Iliada - streszczenie krótkie

Księga I

Narrator zwraca się do muzy z prośbą o natchnienie, aby pozwoliła mu lepiej opowiedzieć historię gniewu Achillesa, syna Peleusa. Szybko dowiadujemy się, że Achilles jest wściekły, ponieważ odebrana została mu przez Agamemnona branka Bryzeida. Gniew zaostrzył się dokładnie podczas kłótni między Agamemnonem a Achillesem. Przyczyną sporu był Apollo rozgniewany na Greków za to, że porwali córkę jego kapłana – Chryzesa i ta została branką Agamemnona. W odwecie za to zachowanie Apollo najpierw mordował zwierzęta Greków, potem na nich samych zesłał zarazę. Kapłan prosił o zwrot córki, ale grecki król nie chciał spełnić jego prośby, wtedy też Chryzes zwrócił się do boga z prośbą o pomoc.

Zaraza trwała już 10 dni, dziesiątego więc Achilles, którego sprowokowała do tego Hera zasmucona widokiem umierających żołnierzy, zorganizował naradę. To właśnie podczas niej doszło do starcia między Agamemnonem a Achillesem. Heros chciał bowiem przekonać króla, aby oddał Chryzesowi córkę, skoro był to jedyny sposób, aby bogowie cofnęli zarazę. Ten jednak nie chciał łatwo zrezygnować ze swojej branki. Już to irytowało Achillesa. Źródłem gniewu była jednak decyzja Agamemnona, że odda on brankę, ale w zamian weźmie Bryzeidę – brankę, która należała do Achillesa. Była to oczywista zniewaga, która rozjuszyła Achillesa. Był tak wściekły, że w akcie odwetu postanowił wycofać się z walk przeciwko Troi. Dodatkowo poprosił swoją matkę – boginię Tetydę, aby poprosiła Zeusa o wstawiennictwo na rzecz Trojan. 

Księga II

Zeus rzeczywiście zaczyna pomagać obrońcom Troi. Prowokuje Agamemnona do ataku, który jest nierozsądnym posunięciem. Agamemnon z pomocą Odyseusza i Nestora przekonuje Greków do ponownego podjęcia walki i przypuszczenia szturmu na twierdzę. 

Księga III

Rozpoczyna się kolejna bitwa między Grekami i Trojanami. Zostaje ona jednak dość szybko przerwana, ma bowiem dojść w końcu do pojedynku Menelaosa i Parysa, a więc dwóch sprawców całego konfliktu walczących o Helenę. Pojedynek ma wyłonić zwycięzcę. Ten, który wygra bierze łupy i Helenę za żonę, a cała wojna się kończy. Rozpoczyna się pojedynek, w którym ewidentnie dominuje Menelaos. Parys jest bliski porażki. W ostatecznym momencie pojawia się jednak Afrodyta, która unosi Parysa do komnat Heleny. Grecy czują się oszukani. Nie mogą pogodzić się z tym, że bogini przerwała praktycznie już rozstrzygnięty pojedynek. Grecy żądają, aby Helena została im wydana. Trojanie oczywiście nie spełniają tych żądań, co sprawia, że ich zachowanie narrator postrzega jako niehonorowe. 

Księga IV

Wojna skupia również uwagę bogów. Na Olimpie dochodzi do narady, podczas której widać wyraźnie sympatię bogów. Hera i Atena ewidentnie wspierają Greków. Tym samym jednak wchodzą w konflikt z Zeusem, który wspomaga Trojan. W końcu Atena próbuje sprowokować jakieś rozwiązanie całej sytuacji. Namawia więc Trojańczyka – Pandara do wypuszczenia strzały w kierunku Menelaosa. Jest to oczywista prowokacja, tym bardziej że strzała rani Menelaosa. Nie zabija go, ale doprowadza do natychmiastowego zerwania zawieszenia broni. Grecy po raz kolejny czują się oszukani i szykują się do dalszej walki.

Księga V

Bitwa rozpoczyna się na nowo. Szczególnie waleczny tym razem okazuje się Diomedes. Trojanie zdają sobie sprawę, że brak pomocy ze strony Ateny znacznie utrudnia ich sytuację. 

Księga VI 

Hektor jedzie do miasta, gdzie zwraca się do matki Hekabe i trojańskich kobiet z prośbą był zwróciły modlitwy do tej bogini. W mieście Hektor spotyka Parysa, którego krytykuje za jego postępowanie. Odwiedza także żonę Andromachę i małego synka Astyanaksa. 

Księga VII

Walka nieco słabnie. Uwagę walczących zwraca kolejny pojedynek. Tym razem to starcie dwójki wyjątkowych bohaterów – Hektora i Ajaksa. Także i ta walka pozostaje nierozstrzygnięta. Strony godzą się na ponowne zawieszenie broni, aby dać sobie czas na pogrzebanie poległych. Grecy wykorzystują okazję, aby wzmocnić mur chroniący ich obóz i okręty. 

