryzyko to spada do 40 %. W rodzinach, w których nie występują choroby tego typu, prawdopodobieństwo to jest szacowane na poziomie 10 do 15 %. Należy tu zaznaczyć, że rodzice nie przekazują bezpośrednio określonej choroby, ale ryzyko zwiększonej podatności na zachorowania na któreś z tych schorzeń.

Objawy atopii mogą ulegać zmianom w ciągu całego przebiegu. Dla przykładu można podać, że w wieku niemowlęcym może wystąpić wyprysk atopowy. W kolejnych latach życia tej samej osoby pojawić się mogą napady astmy, a jeszcze później katar sienny.

Zmienność występowania chorób atopowych i ich kojarzenie są bardzo prawdopodobne. Wynika to stąd, że powodują je te same alergeny. Mechanizm powstawania chorób w tej grupie jest prawie identyczny.

Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby atopowej jest większe, jeśli występują wskazane poniżej cechy:

    • możliwość zwiększonej produkcji immunoglobulin IgE- jest wynikiem nieprawidłowego działania mechanizmu regulacyjnego; w normalnej sytuacji istnieje regulacja wytwarzania wszystkich typów przeciwciał, ich poziom utrzymywany jest zależnie od potrzeb organizmu; w przypadku atopii mechanizm ten zostaje zachwiany,;
    • zaburzenia mechanizmów odpornościowych- w warunkach typowych dzięki mechanizmowi obronnemu zmniejszany jest dopływ alergenów; odbywa się to poprzez niszczenie lub neutralizację na powierzchni błon śluzowych; najpoważniejszą rolę spełniają przeciwciała wydzielnicze klasy A; u osób z atopią działanie to nie jest prawidłowe;
    • większa przepuszczalność błon śluzowych- wraz z zaburzeniami miejscowych mechanizmów typu obronnego na powierzchni przewodu pokarmowego bądź układu oddechowego; prowadzi to do zmian w eliminowaniu alergenów i następnie ułatwia przedostawanie się do organizmu; pociąga to za sobą zwiększenie produkcji przeciwciała IgE;
    • brak prawidłowych funkcji autonomicznego układu nerwowego- jest to konsekwencją blokady adrenergicznej; w błonie komórkowej znajdują się receptory, za pośrednictwem których różnego typu bodźce mogą stymulować autonomiczny układ nerwowy; stan równowagi między napięciami receptorów utrzymuje stan zdrowia; zaburzenie w utrzymywaniu tejże równowagi polegają na upośledzeniu działania określonych receptorów; powoduje to w dalszej kolejności nadwrażliwość na różne bodźce;

Częstotliwość wystąpienia w określonej populacji skazy atopowej szacuje się na poziomie około 25 %. Warto jeszcze zauważyć, że nie wszystkie choroby alergiczne mają charakter atopowy.

POKRZYWKA

Pokrzywka- są to zmiany skórne należące do grupy chorób o podłożu alergicznym.

Objawy: podstawowym objawem klinicznym jest wysiew bąbli pokrzywkowych, którym towarzyszy uczucie silnego swędzenia. Przyczyną powstawania bąbli jest wyzwalana w organizmie histamina, oddziaływująca na naczynia krwionośne.

Ze względu na różny mechanizm powstawania pokrzywki możemy wyróżnić:

    • pokrzywkę ostrą- jest to uczulenie typu anafilaktycznego na leki lub pokarmy; występują tu ostre, miejscowe objawy albo zmiany o charakterze ogólnym; zmiany są dość rozległe, choroba ma szybki przebieg; pokrzywka ostra trwa około 2 do 3 tygodni, często towarzyszy jej gorączka, bóle mięśni i stawów;
    • pokrzywkę przewlekła- odkrycie alergenu w tym przypadku jest raczej trudne; ten rodzaj pokrzywki jest na ogół pochodzenia pokarmowego, lekowego albo też bakteryjnego; cechuje się nielicznymi wykwitami; ma charakter przewlekły, często obserwuje się nawroty;
    • pokrzywkę fizykalną- czynnikiem sprawczym są różne bodźce fizyczne ( jak zimno, przegrzanie ) czy też uraz mechaniczny, wysiłek fizyczny, spocenie;

Niekiedy wskazuje się także na pokrzywkę aspirynową.

