Latarnik - geneza utworu i gatunek
„Latarnik” Henryka Sienkiewicza powstał niejako na bazie wydarzeń autentycznych. Natchnieniem do napisania tej noweli była historia pewnego latarnika nazwiskiem Siellawa, który stracił pracę w latarni morskiej w Aspinwall, ponieważ nie zapalił jej na czas, pochłonięty lekturą powieści Zygmunta Kaczkowskiego „Murdelio”. Pisarz przeczytał notatkę na ten temat w „Gazecie Polskiej”. Jej autorem był amerykański korespondent Juliana Horain. Również Siellawa odbył w swoim życiu wiele podróży, jednakże od Skawińskiego różnił się tym, że przez całe życie przed kimś uciekał, podczas gdy Sienkiewiczowskiego bohatera prześladował raczej pech i wojaczka. Drugą istotną różnicą między Siellawą i Skawińskim był fakt, że ten pierwszy szczerze znienawidził książki, podczas gdy bohater „Latarnika” swoją traktował niemal jak relikwię.
Gatunek – nowela. Krótki utwór epicki o jednowątkowej fabule i zaskakującym zakończeniu. Kiedy wydawało się, że Skawiński znalazł upragniony spokój i swoje miejsce na ziemi, niespodziewana paczka polskich książek całkowicie zmieniła bieg spraw. Był to typowy dla tego gatunku punkt kulminacyjny.