Księga VIII

Zeus jeszcze raz interweniuje w sprawie Troi. Tym razem jednak po prostu zakazuje bogom ingerencji w rozgrywające się walki. Bitwa wybucha na nowo. Trojanom udaje się zepchnąć Greków aż pod ich własny obóz i stacjonujące okręty. Trojanie nie wracają do miasta, tylko rozbijają obóz przy murze chroniącym Greków. 

Księga IX

Grecy są świadomi, że ich sytuacja znacznie się pogorszyła od momentu, kiedy Achilles przestał brać udział w walkach. Wysyłają więc do niego Odyseusza, Fojniksa i Ajasa, aby przekonali herosa do powrotu na pole walki. To się jednak nie udaje. Achilles nie grozi już jednak zupełnym odejściem spod Troi. 

Księga X

Odyseusz razem z Diomedesem wyprawiają się jako zwiadowcy do obozu Trojan. Spotykają po drodze Dolona, który robi to samo, tyle tylko, że chce się dostać do obozu Greków. Odyseusz i Diomedes chwytają Dolona, wydobywają od niego informacje o zbliżających się z pomocą dla Trojan Trakach, a następnie mordują mężczyznę. Zasadzają się także na niczego nieświadomych Traków, których błyskawicznie pokonują. 

Księga XI

W końcu do walki włącza się sam Agamemnon, co dodaje otuchy i motywacji pozostałym walczącym. Jest to ruch tym skuteczniejszy, że Agamemnon wyróżnia się bardzo odważną walką, odnosi wiele zwycięstw w pojedynkach i dopiero kiedy zostaje ranny, schodzi z pola. Grecy ponoszą jednak ogromne straty. Wszystko to obserwuje Achilles, który chce się lepiej rozeznać w sytuacji, dlatego wysyła Patroklesa, aby przyniósł mu najnowsze informacje z greckiego obozu. 

Księga XII

Trojanie za wszelką cenę próbuje sforsować mur chroniący grecki obóz. Jest to ostatnia przeszkodą uniemożliwiającą im atakowanie okrętów Achajów. Jest to jednak zadania bardzo trudne. W końcu jednak jeden z Trojan decyduje się na uderzenie w inne miejsce muru, tym samym prowokując obrońców do przemieszczenia się i odsłonięcia bramy, którą Hektor rozbija, rzucając wielkim głazem. 

Księga XIII

Bitwa przenosi się pod greckie okręty. Achajom z pomocą przychodzi jednak Posejdon. Nieoczekiwanie dla Trojan przechodzą oni do kontrataku. Do walki jednak rwie się sam Hektor, który nie słucha doradców przestrzegających go przed tak otwartą walką. 

Księga XIV

Zagrożenie porażką jest dla Greków coraz bardziej realne. Interwencja Posejdona może pomóc, ale Hera obawia się, że Zeus zaraz ją dostrzeże i wyrzuci Posejdona z pola bitwy. Decyduje się więc uwieść męża z pomocą pasa powabności od nieświadomej Afrodyty. Potem z pomocą Snu usypia go, uniemożliwiając tym samym śledzenie walk. Tym samym Grecy na nowo zdobywają przewagę.

Księga XV

Sytuacja ta trwa jedna wyłącznie do momentu, w którym Zeus budzi się ze snu. Jest wściekły na podstęp Hery. Zmusza Posejdona, aby usunął się z pola walki. Na jego polecenie Apollo na nowo wspiera Trojan. Tym udaje się dostać jeszcze raz pod greckie okręty. Walka jest zaciekła. Trojanie podpalają część greckiej floty, mimo ogromnego poświęcenia w walce przez Ajasa. Wszystko to widzi Patroklos, który biegnie z wieściami do Achillesa.

Księga XVI

Achilles nie daje się jednak przekonać o ponownego udziału w walce. Pozwala natomiast wziąć w niej udział samemu Patroklosowi. Godzi się ubrać go w jego zbroję, co ma oddać Grekom nieco wiary i zmotywować ich do walki. Przed wyjściem do boju Achilles zwraca uwagę przyjacielowi, aby doprowadził jedynie do odparcia ataku na okręty. Patroklesowi idzie jednak na tyle doskonale, że zapalony do walki rusza a pod mury Troi. Próbuje je sforsować. Po interwencji Apolla spada jednak z muru i ginie z ręki Hektora. 