W sytuacji, gdy odczyn alergiczny jest znacznie nasilony pokrzywki mogą powodować objawy o charakterystyce ogólnej. W skrajnym przypadku może dojść do wstrząsu histaminowego.

Leczenie pokrzywki- polega na unikaniu kontaktu z alergenem, jeśli oczywiście został on zidentyfikowany ( pokarm, określony lek, kosmetyk ). Podaje się także preparaty przeciwhistaminowe. W niektórych postaciach pokrzywki stosuje się hormony sterydowe. Miejscowo wykorzystuje się leki, które zmniejszają swędzenie.

Niektórzy naukowcy do pokrzywki zaliczają także obrzęk Quinckego. Jest to obrzęk o charakterze naczyniowo - nerwowym , polegający na napadowym występowaniu obrzęków skóry lub błon śluzowych typu alergicznego. Tworzą się one w wyniku działania bodźców o podłożu emocjonalnym ( głównie jako odczyn naczynio - ruchowy). Towarzyszyć temu może świąd lub uczucie pieczenia. W leczeniu zastosowanie mają środki przeciwhistaminowe i kortykoidy.

ŚWIERZBIĄCZKA

Nazwę świerzbiączka stosuje się dla określenia alergicznych zmian skórnych. Obok mechanizmów o charakterze uczuleniowym istotną rolę odgrywają czynniki nieswoiste zewnątrzpochodne.

Objawy kliniczne to:

    • silny i uporczywy świąd,
    • na skórze pojawiają się zgrubienia, bruzdy- co powoduje łuszczenie się skóry,
    • niekiedy dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych,

Zmiany te występują przeważnie na twarzy, karku, łokciach i na zgięciach podkolanowych. Mogą w niektórych przypadkach objąć całą powierzchnię skóry. Na skutek drapania pojawiają się zmiany wtórne, mogące przybrać formę dominującą.

Świerzbiączka może powstać już w dzieciństwie, szczególnie jeśli występuje rodzinne obciążenie chorobami alergicznymi. Ma ona długotrwały i na ogół nawrotowy przebieg.

Leczenie- stosuje się leki o działaniu odczulającym oraz dodatkowo preparaty uspokajające i przeciwświądowe. Istotna jest także właściwa dieta oraz naświetlanie miękkimi promieniami rentgenowskimi.

ŚWIERZBIĄCZKA OGNISKOWA

Świerzbiączka ogniskowa jest schorzeniem chorobowym o podłożu alergicznym. Wyróżnia się ona:

    • :znacznym świądem,
    • pojedynczymi lub mnogimi ogniskami typu liszajowatego,

Zmiany te występują przeważnie na karku, łokciach, wewnętrznej stronie ud oraz na narządach płciowych.

Czynnikiem wywołującym świerzbiączkę ogniskową są substancje toksyczne oraz alergeny. Ryzyko wystąpienia choroby rośnie na skutek urazów i drażnienia skóry.

W początkowym etapie występuje głównie swędzenie. Na skutek drapania rozwijają się i poszerzają skupiska grudek. Te ostatnie są okrągłe, o wypukłej i lśniącej powierzchni.

Schorzenie to ma charakter przewlekły, a świąd nasila się w godzinach nocnych i nocą. Pocenie się i gwałtowne emocje przyczyniają się do wzmożonego swędzenia.

ASTMA ATOPOWA

Astma atopowa to bardzo częsta postać astmy, która występuje przede wszystkim u dzieci. Dotyczy zazwyczaj bardzo małych dzieci, a nawet niemowląt. W około 65% rozpoznaje się ją przed 6 rokiem życia, najczęściej wśród chłopców. U dziewcząt występuje przede wszystkim po okresie dojrzewania. Szczególnie narażone są dzieci, które w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia przebyły wirusowe zakażenie układu oddechowego.

Choroba ta charakteryzuje się:

    • napadowym, rozlanym- ale odwracalnym- zwężeniem światła oskrzeli,
    • kaszlem,
    • uczuciem duszności,
    • świstami w klatce piersiowej,

Zwężenie oskrzeli jest zależne od skurczu mięśni gładkich oskrzeli, obrzęku śluzówki i gęstej wydzieliny.

