Spis treści:

Co to jest zaćmienie Słońca?

Do zaćmienia Słońca dochodzi, gdy Ziemia, Księżyc i Słońce ustawiają się w jednej linii. Satelita Ziemi, znajdujący się pomiędzy naszą planetą a Słońcem, częściowo lub w całości zakrywa centralną gwiazdę Układu Słonecznego, ograniczając jej emisję światła. Zdarzenie to można podzielić na kilka rodzajów: całkowite, częściowe, obrączkowe i hybrydowe.
 
Co to jest głębokie częściowe zaćmienie Słońca? Występuje ono wtedy, gdy pozycje Księżyca i słonecznej gwiazdy nie są idealnie wyrównane. Srebrny Glob nie zakrywa całkowicie tarczy Słońca i dlatego jest ona widoczna w formie półksiężyca, mającego różną rozpiętość w zależności od miejsca obserwacji. Nazwa głębokie zaćmienie informuje nas o tym, że podczas maksimum zjawiska, cień Księżyca może zasłonić większą część Słońca.

Przeczytaj również: Na tej wyspie rządzą kobiety. Kiedyś należała do Polski

Jak często występuje głębokie częściowe zaćmienie Słońca?

Do tego zjawiska dochodzi kilka razy w roku – jest ono unikalne, ponieważ można je oglądać tylko z niewielkiego obszaru Ziemi. Całkowite zaćmienie Słońca jest niezwykle rzadkie, ale spektakularne, i występuje na danym obszarze średnio raz na 370 lat. W Polsce ostatni raz było widoczne w 1954 r., a następne będzie w 2075 r.
 
Zaćmienie hybrydowe jest praktycznie niespotykane, obrączkowe bardzo rzadkie, natomiast głębokie częściowe zaćmienie Słońca jest najczęściej występującym zjawiskiem, widzianym z terenu Polski. Poprzednie zanotowano 21 czerwca 2020 r., ale miało ono znamiona płytkiego – zakryty był jedynie niewielki ułamek słonecznej tarczy, widoczny tylko z Bieszczadów. Zaćmienie częściowe, obserwowane z całej Polski, ostatni raz zanotowano 20 marca 2015 r. Kolejna okazja do jego podziwiania z całego terytorium kraju nadarzy się 29 marca 2025 r.

Gdzie można zobaczyć głębokie częściowe zaćmienie Słońca?

Będzie ono dobrze widoczne na półkuli północnej – prawie w całej Europie oraz w północno-zachodniej Azji i północno-wschodniej Afryce. Jego maksimum (80 proc. zakrycia tarczy słonecznej) będą mogli zaobserwować mieszkańcy Rosji oraz okolic bieguna. Zaćmienie będzie trwało od godziny 11 do 15 polskiego czasu.
 
W Warszawie proces ten rozpocznie się 25 października o godzinie 12.23. Jego największą fazę będą mogli zaobserwować mieszkańcy północno-wschodniej Polski (około 46 proc. zakrycia), a najmniej przysłoniętą tarczę Słońca zobaczą obserwatorzy z rejonu południowo-zachodniego, gdzie maksymalna faza zaćmienia wyniesie do 35 proc.

Przeczytaj również: Wyglądają jak pająki na sterydach. Potrafią otworzyć kokosa

Jak oglądać głębokie częściowe zaćmienie Słońca?

Jeżeli zastanawiasz się, czy na zaćmienie Słońca można patrzeć bez okularów, to odpowiedź brzmi nie! Zjawiska nie powinno się obserwować gołym okiem ani też z użyciem rentgenowskich i fotograficznych klisz, okularów przeciwsłonecznych czy też przydymionego szkła.

Jest to dozwolone wyłącznie przez kilka sekund, ponieważ wszystkie wymienione przedmioty zatrzymują tylko częściowo promieniowanie widzialne, nadal przepuszczając szkodliwe pasma ultrafioletowe. Możesz patrzeć na Słońce za pomocą teleskopu czy lornetki, ale pod warunkiem, że są one wyposażone w specjalny filtr!
 
Jak oglądać głębokie zaćmienie Słońca? Najprostszym rozwiązaniem jest zakupienie specjalistycznych okularów, które są dostępne w sklepach optycznych. Do oglądania możesz również użyć filtrów, wykonanych z aluminiowej folii mylarowej o gęstości optycznej ND 5.0.

Bezpieczną dla oczu metodą jest także obserwacja przy użyciu teleskopu, z którego obraz będzie emitowany na białą kartkę. Intensywne patrzenie bez zabezpieczeń może prowadzić do uszkodzenia siatkówki i całkowitej utraty wzroku, dlatego zachowaj szczególną ostrożność!

Przecztaj również: Co ile lat jest zaćmienie Słońca i kiedy będzie to najbliższe?

Zaćmienie słońca – ciekawostki

Zjawisko zaćmienia Słońca zawsze fascynowało ludzi i już w starożytnych cywilizacjach było traktowane jako działanie sił nadprzyrodzonych. Zaćmienie Słońca odnotowali w swoim kalendarzu Majowie, nadając mu sakralne znaczenie. Zaskoczyło ono króla Władysława Jagiełłę podczas podróży na Litwę, o czym wspomina w swoich kronikach Jan Długosz. Inspirowało też pisarzy i reżyserów, którzy wykorzystywali je w swoich dziełach.

W 1919 r. zaćmienie Słońca pozwoliło astrofizykowi, Arthurowi Eddingtonowi, potwierdzić tezy autorstwa Alberta Einsteina, dotyczące ogólnej teorii względności. Pierwsze zarejestrowane zjawisko zaćmienia miało miejsce w 1960 r. – jego zdjęcie wykonał Warren De La Ruey za pomocą fotoheliografu.
 
Każde zaćmienie Słońca budzi ogromne emocje oraz udowadnia, że wszechświat i ruchy ciał niebieskich są niezwykłe. Już teraz zaplanuj dzień 25 października, by nie stracić z oczu tego niesamowitego spektaklu!


Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie