Województwo lubuskie ma stosunkowo niewielką powierzchnię, ale mimo to znajdują się tam liczne parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody: leśne, florystyczne, faunistyczne i torfowiskowe. Są to tereny chronione ze względu na mało przekształcone środowisko przyrodnicze oraz walory kulturowe. Te obszary zajmują dużą powierzchnię naszego województwa. Wynika to z dużej lesistości 48% powierzchni zajmują lasy i niedużego uprzemysłowienia naszego województwa. W sumie w województwie lubuskim jest około 90 gatunków roślin, które są objęte ochroną. Na terenie województwa znajduje się Drawieński Park Narodowy Park Narodowy Ujście Warty, 6 parków krajobrazowych, 50 rezerwatów przyrody i wiele pomników przyrody. Parki krajobrazowe mają niepowtarzalną urodę i są to: Gryżyński PK, Łagowski PK, Krzesiński PK, Pszczewski PK, Barlinecko-Gorzowski PK i Łuk Mużakowa PK. Jeden rezerwat przyrody posiada rangę europejską. Jest to rezerwat "Nietoperek", mieszczący się w podziemnych bunkrach Międzyrzeckiego Rejonu Umocnień. Znajdują się tam siedliska zimowe ponad 25 000 nietoperzy.

Jednym z najbardziej znanych pomników przyrody jest najstarszy i najgrubszy dąb w Polsce, nazywany "Chrobry". Jego wiek szacuje się na 750 lat, jego obwód ma prawie 10m. Rośnie on koło wsi Piotrowice, niedaleko Szprotawy.

1. Parki Narodowe.

Park narodowy to obszar chroniony, który wyróżnia się wyjątkowymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, wychowawczymi i kulturowymi. Powierzchnia Parku Narodowego nie może być mniejszej niż 1000 ha. Na tym terenie podlega ochronie całość środowiska przyrodniczego ze specyficznymi cechami krajobrazu.

Drawieński Park Narodowy utworzono w 1990 r. Powierzchnia PN to ponad 11 000 ha, ale tylko około 5 000 ha (około 50%) znajduje się na terenie województwa lubuskiego. Położony jest w regionie Równiny Drawskiej. Reprezentuje charakterystyczną przyrodę Pojezierza Południowo-Pomorskiego. Dominujące na tym terenie są lasy, które zajmują około 87% powierzchni parku. W granicach parku jest 13 jezior. Łączna ich powierzchnia to około 760 ha. Na terenie PK stwierdzono występowanie aż 638 gatunków roślin naczyniowych, a 29 z nich podlega całkowitej ochronie.

Park Narodowy "Ujście Warty" powstał w 2001 r. w miejsce istniejącego rezerwatu przyrody Słońsk oraz części Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Jego powierzchnia to blisko 8 000 ha. Park jest unikalnym, naturalnym siedliskiem prawie 250 ptaków, z czego aż 160 ma na tym terenie siedliska lęgowe. Oprócz ptaków na tym terenie znalazło schronienie 34 gatunki ssaków. Są tu chronione także 390 gatunki roślin naczyniowych. Jednak tan teren został objęty ochrona głownie ze względu na unikalne na skalę europejską tereny lęgowe i siedliska ptaków wodnych i błotnych.

2. Parki krajobrazowe.

Park krajobrazowy to obszar, który jest chronionym z powodu swoich wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Cele jego utworzenia to zachowanie, a także upowszechnienie i popularyzacja tych wartości w warunkach właściwego rozwoju.

Pszczewski Park Krajobrazowy utworzono w 1986 roku. Jego powierzchnia liczona wraz z otuliną to 45 tys. ha. Park podzielony jest na dwa oddzielne kompleksy. Większy kompleks obejmuje: dużą rynnę pochodzącą glacjalną wraz z największymi jeziorami w parku oraz dolinę rzeki Obry. Mniejszy kompleks chroni obszar najcenniejszy przyrodniczo i krajobrazowo - część doliny rzeki Kamionki w okolicach Międzychodu. W dolinie rzeki Obry występują starorzecza, rozległe łąki i moczary. Są one siedliskami dla wydr, bobrów i piżmaków. Znajdują się tu torfowiska przejściowe z rosnącymi tam żurawiną, rosiczką i modrzewicą. W dolinach rzek rosną storczyki oraz pełnik europejski. W parku swoje siedliska znalazło blisko 140 gatunków ptaków, wśród nich kaczki, kormorany, gęsi, czaple i perkozy oraz ptaki drapieżne: kania, kobuz, bielik, trzmielojad.

