Bieguni - czas i miejsce akcji
Czas akcji w „Biegunach” jest nielinearny i rozproszony – obejmuje różne epoki i momenty historyczne. Łączy współczesność z przeszłością i nie daje się opisać jednym przedziałem historycznym.
- Duża część książki dzieje się współcześnie, w XXI wieku – to czas lotnisk, nowoczesnych środków transportu, globalizacji i masowej turystyki.
- Opowieści narratorki podróżniczki rozgrywają się tu i teraz, ale są świadomie pozbawione dat – mają charakter ponadczasowych refleksji o współczesnym człowieku w ruchu.
- W powieści pojawiają się też wątki historyczne – jak XVII-wieczna Flandria w opowieści o Filipie Verheyeni, czy retrospekcje o dawnych prawosławnych biegunach (XVIII–XIX wiek).
- Niektóre historie (np. los Annuszki) rozgrywają się w drugiej połowie XX wieku lub na jego pograniczu z XXI wiekiem – sugerują realia późnego komunizmu lub postsowieckiej Rosji.
- Cała konstrukcja książki łamie linearność czasu – Tokarczuk zestawia różne epoki, by pokazać uniwersalny motyw ludzkiej wędrówki i potrzeby ruchu.
Miejsca akcji są rozproszone, pełne kontrastów: od nowoczesnych lotnisk po historyczne pracownie anatomii. Zawsze są jednak podporządkowane motywowi ruchu i wędrówki.
- Lotniska, dworce, hotele, promy, pociągi – to główne przestrzenie opowieści narratorki. Są one „nie-miejscami” – anonimowe, tymczasowe, gdzie człowiek traci zakorzenienie i indywidualność.
- Europa współczesna – książka często wskazuje na konkretne przestrzenie jak europejskie lotniska, linie lotnicze, sieci hoteli.
- Moskwa i jej dworce – w historii Annuszki. Opis labiryntu peronów i pociągów, w którym można zniknąć bez śladu.
- Adriatyckie wyspy – w wątku profesora Kunickiego, który gorączkowo przeszukuje niewielką, odludną wyspę, by odnaleźć żonę i syna.
- Flandria XVII wieku – w opowieści o Filipie Verheyeni, z wiernie odtworzonymi szczegółami historycznymi, medycznymi i topograficznymi.
- Rosja XVIII–XIX wieku – w opowieściach o biegunach, którzy przemierzają ogromne przestrzenie imperium w nieustannej wędrówce.
- Przestrzeń wyobrażona i symboliczna – niektóre fragmenty mają charakter medytacji o ruchu i mapach, które dzieją się „wszędzie i nigdzie”, w umyśle podróżnika lub na kartach jego notatnika.
