Układ krwionośny człowieka. Obieg krwi i regulacja pracy serca

U człowieka układ krwionośny tworzą:

-serce,

-naczynia krwionośne ( żyły, tętnice, naczynia włosowate ).

Budowa serca:

Narząd ten zlokalizowany jest w worku, zwanym osierdziowym. Wypełniony jest on płynem, zapewniającym ochronę przed otarciami.

Ściana serca pokryta jest błonką, w której zlokalizowane są naczynia zwane włosowatymi. Naczynia te tworzą sieć wieńcową, odpowiedzialną za doprowadzanie do serca substancji odżywczych.

Mięsień serca tworzy tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana. We wnętrzu przedsionków i komór serca występuje wsierdzie, zbudowane z tkanki łącznej i nabłonka płaskiego.

Praca serca podobna jest do działania pompy, a cofaniu się krwi zapobiegają zastawki.

W lewej części serca pomiędzy przedsionkiem a komorą leży zastawka trójdzielna. W części prawej miedzy tymi samymi elementami leży zastawka dwudzielna. Nazwy tych struktur pochodzą od ich budowy. Zastawkę dwudzielną tworzą dwa elastyczne listki trójdzielna trzy.

Zastawki występują także w tętnicach i żyłach. W miejscu odchodzenia tętnicy płucnej i aorty od komór, występują zastawki półksiężycowate.

Obieg krwi:

Do prawego przedsionka dostaje się krew nieutlenowana, która spływa z tkanek. Krew ta dostaje się następnie do prawej komory, która wtłacza poprzez tętnice płucną krew do płuc. Krew, która jest bogata w tlen

( utlenowana), dostaje się z kolei do lewego przedsionka, stąd do komory lewej. Krew ta poprzez aortę tłoczona jest na obwód ciała.

Naczynia krwionośne:

W większości tętnic płynie krew zawierająca tlen, dostarczana jest ona do tkanek. W żyłach znajduje się krew odtleniona, która płynie do serca, aby to przepompowało ja do płuc.

Pomiędzy żyłami i tętnicami występują zasadnicze różnice.

Na przekroju poprzecznym widać, że tętnice są grubsze od żył, wykazują większą elastyczność.

Są bardziej wytrzymałe na zmiany ciśnienia przepływającej przez nie krwi.

Cechami, które łączą obie grupy naczyń krwionośnych jest ich ogólna budowa.

Ściana naczynia zbudowana jest z trzech warstw: Na zewnątrz występuje ściana łącznotkankowa. Wewnątrz położona jest ściana środkowa, która budują mięśnie gładkie. Wewnątrz naczyń wyróżniamy błonę, utworzona przez śródnabłonek i tkankę łączną.

Żyły są znacznie mniej wytrzymałe na wzrost ciśnienia. Dodatkowo posiadają zastawki zapobiegające powrotowi krwi.

Ważnymi, a nie wspomnianymi wcześniej strukturami są naczynia włosowate.

Ich średnica jest bardzo mała. Występują one na granicy tętnic i żył.

Ścianę naczyń włosowatych tworzy śródbłonek. W tych naczyniach odbywa się wymiana substancji odżywczych i tlenu pomiędzy tkankami a krwią.

Niektóre narządy wykazują bardzo silne ukrwienie. Posiadają one naczynia tworzące siec dziwną. Tworzą ja układy dwóch tętniczek połączonych naczyniami włosowatymi. Dzięki niej możliwa jest bardzo szybka wymiana związków między płynami ciała a tkankami.

Takie ukrwienie posiadają nerki a także przysadka mózgowa.

Układ krążenia krwi:

Obieg mały - inaczej nazywany płucnym. Z prawej komory krew poprzez tętnicę płucną przepływa do płuc. Tutaj następuje jej wysycenie tlenem. Krew natleniona płynie następnie płucnymi żyłami do przedsionka lewego.

Obieg duży - krew z lewego przedsionka dostaje się do lewej komory. Pompuje ona krew natlenioną do aorty. Aorta rozgałęzia się na inne tętnice, które rozprowadzają krew po całym ciele. W naczyniach włosowatych następuje wymiana związków potrzebnych tkankom. Poprzez żyły krew dostaje się do przedsionka prawego.

Krew, bogata w substancje pokarmowe pochodząca z naczyń śledziony, jelit, żołądka i trzustki dostaje się poprzez układ wrotny do wątroby. Narząd ten ma zdolność do zatrzymywania wielu substancji toksycznych oraz gromadzi nadwyżki związków pokarmowych.

Właściwe krążenie wspomagane jest poprzez ruchy oddechowe oraz mięśnie szkieletowe.

Kontrola pracy serca:

Przepływ krwi w naczyniach regulowany jest dzięki zmianie szybkości bicia serca oraz zmianie średnicy naczyń. Na przebieg tych procesów ma wpływ wiele czynników.

Rytm pracy serca zależy od tzw. rozrusznika serca, którego skurcze regulowane są dzięki układowi nerwowemu.

Szybkość przepływu dopasowywana jest do zapotrzebowania tkanek na tlen czy składniki pokarmowe.

Pobudzenie pracy serca może być także wynikiem podniesienia się zawartości CO2 we krwi czy podniesieniem się temperatury ciała. Sygnały przechodzą przez układ współczulny ,który odpowiednio reaguje powodując przyspieszenie skurczów w węźle zatokowo przedsionkowym.

Czynnikiem zmieniającym napięcie naczyń krwionośnych, a przez to ciśnienie i szybkość przepływu krwi, są mięśnie gładkie. Ich skurcz powoduje wzrost ciśnienia krwi.