Łagowski Park Krajobrazowy utworzono w 1985 roku. Powierzchnia Parku to prawie 5 000 ha. Tereny te chronią malownicze jeziora: Łagowskie i Trześniowskie, wraz z otaczającymi je wzgórzami, pofałdowaną powierzchnię pól i łąk z bogatą roślinnością i licznymi gatunkami zwierząt. Z roślin chronione są tu: błękitne przylaszczki i przebiśniegi, zawilec gajowy, gajowiec żółty, fiołek leśny, konwalijka dwulistna i marzanka wonna. Na terenie Łagowskiego PK są chronione liczne ptaki: bociany czarne, słowik rdzawy, pokrzewki czarnołbiste, muchołówki żałobne, piegże, a także ptactwo drapieżne: jastrzębie, myszołowy, krogulce, kobuzy, trzmielojady.

Park Krajobrazowy " Łuk Mużakowa" utworzono w 2001 r. Powierzchnia Parku to ponad 18 000 ha. Został utworzony głównie ze względu na unikalne ukształtowanie terenu przedstawiające się w postaci wyjątkowej, wielkiej moreny czołowej, która ma kształt podkowy. Według badań niektórych geologów niemieckich to największy tego typu utwór na świecie. W Parku chronione są liczne gatunki roślin naczyniowych np. selery węzłobaldachowe, wrzosiec bagienny. Na tych terenach pojawia się sporadycznie wilk.

Bardzo cenną częścią Parku jest pochodzący z XIX w. park podworski, który został wpisany na listę UNESCO w miejscowości Łęknica, w dolinie Nysy Łużyckiej. Został on utworzony w latach 1815-1844. Wzorowano się na parkach angielskich na specjalne życzenie ówczesnego właściciela tych ziem - księcia Hermana von Pückler - Muskau.

Gryżyński Park Krajobrazowy utworzono w 1996 r. Powierzchnia parku to ponad 2 700 ha. Park charakteryzuje różnorodność rzeźby obszaru. Główną punktem jest głęboka rynna Gryżyńskiego Potoku. W centralnej części, na stawach występują bardzo licznie ptaki: kormorany, orły bieliki, rybołowy, zimorodki i błotniaki. Potok Gryżyński tworzy rozlewiska gdzie żyją liczne rodzin bobrowych.

Krzesiński Park Krajobrazowy utworzono w 1998 r. Powierzchnia Parku to ponad 8 500 ha. Parku cechuje duży udział łąk, które są często zalewane i pastwisk, które są położone w dolinie rzeki Odry. Na tym terenie występuje około 155 gatunków ptaków. Rzadkie i narażone na wyginięcie to: błotniak stawowy, kulik wielki, kania ruda, gągoł.

Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy utworzono w 19 r. Powierzchnia Parku to 24 tys. km² . Znajduje się na terenie dwóch województw: zachodniopomorskiego i lubuskiego. Cechą charakterystyczną Parku są lasy, gdyż zajmują aż 81 % powierzchni.

Na tym terenie znajdują się dwa pojezierza: Pojezierze Pomorskie i Myśliborskie. Znajduje się tam az75 jezior o łącznej powierzchni ponad 1 ha. W Parku chroniona jest rosiczka okrągłolistna i orzeł bielik. Znajdują się tu także unikalne tereny bagienne.

3. Rezerwaty przyrody.

Rezerwat przyrody to obszar chroniony, który obejmuje zachowane w stanie naturalnym lub mało bardzo zmienionym ekosystemy. Zaliczmy tu siedliska przyrodnicze i określone gatunki zarówno roślin i zwierząt, a także fragmenty przyrody nieożywionej, które mają istotną wartość z powodów: przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych. W rezerwacie chroniona jest cała przyrody, jednak zwykle tylko jeden z elementów przyrody jest właściwym przedmiotem ochrony. Z tego względu rezerwaty dzielimy na wiele typów. W woj. lubuskim znajdują się następujące typy rezerwatów przyrody: faunistyczne, florystyczne, leśne, torfowiskowe, stepowe, wodne, leśno-torfowiskowe i wodno-leśne.

Pod koniec 2001 r. w województwie lubuskim zarejestrowane były aż 52 rezerwaty. Poszczególne z nich to: 7 faunistycznych, 3 florystyczne, 28 leśnych, 1 stepowy, 7 torfowiskowych, 4 wodne, 1 leśno-torfowiskowy i 1 wodno-leśny.

W województwie lubuskim znajdują się następujące rezerwaty przyrody:

  • Annabrzeskie Wąwozy;
  • Bagno Chorzemińskie;
  • Bażantarnia;
  • Buczyna Łagowska;
  • Buczyna Szprotawska;
  • Bukowa Góra;
  • Dąbrowa Brzeźnicka;
  • Dębowiec;
  • Dębowy Ostrów;
  • Dolina Ilanki;
  • Jezioro Święte;
  • Kręcki Łęg;
  • Laski;
  • Mesze;
  • Młodno;
  • Nad Jeziorem Trześniowskim;
  • Nad Młyńską Strugą;
  • Nietoperek;
  • Pawski Ług;
  • Pniewski Ług;
  • Radowice;
  • Grodziszcze;
  • Uroczysko Węglińskie;
  • Wrzosiec;
  • Wyspa na Jeziorem Chobienickim;
  • Zimna Woda;
  • Żurawie Bagno.