W przeciwieństwie do cukrów czy białek, witaminy nie stanowią jednorodnej pod względem chemicznym grupy. Sama nazwa "witaminy" została wprowadzona do nomenklatury w 1912 roku polski uczony Kazimierz Funk (1884-1967). Był on biochemikiem z wykształcenia, który wiedzę zdobywał na uniwersytetach w Szwecji, Paryżu, Polsce aby w końcu osiąść w Stanach Zjednoczonych.
Dzięki jego pracom po raz pierwszy wyizolowano substancję, którą nazwano "witaminą B1". Wciągu swej pracy zajmował się m.in. leczeniem chorych na awitaminozy oraz badaniami, które miały pozwolić zastosować odkryte przez niego witamin w celach leczniczych.
Dziś już wiem, że witaminy są mam niezbędne, abyśmy mogli się prawidłowo rozwijać oraz funkcjonować. Zapotrzebowanie każdego z nas na te związki z wyjątkiem witaminy C kształtują się poniżej dawki 10 mg.
Poniżej przedstawiono krótką charakterystykę wybranych witamin:
Witamina A - akseroftol, retynol
- Uzyskana w roku 1940;
- Funkcje: zapewnia prawidłowe widzenie oraz utrzymuję nabłonki w dobrym stanie;
- Niedobór: powoduję kurzą ślepotę, inaczej ślepotę zmierzchową; kseroftalmie - suchość spojówek oraz wysychanie rogówki; łuszczenie się nabłonka;
- Źródło witaminy: szpinak, mleko i jego przetwory, tran, marchew;
Witamina B1 - aneuryna, tiamina
- Wyizolowana w 1936 roku;
- Funkcje: ważny czynnik w biologicznych procesach utleniania, wspomaga utrzymanie tkanki nerwowej w dobrym stanie;
- Niedobór: choroba beri - beri, zanikanie osłonek mielinowych, utrata apetytu oraz spadek masy ciała;
- Źródło witaminy: drożdże, pomidory, mleko, zboże, żółtka jaj itd.
Witamina B2 - ryboflawina
- Wyizolowana w 1935 roku;
- Funkcje: ważny czynnik w biologicznych procesach utleniania, czynnik biorący udział w syntezie hemoglobiny;
- Niedobór: zapalenie błon śluzowych, pękanie kącików ust;
- Źródło witaminy: drożdże, mleko, jarzyny, wątroba;
Witamina B6 - adermina, pirydoksyna
- Wyizolowana w 1938 roku;
- Funkcje: regulacja przemian aminokwasów, bierze udział w regulacji procesów krwiotwórczych;
- Niedobór: zmiany w szpiku, błonach śluzowych oraz skórze;
- Źródło witaminy: drożdże, wątroba, mleko, fasola itd.
Witamina B12 - cyjanokobalamina
- Wyizolowana w 1932 roku;
- Funkcje: ważny czynnik przy powstawaniu erytrocytów i leukocytów;
- Niedobór: anemia także krwawienia dziąseł oraz wypadanie zębów;
- Źródło witaminy: wątroba, mięso, wytwarzają ją także bakterie jelitowe;
Witamina C - kwas askorbinowy
- Funkcje: ważny czynnik oksydo- redukcyjny; wspomaga odporność organizmu; sprawia, że żelazo staję się łatwo przyswajalne;
- Niedobór: rozwija się gnilec (szkorbut);
- Źródło witaminy: w owocach typu czarna porzeczka, głóg, pomarańcze, cytryny, kiwi, także w kiszonej kapuście i kiszonych ogórkach;
Witamina D - kalcyfelor
- Wyizolowana w 1932 roku;
- Funkcje: sprzyja odkładaniu się fosforu oraz wapnia w tkance kostnej;
- Niedobór: powstanie krzywicy;
- Źródło witaminy: wątroba, mleko, jaja, masło itd.
Witamina E - tokoferol
- Wyizolowana w 1936 roku;
- Funkcje: przeciwutleniająca, sprzyja prawidłowemu przebiegowi procesów w mięśniach;
- Niedobór: osłabienie mięśni;
- Źródło witaminy: oleje roślinne, masło, jajka, jarzyny itd.
Witamina H - biotyna
- Wyizolowana roku 1941;
- Funkcje: odpowiada za prawidłowy stan skóry i włosów;
- Niedobór: nadmierne wypadanie włosów, zmiany na skórze;
- Źródło witaminy: żółtko jajek, wątroba, nasiona roślin strączkowych itd.
Witamina K - filochinon
- Wyizolowana w 1939 roku;
- Funkcje: odpowiada za prawidłowe krzepnięcie krwi oraz jest ważnym czynnikiem w utlenianiu biologicznym;
- Niedobór: zaburzenia w krzepnięciu krwi;
- Źródło witaminy: jarzyny, olej sojowy, wątroba itd.
Witamina PP - niacyna
- Wyizolowana w 1937 roku;
- Funkcje: bierze udział w procesach utleniania biologicznego;
- Niedobór: wywołuje pelagrę;
- Źródło witaminy: drożdże, mięso, wątroba;
Do witamin, które rozpuszczalne są jedynie w tłuszczach zaliczamy witaminę A, D, E i K.