Podłożem tego typu nieprawidłowości jest zbyt duża wrażliwość oskrzeli na różnego rodzaju bodźce. Dodatkowo wzmagają ją rozmaite czynniki drażniące- jak dym tytoniowy, pyły, gazy. Napady astmy atopowej są nagłe. Częściej mają miejsce w nocy niż w ciągu dnia. Niekiedy poprzedzają je kaszel lub wzmożona wodnista wydzielina z nosa.

W napadzie chory ma trudności z wdechem, dodatkowo kaszle i odpluwa lepką wydzielinę. Zazwyczaj dziecko przyjmuje siedzącą pozycję, a ramiona unosi. Jeśli wydzielina zostanie odkrztuszona lub podany zostanie odpowiedni lek rozkurczowy- objawy ulegną złagodzeniu. W ciężkich przypadkach na twarzy i kończynach pojawia się sinica. Duszności i kaszel są wtedy bardziej dokuczliwe. W skrajnych sytuacjach może dojść do utraty przytomności, która powodowana jest niedotlenieniem mózgu. Stan taki niesie bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Rozpoznanie tego schorzenia następuje na podstawie objawów klinicznych oraz wywiadu rodzinnego. Przeprowadza się zarazem punktowe testy skórne z pokarmowymi lub wziewnymi alergenami oraz badanie krwi.

Leczenie polega na podawaniu leków o działaniu rozkurczowym, wykrztuśnym i rozrzedzającym wydzielinę. Istotna jest zarazem właściwa dieta oraz przestrzeganie zasad higieny ( wietrzenie pomieszczeń, częsta zmiana pościeli ). W okresach między napadami szczególną uwagę należy zwrócić na właściwy tryb życia ( chodzi o wykonywanie ćwiczeń poprawiających wydolność układu oddechowego). Istotne i skuteczne jest także leczenie klimatyczne, przede wszystkim w warunkach wysokogórskich. Występujące tam powietrze wolne jest od alergenów wziewnych, a nadnercza wytwarzają dużą ilość hormonów. Powoduje to, że w takim klimacie wyleczenie astmy jest bardzo prawdopodobne.

ASTMA ASPIRYNOPOCHODNA

Astma aspirynopochodna- jak sama nazwa wskazuje- powstaje pod wpływem zażywania aspiryny. Przyczyną tego alergicznego schorzenia jest defekt enzymatyczny. Polega on na zahamowaniu działania enzymu, który katalizuje przemiany kwasu arachidonowego. Aspiryna blokuje ten kierunek zmian i w wyniku tego powstają leukotrieny- jest to grypa mediatorów w procesach alergicznych i zapalnych. Prowadzi ona na przykład do przedłużonego skurczu oskrzeli.

Astma aspirynopochodna może wystąpić nie tylko po aspirynie, ale też innych lekach ( jak piramidon, pyralgina, brufen). Powoduje to w zasadzie nie uczulenie, ale reakcję na określony lek.

Objawy to:

    • uczucie duszności,
    • zatkany nos,
    • nudności,
    • wymioty,
    • pokrzywka,

Wykonywane testy skórne dają wyniki ujemne. Rozpoznanie opiera się więc na testach prowokacyjnych z wykorzystaniem aspiryny oraz na rodzinnej skłonności do nietolerancji tego leku.

W leczeniu eliminuje się leki, które mogą dawać objawy uczulenia oraz szkodliwe pokarmy.

ALERGICZNE ZAPALENIE PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH

Mechanizmem immunologicznym w tym przypadku może być reakcja typu III. Alergeny łączą się z przeciwciałami IgG i tworzą kompleksy, które przyłączają komplement. Następnie dochodzi do uwolnienia histaminy, nasila się przepuszczalność naczyń, tworzą się mikrozakrzepy w naczyniach. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia tkanek.

Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych jest wynikiem miejscowej reakcji, która przebiega w płucach. Alergenami w tym przypadku są:

Dostają się one do dróg oddechowych wraz z różnego rodzaju pyłami organicznymi.

Objawy to:

    • kaszel,
    • uczucie duszności,
    • ogólne osłabienie,
    • podwyższona temperatura,

Objawy występują już po 6-8 godzinach od kontaktu z alergenem

Schorzenie to na ogół występuje u osób dorosłych. Wynika to z faktu, że mają oni częstszy kontakt z alergenami. W niektórych przypadkach jest to choroba zawodowa ( w zawodzie piekarza, młynarza, drwala, pracownika fabryki włókienniczej). Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych występuje niekiedy u hodowców ptaków- i to bez względu na wiek. Alergenem są wówczas pyły z zeschniętych odchodów.

