Spis treści:
- Mosty w Stańczykach - po co je wzniesiono?
- Kolej Sowiogórska atrakcją turystyczną
- Wiadukt w Lewinie Kłodzkim
- Czy na zabytkowych wiaduktach można skoczyć na bungee?
Mosty w Stańczykach - po co je wzniesiono?
Myśląc o najbardziej znanych wiaduktach w Polsce, zwykle mosty w Stańczykach przychodzą do głowy jako pierwsze. Stańczyki są niewielką wsią należącą do województwa warmińsko-mazurskiego. Leżą w Puszczy Rominckiej, nad rzeką Błędzianką. Znajdujące się tam mosty to po prostu ogromne wiadukty kolejowe – mają 36 m wysokości i 200 m długości. Określa się je mianem pomników techniki budowlanej. Stanowią część niefunkcjonującej już linii kolejowej na trasie Gołdap – Żytkiejmy. Pierwszy most został zbudowany w latach 1912-1914, a pociągi kursowały nim do 1944 roku. Drugi most został wzniesiony w latach 1923-1926, ale mimo ogromu pracy włożonej w budowę, nigdy nie był użytkowany.
Po co właściwie zbudowano wiadukty w Stańczykach? Przede wszystkim do celów militarnych. Uruchomiono linię kolejową, ponieważ w ten sposób zamierzano usprawnić transport żołnierzy z obszaru Puszczy Rominckiej. Po rozpoczęciu II wojny światowej po wiaduktach kursowały pociągi, które woziły między innymi głazy z Suwalszczyzny do budowy kwatery Hitlera. Mostów nie uszkodzono w trakcie działań wojennych, natomiast w 1945 roku Armia Czerwona rozebrała tory. Skutkiem było zakończenie funkcjonowania wiaduktu.
Obecnie po mostach można spacerować, choć są własnością osoby prywatnej. Wstęp kosztuje parę złotych, ale dla pięknych widoków, roztaczających się z góry, warto zapłacić.
Przeczytaj również: Najdłuższe mosty. TOP 10 zdumiewających konstrukcji
Kolej Sowiogórska atrakcją turystyczną
Kolej Sowiogórska jeździła z Dzierżoniowa do Radkowa, trasą prowadzącą przez Srebrną Górę i Góry Sowie. Zbudowano ją w 1902 roku, by stanowiła atrakcję turystyczną oraz pełniła funkcję praktyczną – była łącznikiem kolejowym między kopalnią węgla w Nowej Rudzie a fabrykami z Pieszyc i Bielawy. Pociągami towarowymi najszybciej można było dostarczać węgiel do fabryk i elektrowni. Pociąg miał również wagony pasażerskie z dużymi, panoramicznymi oknami, doskonałymi do podziwiania krajobrazów. Charakterystycznym elementem kolei były dwa ceglane wiadukty, wybudowane między Srebrną Górą a Woliborzem. Mosty te stoją do dziś, a ich wysokość wynosi 24 i 28 metrów.
Kolej Sowiogórska działała bardzo krótko. Powodem było zmniejszenie się ruchu turystycznego na skutek wybuchu I wojny światowej. W związku z powojennym kryzysem turystyka na tej trasie się już nie odrodziła. W latach 1933-1934 rozebrano tory między Woliborzem a Srebrną Górą, co przypieczętowało zamknięcie tej trasy.
Dzisiaj po śladach dawnej kolei można spacerować ścieżką edukacyjną, natomiast jest szansa, że połączenia zostaną na tej trasie przywrócone. W 2019 roku podpisano bowiem protokół przejęcia linii między Srebrną Górą i Bielawą Zachodnią przez samorząd województwa dolnośląskiego.
Przeczytaj również: Diabelskie mosty przyciągają turystów. Skąd wzięły się ich nazwy?
Wiadukt w Lewinie Kłodzkim
Wiadukt w Lewinie Kłodzkim, miejscowości leżącej w Sudetach Środkowych, niedaleko granicy z Czechami powstał w latach 1903-1905. Ma 120 metrów długości i 27 metrów wysokości, a za jego budowę odpowiedzialni byli inżynierowie z Włoch. Wiadukt wybudowano nad szeroką i głęboką doliną potoku Klikawa, a obecnie przebiega pod nim droga krajowa numer 8. Wiadukt w Lewinie robi niezwykłe wrażenie – szczególnie oglądany na zdjęciach z góry. Jest uznawany za jeden z ładniejszych na Dolnym Śląsku, a nawet w całej Polsce. To zasługa między innymi łukowych sklepień czy potrójnych okien w poszczególnych przęsłach.
Czy na zabytkowych wiaduktach można skoczyć na bungee?
Wiadukty i wysokie mosty nie od dziś przyciągają amatorów mocnych wrażeń. Ci, którym nie wystarczą spacery na wysokości, czasem decydują się na skok na linie. Przez pewien czas, skoki na bungee można było uprawiać na przykład na Stańczykach – dziś jest to jednak zabronione ze względu na słaby stan budowli. Wiadukt w Lewinie wciąż funkcjonuje, ale tam również nie ma możliwości zorganizowania skoku na linie.
Zabytkowe mosty i wiadukty kolejowe stanowią istotne dziedzictwo kulturowe kraju. Choć dzisiaj w większości nie są już użytkowane, ich konstrukcje świadczą o inżynierskiej doskonałości! Piękne, polskie mosty, które działają po dziś dzień i które szczególnie warto zobaczyć to między innymi Mosty Królewskie w Gdańsku, Most Świętokrzyski w Krakowie czy Most Poniatowskiego w Warszawie.
Przeczytaj również: Wieże widokowe w Sudetach. Idealny pomysł na wycieczkę w majówkę
Źródła: mazury.info.pl, national-geographic.pl
Rozwiąż nasze quizy:
QUIZ na skojarzenia. Po 3 słowach zgadniesz, o jakie polskie miasto chodzi?
Trudny QUIZ geograficzny. Dasz sobie radę?
QUIZ. Kartkówka z geografii. Dobrze znasz mapę Polski?
