Rozdzióbią nas kruki, wrony - geneza utworu i gatunek
Rozdzióbią nas kruki, wrony to opowiadanie, które należy do debiutanckich dwóch tomów opublikowanych przez Żeromskiego w 1895 roku. Opowiadania ukazały się w Warszawie, natomiast tom zatytułowany Rozdzióbią nas kruki, wrony w Krakowie. Żeromski mógł sobie pozwolić na wydanie tomów opisujących tematy zakazane z punktu widzenia rosyjskiej cenzury, ponieważ mieszkał wtedy w Szwajcarii. Nie bez powodu także tom Rozdzióbią nas kruki, wrony ukazał się pod pseudonimem Maurycy Zych.
To opowiadanie historyczne, skoncentrowane na jednym konkretnym epizodzie, jakim jest śmierć powstańca styczniowego. Co ważne, opowiadanie to jednak nie podejmuje tylko opisu heroicznej postawy Winrycha. Żeromski zrywa z brązownictwem (a więc przedstawianiem osób i ważnych wydarzeń z historii w sposób bezkrytyczny) w sposobie opisywania powstania i samych powstańców. W brutalny sposób podejmuje problematykę społeczno-klasową wprowadzoną za pomocą postaci chłopa, który ograbia powstańca już po śmierci. W ten sposób opowiadanie podejmuje także problematykę polityczno-społecznych okoliczności towarzyszących powstaniu.