W wyniku przedłużającego się kontaktu z alergenem znacznie wzrasta produkcja IgG. Wytworzone kompleksy odkładają się w pęcherzykach płucnych i w ścianach drobnych naczyń. Wynikiem jest zwłóknienie tkanki płucnej i niewydolność oddechowa.

Leczenie- polega na wyeliminowaniu alergenu; podaje się także glikokortykosteroidy.

WYPRYSK

Główną przyczyną tego schorzenia o podłożu alergicznym są :

    • uczulenia kontaktowe ( WYPRYSK KONTAKTOWY ),
    • czynniki, które drażnią miejscowo ( WYPRYSK Z PODRAŻNIENIA ),

Zdarzają się także wypryski krwiopochodne. Ich przyczyną są antygeny bakteryjne pochodzące z ogniska zakaźnego.

Objawy to:

    • zlewające się w większe ogniska grudki wysiękowe i pęcherzyki,
    • obrzęk,
    • sączenie,
    • nadżerki,
    • strupy,
    • liszajowacenie,
    • uczucie swędzenia,

Zmiany te występują przede wszystkim na grzbietach dłoni, albo ogólnie- na skórze całego ciała.

Leczenie- konieczne jest wykrycie substancji, która drażni lub uczula- i ich wyeliminowanie; stosuje się także leczenie odczulające, maści redukujące zmiany i zmniejszające swędzenie oraz właściwą dietę.

WYPRYSK KONTAKTOWY

Wyprysk kontaktowy jest uczuleniem skóry, które jest wynikiem bezpośredniego kontaktu z alergenem. Reakcja immunologiczna w tym przypadku określana jest jako opóźniona reakcja komórkowa ( reakcja typu IV). Podstawową rolę odgrywają tu przeciwciała wrażliwe na limfocyty. Po kontakcie z alergenem uwalniają liczne substancje chemiczne- nazywane limfokinami. Pełnią one rolę mediatorów i prowadzą do wystąpienia zmian.

Wyprysk tego rodzaju występuje przede wszystkim u osób dorosłych. Często jest on wynikiem wykonywania określonej pracy ( choroba zawodowa). Szczególnie narażone są osoby pracujące przy barwieniu tkanin, wyprawianiu skór oraz produkcji kosmetyków i środków czystości. W wyniku kontaktu mogą oni uczulać także dzieci- na przykład przez ubranie. Wyprysk kontaktowy może być wywoływany przez zamki błyskawiczne, metalowe guziki, oprawki okularów, nożyczki, papier gazetowy czy gumowe zabawki.

PLAMICA ALERGICZNA

Plamica alergiczna zwana jest także zespołem Schoenleina - Henocha. Cechą charakteryzującą tą chorobę jest plamica skórna, której mogą zarazem towarzyszyć takie objawy jak:

    • bóle brzucha,
    • krwawienia ze strony przewodu pokarmowego,
    • zmiany w moczu,

Zespół Schoenleina - Henocha wywoływany jest odczynem uczuleniowo - zapalnym, który dotyczy drobnych naczyń krwionośnych. Powoduje to wzmożoną przepuszczalność tychże naczyń. Często występuje on po kilkunastu dniach od przebycia ostrego zapalenia gardła albo anginy. W niektórych sytuacjach przyczyną jest nadwrażliwość n określone leki lub pokarmy.

Objawy schorzenia są uwarunkowane od zmian naczyniowych. Jeśli zajęte zostały tylko naczynia skórne, powoduje to plamicę skórną. W wyniku zajęcia ścian jelita- występują objawy brzuszne, a jeśli zajęte zostały kłębuszki nerwowe- zmiany wystąpią w moczu.

Zmiany skórne mają postać wykwitów plamisto - grudkowych, o różnej wielkości i zabarwieniu. W pierwszym etapie choroby mogą one przypominać pokrzywkę. Zmiany skórne mogą kojarzyć się z dolegliwościami brzusznymi. Bóle bowiem występują w całej jamie brzusznej, towarzyszyć im mogą wymioty, nudności, stolce z domieszką krwi.

