Płetwale błękitne pojawiają się w Bałtyku. Czy na polskim wybrzeżu również?

Waży tyle, co 40 słoni i ma serce większe niż ciężarówka. Najstarszy osobnik, którego istnienie potwierdza nauka, żył 110 lat. Mowa o płetwalu błękitnym – największym zwierzęciu, które żyje na świecie. Czy można go spotkać w Bałtyku?

Spis treści:

Płetwal błękitny – charakterystyka gatunku
Największe zwierzę na Ziemi – jakie ma rozmiary?
Gdzie można zobaczyć płetwala błękitnego?
Płetwale błękitne w Bałtyku

Płetwal błękitny – charakterystyka gatunku

Płetwal błękitny jest ssakiem z rzędu waleni (Cetacea), z podrzędu fiszbinowców (Mysticeti). Pierwszy raz gatunek ten został opisany w 1697 roku przez lekarza Roberta Sibbalda. Co wyróżnia tego wielkiego ssaka? Płetwale mają dwa otwory nosowe, fiszbiny, którymi filtruje pożywienie oraz dwie płetwy:

małą grzbietową, znajdującą się w tylnej części ciała,
dużą ogonową z wyraźnym wcięciem pośrodku.

Wieloryb ten odżywia się drobnymi morskimi stworzeniami, głównie krylem. Codziennie zjada około 4 ton jedzenia, co stanowi około 28 mln kalorii. Bardzo dużo jedzą również noworodki płetwala – dziennie wypijają około 180 l mleka. Rodząc się, ważą około 2 t, a codziennie przybierają na wadze około 90 kg. Tłuste, bo aż 50% mleko matki (to rekord w świecie zwierząt), pozwala im nabierać siły i osiągać tak duże rozmiary.

Płetwale błękitne przeżywają około 80-90 lat, a najstarszy zarejestrowany osobnik miał 110 lat. Żyją raczej samotnie, maksymalnie w 3-osobowych grupkach, prowadząc wędrowniczy tryb życia. W okresie godowym, czyli zimą, płetwale wędrują na ciepłe, tropikalne wody, gdzie w odpowiednich warunkach mogą urodzić się młode. W zimnych wodach Antarktydy lub Arktyki nie mogłyby przeżyć – mają zbyt mało tkanki tłuszczowej. Tkanka tłuszczowa dorosłych płetwali ma grubość nawet 50 cm.

Co ciekawe, płetwale błękitne biją również rekord, jeśli chodzi o wydawane dźwięki. Ich krzyki osiągają głośność 190 decybeli, co jest daleko poza poziomem bezpiecznym dla człowieka. Są głośniejsze niż odrzutowiec, który osiąga „jedynie” 140 decybeli. Gwizdy i krzyki są wielorybom niezbędne do porozumiewania się – dzięki tej głośności mogą słyszeć się nawet z odległości 800 km.

Przeczytaj także: Laacher See może się obudzić? Jezioro i wulkan w jednym

Największe zwierzę na Ziemi – jakie ma rozmiary?

Płetwal błękitny to największe zwierzę, które żyje na Ziemi – co więcej, nauka dowodzi, że to największe zwierzę, jakie kiedykolwiek istniało na naszej planecie. Nawet największe dinozaury ważyły maksymalnie około 70 t.

Jego ciało osiąga długość 30 m, a waga dochodzi do 160 t (rekordowy okaz ważył aż 190 ton). Sam język płetwala ma wagę 6 ton, a serce waży tyle, co ale są jego oczy (mają rozmiar grejpfruta) oraz… mózg – waży zaledwie 7 kg! Płetwale mają również mały przełyk – choć mogą wydawać się groźne, nie byłyby w stanie połknąć człowieka.

Ze względu na ogromną masę ciała, płetwale błękitne nie pływają zbyt szybko – mogą „rozpędzić się” maksymalnie do 20 km/h. Choć są ssakami, świetnie radzą sobie pod wodą – na jednym wdechu mogą spędzić pod powierzchnią nawet 20 minut.

Gdzie można zobaczyć płetwala błękitnego?

Populacja płetwala błękitnego na świecie liczy dziś od 10 do 25 tysięcy osobników. To nikły procent ich liczby z XIX wieku, dlatego od 1966 roku połowy płetwali są zakazane – szacuje się, że do tego momentu wybito ich około 170 tysięcy. Są objęte ochroną – klasyfikuje się je jako gatunek "krytycznie zagrożony" na Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody IUCN. Mimo że już się na nie nie poluje, zagraża im hałas wytwarzany przez człowieka oraz zanieczyszczenia oceanów. Zagrożeniem są też statki, z którymi płetwale się zderzają.

Gdzie można zobaczyć płetwala błękitnego obecnie? Zwierzęta te żyją we wszystkich oceanach świata:

Oceanie Atlantyckim,
Oceanie Spokojnym,
Oceanie Indyjskim,
Oceanie Południowym.

Zdecydowanie więcej płetwali żyje na półkuli południowej niż na północy. Natomiast nie występują w okolicach równika.

Przeczytaj także: Najbardziej tajemnicze morze. Jakie sekrety skrywa Morze Czarne?

Płetwale błękitne w Bałtyku

Jedynym przedstawicielem waleni, który na stałe mieszka w Bałtyku jest morświn zwyczajny. Jednak w zimnych, bałtyckich wodach odnotowuje się czasem także obecność innych wielorybów, np. humbaków czy finwali. Te ostatnie widziano parę razy również w polskich wodach, np. w okolicach Gdańska, Dziwnowa i w Zatoce Puckiej.

Okazuje się jednak, że w Morzu Bałtyckim kilka razy pojawił się również największy z wielorybów. Płetwale błękitne w Bałtyku były widziane kilkakrotnie: w roku 1865, 1931 oraz 1936. Za każdym razem pojawiały się w okolicy cieśnin duńskich, nigdy nie zaobserwowano ich obecności w pobliżu polskiego wybrzeża.

Chcesz zobaczyć płetwala błękitnego w Polsce? Niestety, najprawdopodobniej nie będzie to możliwe – a przynajmniej nie w jego naturalnym środowisku. Miłośnikom tych morskich stworzeń poleca się natomiast wizytę w Muzeum Przyrodniczym – znajduje się tam szkielet płetwala o długości 14,6 m.