Księga XVII

Nad zwłokami Patroklesa odbywa się walka. Grekom zależy, aby nie dopuścić, by ciało młodzieńca dostało się w ręce wrogów. Hektor zdzira jednak z niego zbroję i usuwa się z pola bitwy, aby ją założyć. Menelaosowi z pomocą przychodzi Ajas. Mężczyznom udaje się zabrać ciało Patroklesa z pola bitwy i wywieźć je do greckiego obozu. Stamtąd wysyłają posła do Achillesa, którego trzeba poinformować o śmierci ukochanego przyjaciela.

Księga XVIII

Achilles rozpacza z powodu śmierci Patroklesa. Jednocześnie pała ogromną żądzą zemsty. Chce jak najszybciej wejść na plac boju. Zapomina zupełnie od starciu z Agamemnonem, o doznanym upokorzeniu. Teraz liczy się tylko zemsta. Tetyda próbuje pocieszyć syna. Obiecuje także zdobyć dla niego nową zbroję. Rusza do Hefajstosa, którego prosi o wykucie nowej zbroi dla syna. Hefajstos odpowiada na jej prośbę. 

Uwagę narratora przykuwa przede wszystkim wykuwana przez niego tarcza składająca się z pięciu warstw przedstawiających pokojowe życie Greków. Sceny są wykute w taki sposób, że sprawiają wrażenie, jakby się poruszały. Oprócz tarczy Hefajstos szykuje pancerz, hełm zakończony złotą kitą, a także nagolennice. 

Księga XIX

Achilles za namową Tetydy godzi się z Agamemnonem, który z kolei przekazuje mu łupy oraz Bryzeidę. To jednak nie mniejsza gniewu herosa. Ubiera on zbroję, wsiada na rydwan i rusza do boju. Co istotne, robi to zdając sobie sprawę z przepowiedni dotyczącej jego rychłej śmierci po pokonaniu Hektora. 

Księga XX

Rozpoczyna się ostatnia bitwa w „Iliadzie”. Zeus znosi swój zakaz mieszania się bogów do walki, ci więc chętnie wspomagają konkretny obóz. W tym czasie Achilles pokonuje kolejnych przeciwników. Zabija jednego z synów Priama.

Księga XXI

Achilles dociera nad rzekę Skamander. Tutaj morduje kolejnego syna Priama, przyrodniego brata Hektora. Achilles nie jest gotowy na żadną litość, dopóki nie stoczy walki z Hektorem. Do walki z Achillesem staje bóg rzeki opływającej Troję – Skamander. Z pomocą Achillesowi przychodzi Hefajstos pod postacią słupa ognia. 

Księga XXII

Achilles w końcu dociera pod mury Troi. Czeka tam na niego Hektor. To jedyny wojownik, który nie schronił się za murami miasta. Priam próbuje jeszcze przekonać syna, aby ten uciekł do środka. Hektor jednak nie chce tego zrobić. Wie, że musi stoczyć walkę z Achillesem, mimo że się go boi. Trzy razy okrąża mury miasta na rydwanie. Dopiero Atena przybierająca postać jego brata dodaje mu odwagi i umożliwia starcie z Achillesem (któremu kibicuje). Achilles odrzuca propozycję Hektora, aby zagwarantowali sobie, że niezależnie od tego, który z nich wygra, postąpił z ciałem pokonanego z szacunkiem. Najpierw walczą na włócznie. Potem na miecze. W końcu Achilles rani śmiertelnie Hektora w szyję. Ten, umierając, prosi go jeszcze, by nie bezcześcił jego ciała. Achilles jednak nie słucha. Przywiązuje ciało do rydwanu i objeżdża z nim mury Troi. Cała rodzina Hektora – ojciec, matka, żona muszą na to patrzeć. 

Księga XXIII

Achilles dociera z ciałem Hektora do obozu greckiego. Dalej pastwi się nad zwłokami, ale nie przynosi mu to żadnej ulgi po stracie przyjaciela. W końcu porzuca zwłoki obok namiotu. Gorzko płacze za Patroklosem. Grecy szykują stos dla ciała młodzieńca. Składają ofiarę ze zwierząt i dwunastu trojańskich młodzieńców. W końcu następnego dnia zbierają prochy Patroklosa do urny. Wykopują niewielką mogiłę. Rozpoczynają się także małe igrzyska ku czci Patroklosa. 

Księga XXIV

Przez dwanaście dni od pogrzebu przyjaciela Achilles ciągnie ciało Hektora wokół mogiły. Dwunastego dnia wieczorem przybywa do niego Priam, błagając o ciało syna, oferując bogaty okup i jednocześnie odwołując się do wizji ojca Achillesa. Herosa wzrusza postawa Priama. Wreszcie gniew półboga zaczyna wygasać. Godzi się on oddać ciało Hektora. Pozwala na rozejm na czas pogrzebu. Trojanie wprawiają Hektorowi pogrzeb.