Plamica alergiczna najczęściej występuje na kończynach dolnych oraz na pośladkach. Zmiany rzadziej dotyczą rąk.

W leczeniu stosuje się leki uszczelniające naczynia krwionośne, w ciężkich przypadkach stosuje się glikokortykosteroidy.

UCZULENIOWE ZAPALENIE SPOJÓWEK

Uczuleniowe zapalenie spojówek może być wywoływane przez działanie różnego typu czynników. Mogą to być leki, pyłki kwiatowe, dym, kurz oraz inne.

Choroba ta występuje w postaci ostrej i przewlekłej. W pierwszym przypadku dochodzi do silnego obrzęku i zaczerwienienia powiek, spojówek. Z worka spojówkowego wypływ wodnista wydzielina. W zapaleniu typu przewlekłego symptomy są łagodniejsze. Ograniczają się do pieczenia i swędzenia powiek oraz spojówek.

W leczeniu wykorzystuje się leki ściągające i odczulające.

ALERGICZNE ZAPALENIE ROGÓWKI

Zapalenie różowate rogówki występuje przede wszystkim u osób, które cierpią na różowaty trądzik twarzy. Na powierzchni rogówki, w obrębie szpary powiekowej, pojawiają się nacieki. W leczeniu stosuje się środki, których zadaniem jest rozszerzanie rogówki oraz antybiotyki.

Zapalenie miąższowe rogówki wynika natomiast z reakcji alergicznej na krętka bladego. Choroba ta pojawia się między 10 a 20 rokiem życia. Występują takie objawy jak światłowstręt, silne łzawienie, naciecze głębokich warstw rogówki. Do tegoż nacieku wnikają głębokie naczynia krwionośne. Dochodzi do przejaśnienia się tkanki rogówkowej. Leczenie polega na stosowaniu środków, które rozszerzają źrenicę i kortykosteroidów.

RUMIEŃ WYSIĘKOWY WIELOPOSTACIOWY

Rumień wysiękowy wielopostaciowy jest do dermatologiczny zespół chorobowy. Występuje po różnorodnych infekcjach albo pod wpływem pewnych leków- jak antybiotyki, sulfonamidy.

Objawy to:

    • gorączka,
    • bóle mięśni i stawów,
    • wykwity rumieniowe na skórze,
    • pęcherze,

Wykwity pojawiają się najczęściej na grzbiecie rąk i stóp, przedramieniu i podudziu.

W niektórych przypadkach rumień wysiękowy wielopostaciowy może mieć ciężką postać. W skrajnych przypadkach zagrożone może być życie chorego.

POWIKŁANIA PO PRZETOCZENIU KRWI

Krew dawcy może być nośnikiem obcych antygenów. Przetoczenie krwi oraz różnych krwiopochodnych preparatów zawierających taki antygen, którego nie ma biorca, może doprowadzić do uodpornienia chorego i wytworzenia swoistych przeciwciał. W konsekwencji mogą mieć miejsce powikłania immunologiczne, uniemożliwiające dalsze leczenie.

Powikłania po przetoczeniu preparatów, które zawierają leukocyty i płytki krwi- w leczeniu krwią i preparatami, które zawierają leukocyty i płytki krwi może doprowadzić u biorcy do wytworzenia przeciwciał antyleukocytarnych i antypłytkowych; objawia się to zaczerwienieniem twarzy, bólami głowy, wystąpieniem dreszczy, gorączką, wzrostem ciśnienia rozkurczowego; powikłaniom tym można zapobiec przetaczając masę krwinkową pozbawioną płytek i leukocytów;

Powikłania po przetoczeniu krwi niezgodnej grupowo- istotą tego rodzaju powikłania jest reakcja immunologiczna, która zachodzi pomiędzy antygenem krwinek czerwonych a charakterystycznym dla tego antygenu przeciwciałem; w konsekwencji ma miejsce niszczenie krwinek czerwonych; przyczyną na ogół jest przetoczenie obcej grupo krwi, błędy w dokumentacji serologicznej, zamiana probówki krwi przeznaczonych do badania serologicznego; objawy to uczucie niepokoju, bóle głowy, dreszcze, nudności, wymioty, podwyższona temperatura ciała;

