Tsunami na Bałtyku uderzyło w polskie wybrzeże. Klęska może się powtórzyć?

Tsunami, którego skutków doświadczyli mieszkańcy Darłowa w XV wieku, w kronikach zostało nazwane „niedźwiedziem morskim”. Przyczyną zjawiska mogło być trzęsienie ziemi w Szwecji. Co o ewentualnej powtórce z historii mówią eksperci?

Spis treści:

Tsunami w Darłowie
Niszczycielskie fale na polskim wybrzeżu
Czy tsunami na polskim wybrzeżu może się powtórzyć?

Tsunami w Darłowie

Ponad pięćset lat temu tsunami nawiedziło wybrzeża Bałtyku. W kronikach zostało nazwane „niedźwiedziem morskim”. Mnisi z klasztoru kartuzów opisali wydarzenie tak:

„Ósmego dnia po Narodzinach Maryi, roku 1497, w piątek w południe, zerwał się sztorm z północnego zachodu i trwał do późnego wieczora wywołując powódź. W Darłówku zostały całkowicie zniszczone nabrzeża portowe, paraliżując na długi czas handel […] Prawie wszystkie domy zostały rozmyte, wszystko bydło potonęło […] Cztery cumujące w porcie statki, w tym duży Kreyer zostały wyrzucone na ląd […] jeden aż w pobliżu kaplicy św. Gertrudy. W klasztorze woda stała w krużgankach i w kościele do wysokości ołtarzy”.

Gigantyczna fala z 16 września 1497 roku spowodowała ogromne zniszczenia w porcie i w samym Darłowie. Bydło potonęło, a wiele towarów w spichlerzach zostało bezpowrotnie zniszczonych. O wodzie, która wdarła się wtedy do miasta, przypomina kopia reliefu na korpusie ambony w Kościele Mariackim w Darłowie. Przedstawia biblijną scenę Potopu, która do dziś jest tam interpretowana w kontekście tsunami z XV stulecia.

Współczesne badania wskazują, że przyczyną zjawiska mogło być trzęsienie ziemi w Szwecji. Miało spowodować osuwisko na dnie Bałtyku i wywołać tsunami.

Przeczytaj również: Lodowe tsunami. Na czym polega to niesamowite zjawisko?

Niszczycielskie fale na polskim wybrzeżu

Na podstawie wyników badań geologicznych i informacji zawartych w kronikach, naukowcy wnioskują, że tsunami nawiedziło wybrzeża Bałtyku nie tylko pod koniec XV wieku. Niszczycielskie fale pojawiły się też w 1757 w Kołobrzegu i Mrzeżynie, a w 1779 roku w Łebie oraz Trzebiatowie.

Przeczytaj również: Skąd się biorą gigantyczne fale? Powoduje je nie tylko tsunami

Czy tsunami na polskim wybrzeżu może się powtórzyć?

Wydarzenie roku 1497 zasiało strach w mieszkańcach Darłowa. Pleban i burmistrz mieli złożyć ślubowanie, że każdego roku po uroczystej mszy, wokół miasta będzie przechodziła procesja pokutna, aby taka klęska nie nawiedziła już tego miejsca. Później tradycję przerwano, a powrót do niej nastąpił w 1991 roku.

Prawdopodobieństwo, że współcześnie na Bałtyku pojawi się tsunami jest niewielkie. Według prof. dr hab. Marka Grada z Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego, cytowanego przez portal Ekologia.pl, jest on płytki i „nie występują tu silne trzęsienia – przy najgorszym scenariuszu mogłaby powstać fala tsunami o wysokości kilkunastu centymetrów”.