Powikłania uczuleniowe po przetoczeniu krwi, osocza lub frakcji- charakteryzują się zaczerwienieniem skóry, gorączką, swędzącą pokrzywką, nudnościami; w leczeniu stosuje się leki antyhistaminowy;

UCZULENIA NA KOSMETYKI

Stosowanie kosmetyków może powodować różnego rodzaju zmiany i uszkodzenia skórne. W konsekwencji miejscowego działania kosmetyków może być powstanie odczynu pierwotnie drażniącego albo odczynu alergicznego. Ten pierwszy powstaje w miejscach bezpośredniego stosowania kosmetyków. Zmiany zależą od stężenia oraz czasu działania określonego preparatu. Po zaprzestaniu używania nie szerzą się i nie nawracają. Objawy to przede wszystkim stan zapalny skóry, złuszczanie, pęcherze. W przypadku odczynu alergicznego mamy do czynienia z sytuacją, gdy zmiany dotyczą tylko osób wrażliwych na dany kosmetyk. Powstają one szybko, nawet w miejscach odległych. Zmiany podobne są do wyprysku, są czerwone, złuszczają się.

Możemy tu wskazać następujące uczulenia:

    • uczulenia na kremy- kremy na ogół powodują niewielkie uszkodzenia skóry; przeważnie jest to jednak wynik niewłaściwie dobranego kremu ( na przykład uczulenie na któryś ze składników); istotną rolę odgrywa też niewłaściwe stosowanie kosmetyku- na przykład kremu tłustego na cerę mającą skłonność do przetłuszczania się;
    • uczulenia na pudry- najczęściej przyczyną są barwniki oraz zawarte w pudrach substancje zapachowe; objawia się najczęściej zaczerwienieniem, przebarwieniem skóry twarzy;
    • uczulenia na środki rozjaśniające włosy- przyczyną jest woda utleniona i amoniak, które uszkadzają keratynę włosów i powodują ich wysuszenie; w konsekwencji włosy są łamliwe i kruche; zmiany mogą dotyczyć także szyi, karku i powiek;
    • uczulenia na szampony- szampony charakteryzują się zasadowością i to właśnie jest często przyczyną uczuleń; obok odczynów podrażnienia wystąpić mogą odczyny alergiczne; objawy to świąd, zaczerwienienie skóry głowy, łamliwość włosów, wysuszenie;
    • uczulenia na lakiery do paznokci- czynnikiem wywołującym reakcje uczuleniowe są żywice zawarte w lakierach; zmiany nie pojawiają się na palcach- ale na powiekach; rozpoznanie polega na wykonaniu prób płatkowych;
    • uczulenia na maski kosmetyczne- zdarzają się raczej rzadko; powodowane są przez środki upiększające i konserwanty;

UCZULENIA NA LEKI

Leki, oprócz kosmetyków, także mogą powodować reakcje typu alergicznego. Objawiają się one na ogół w postaci znamion skórnych ( wysypka, swędzenie). Rzadziej dochodzi do ciężkich powikłań, jak:

    • uszkodzenie szpiku kostnego,
    • rozpad krwinek czerwonych,
    • uszkodzenie narządów miąższowych,
    • zapalenie stawów,
    • choroba posurowicza,

Najgroźniejsze dla zdrowia i życia SA gwałtowne i ogólne reakcje alergiczne- jak obrzęk Quinckego, wstrząs anafilaktyczny.

Próby uczuleniowe obowiązują na takie leki, które często powodują reakcje uczulające. Mechanizm powstawania reakcji polega na tym, że lek w organizmie łączy się z białkami w kompleksy. Wobec nich mogą tworzyć się zaś przeciwciała. Po powtórnym wprowadzeniu leku zachowuje się on już jak antygen. W gwałtowny sposób łączy się z przeciwciałami i wywołuje reakcję alergiczną. Może mieć ona różne nasilenie i lokalizację.

W czasie reakcje dochodzi do wydzielania z tkanek związki o ogromnym działaniu biologicznym. Dostając się do krwiobiegu zaburzają przepuszczalność naczyń krwionośnych, oskrzeli i przewodu pokarmowego.

UCZULAJĄCE DZIAŁANIE PRODUKTÓW POCHODZENIA BAKTERYJNEGO

Przeprowadzone w ostatnich latach badania dowodzą temu, że pojęcie chorobotwórczości i działania chorobotwórczego na znaczną ilość drobnoustrojów. Wiadome i udowodnione jest, że wiele gatunków drobnoustrojów szkodzi w sposób pośredni. Dzięki temu można było zrozumieć mechanizmy i sposób działania chorób o podłożu autoalergicznym czy autoimmunologicznym. Pośrednim mechanizmem jest tak zwana alergia zakaźna oraz wiele schorzeń o ostrej i przewlekłej postaci.

ALERGIA NA BIAŁKA MLEKA

Częstą przyczyną przewlekłych dolegliwości ze strony układu pokarmowego stanowi alergia na mleko. ściślej mówiąc chodzi o uczulenie na następujące białka mleka: kazeina, laktoalbumina, laktobetaglobulina.

Szczególnie narażone na złą tolerancję mleka są osoby, które mają rodzinne obciążenie. Takie osoby częściej też cierpią na alergie skórne i alergiczną astmę oskrzelową. Zła tolerancja na mleko rozpoznawana jest na ogół między 2 a 6 miesiącem życia. Objawy często ustępują samoistnie w wieku poniemowlęcym.

Objawy złej tolerancji mogą mieć łagodny przebieg. Charakterystyczne są wówczas okresowe wymioty, wzdęcia, okresowe biegunki. Zła tolerancja może też mieć ostrą formę- przypomina wtedy zatrucie w przebiegu biegunki zakaźnej.

Rozpoznanie alergii ustalane jest na ogół na podstawie obserwacji dziecka. Szczególnie ważne są reakcje w czasie karmienia mlekiem i przy stosowaniu bezmlecznej diety.

Leczenie polega na zastosowaniu właściwej diety. Konieczne jest włączenie ",mleka zastępczego"- czyli sztucznego albo mieszanek zastępujących mleko. W takich mieszankach białka mleka zostają zastąpione aminokwasami. Taki tryb żywienia należy utrzymywać przez taki okres, jak długo utrzymuje się alergia jelitowa na produkty mleczne. Wszelkie próby ponownego włączenie mleka są możliwe, ale należy czynić to bardzo ostrożnie.

PROFILAKTYKA I LECZENIE CHORÓB ALERGICZNYCH U DZIECI

W celu zapobiegania chorobom alergicznym u dzieci konieczne jest podjęcie określonych działań. Zalicza się do nich następujące czynności:

    • konieczność karmienia niemowląt piersią ( przynajmniej przez pierwszych sześć miesięcy życia ); jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, które są obciążone skazą atopową- jeśli matka nie może jednak karmić dziecka, powinna wykorzystać pokarm z laktarium lub mieszanek mlecznych; unikać należy mleka krowiego; nie należy wprowadzać zbyt wcześnie takich produktów jak białko jaj, orzechy, ryby, soki z owoców cytrusowych;
    • kobieta w ciąży, która ma już dziecko z alergią, powinna wyeliminować ze swojej diety alergeny;
    • należy szczególną uwagę poświęcić temu, aby niemowlęta nie miały kontaktu z alergenami; w tym celu należy usunąć pościel z pierza, materace z włosia i trawy morskiej, słomiane maty; zalecane jest też usunięcie zwierząt z domu, także wszelkich skór pochodzenia zwierzęcego i pyłochłonnych dywanów; konieczna jest właściwa higiena ( częste wietrzenie, unikanie gromadzenia się kurzu, ochrona dziecka przed ukąszeniami owadów );
    • całkowicie należy zaprzestać palenia tytoniu; dym papierosowy ma działanie alergizujące i zmniejsza odporność dróg oddechowych;
    • należy chronić dziecko przed wszelkimi zakażeniami; w przypadku zachorowania konieczne jest dokładne leczenie;
    • należy wyeliminować leki, które dają objawy alergiczne;
    • wczesne leczenie pierwszych symptomów uczulenia zapobiega rozwojowi pełno - objawowej alergii;

Leczenie chorób alergicznych

W leczeniu chorób o podłożu alergicznym stosuje się kilka zasad. Pierwszą i najważniejszą z nich jest eliminacja alergenów. Możliwe jest to w sytuacji uczulenia na różne pokarmy, sierść zwierząt, określone leki. Natomiast jeśli alergenem jest roztocze kurzu domowego czy pyłek roślin- stosuje się odczulanie.

Odczulanie polega na tym, że stopniowo wprowadza się coraz większe dawki alergenu do organizmu., Ten natomiast sam w odpowiedzi zaczyna wytwarzać przeciwciała blokujące. Na powierzchni alergenu zajmują one miejsca uchwytu dla przeciwciał klasy IgE i w ten sposób blokują odczyn alergiczny. W przypadku dzieci poniżej 5 roku życia metoda taka nie powinna być wykorzystywana.

Leki przeciwalergiczne- podstawowe leki tego typu to Intal i Zaditen. Mają one właściwości stabilizujące komórki tuczne i zapobiegając degranulacji mastocytów zmniejszają objawy alergiczne. Intal wykorzystuje się przede wszystkim w astmie, katarze siennym, alergii pokarmowej. Jego działanie jest miejscowe. Natomiast Zaditen ma działanie ogólne. Nie należy stosować go razem z preparatami przeciwhistaminowymi. Oba te preparaty wykorzystuje się przewlekle. Najskuteczniej działają w chorobach atopowych i astmie aspirynopochodnej.

Leki wykrztuśne, rozrzedzające śluz- ułatwiają one wykrztuszanie śluzu, a także wpływają na udrożnienie oskrzeli. W przypadku stosowania tego typu preparatów konieczne jest nawilżenie powietrza i podawanie choremu dużych ilości płynów.

Hormony kory nadnerczy- kortykosteroidy- u dzieci stosowane są raczej rzadko, ze względu na możliwość wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych. Bezwzględnie jednak znajdują zastosowanie we wstrząsie anafilaktycznym, stanie astmatycznym i obrzęku Quinckego. Czasem także znajdują zastosowanie w ciężkich i przewlekłych napadach astmy albo we wzmożonych zmianach skórnych.

Leki przeciwzapalne i antybiotyki- są stosowane w sytuacji rozwoju procesu zapalnego, któremu towarzyszy nasilenie objawów alergicznych. Podawanie antybiotyków jest niezbędne w sytuacji, gdy przez dłuższy czas stosuje się kortykosteroidy.

Leki rozkurczające oskrzela są niezbędne podczas napadu astmy. Mogą jednak działać pobudzająco, przyspieszać pracę serca i zwiększać ciśnienie tętnicze. Należy więc przy stosowaniu zachować ostrożność i postępować zgodnie z zaleceniem lekarza. Przedawkowanie jest groźne dla zdrowia i życia.

POJĘCIA ZWIĄZANE Z CHOROBAMI O PODŁOŻU ALERGICZNYM

HISTAMINA

Histamina to zasadowy związek heterocykliczny, którego działanie jest bardzo silne oraz wielokierunkowe. To jedno z ważniejszych ciał czynnych, które wyzwala się w wyniku reakcji ANTYGEN -PRZECIWCIAŁO ( w alergii wczesnej ). W konsekwencji uwolnienia histaminy dochodzi do różnych odczynów alergicznych ( wstrząs anafilaktyczny, pokrzywka, astma, katar sienny ). Leczenie polega na podawaniu leków antyhistaminowych.

LIMFOCYTY T

Limfocyty T są to funkcjonalnie heterogenne limfocyty, które dojrzewają w grasicy. W grupie tej wyróżnia się wiele subpopulacji, między innymi:

    • limfocyty T pomocnicze, które współdziałają z limfocytami B,
    • limfocyty T nadwrażliwości typu późnego,
    • limfocyty T supresyjne;

LIMFOCYTY B

Limfocyty B są wytwarzane w grudkach węzłów chłonnych, dróg oddechowych, migdałków, śledziony, szpiku kostnego oraz cewki pokarmowej. Uczestniczą one w procesie biosyntezy przeciwciał, w przekazywaniu informacji antygenowej oraz bezpośrednio w wytwarzaniu przeciwciał.

PREPARATY ANTYHISTAMINOWE

Preparaty antyhistaminowy to grupa leków, które powodują blokadę histaminy. Stosowane są w alergologii jak również w przypadku leczenia choroby wrzodowej.

Preparaty tego typu mogą powodować skutki uboczne. Najczęściej występują one ze strony układu krwionośnego, układu pokarmowego, układu nerwowego. Mogą też być przyczyną uczuleń.