Spis treści:
- Historia Halloween
- Jak obchodzi się Halloween na świecie?
- Skąd wzięło się Halloween w Polsce?
- Halloween a wiara katolicka – punkty sporne
- Co kościół katolicki mówi o Halloween?
Halloween: historia dyniowego święta
Korzenie Halloween sięgają celtyckiego festiwalu Samhain, którego nazwa dosłownie oznacza „koniec lata”. Celtowie żyli ponad 2 tysiące lat temu na terenie dzisiejszej Irlandii, Wielkiej Brytanii i północnej Francji i, jak wiele innych kultur, potrzebowali oswoić ideę śmierci. Przed nadejściem zimy gromadzili się więc przy ogniskach, paląc kości ubitych zwierząt, gromadząc zapasy i ucztując. Towarzyszyła im przy tym świadomość obecności dusz zmarłych, które miały właśnie wychylać się z zaświatów.
W V wieku do Irlandii zawitało jednak chrześcijaństwo, rozpoczynając trwający do dziś spór między Halloween a wiarą katolicką. Papież Grzegorz III strategicznie przesunął obchodzony wcześniej 13 maja Dzień Męczenników i Świętych na 1 listopada. Tym samym celebrowany nadal w ukryciu Samhain stał się de facto wigilią Wszystkich Świętych – w języku angielskim: „All-Hallows Eve”.
Przeczytaj również: „Obracanie kości”, ucztowanie na grobie. Wszystkich Świętych w różnych częściach świata
Jak obchodzi się Halloween na świecie?
Mimo usilnych prób zintegrowania pogańskich praktyk z chrześcijańskimi Halloween obchodzone jest w Ameryce Północnej i dużej części Europy jako wydarzenie niereligijne. Jego dzisiejszy kształt zawdzięczamy kolonizatorom, którzy w drugiej połowie XIX wieku stworzyli w USA podwaliny nowej kultury, będącej mieszanką różnych wpływów etnicznych. Nie brakowało wśród nich i irlandzkich potomków Celtów.
W XX wieku Halloween stało się za oceanem jednym z dominujących świeckich świąt. Jego obchody wiążą się przede wszystkim z przebieraniem się – w 2019 roku Amerykanie wydali na same tylko kostiumy 490 milionów dolarów. Pochodzący z Wielkiej Brytanii zwyczaj błagania o jedzenie dla dusz przekształcił się w rytuał znany jako „treat or trick”, czyli cukierek albo psikus. Pomysłowo przebrane grupki dzieci chodzą dziś od drzwi do drzwi, prosząc o słodycze.
Symbolem Halloween na świecie stała się wydrążona dynia o diabolicznej twarzy, podświetlonej płonącą wewnątrz świeczką. Kostiumy, dekoracje i zabawy bardzo chętnie wykorzystują też wywołujące dreszcze motywy kościotrupów, duchów, czarownic, pająków czy wampirów, które przywodzą na myśl czarną magię.
Skąd wzięło się Halloween w Polsce?
Popularyzacja amerykańskiej kultury w zglobalizowanym świecie przyniosła nam nie tylko Świętego Mikołaja z reklamy Coca-Coli, ale także i modę na Halloween. W Polsce chętnie podchwycili ją sprzedawcy, zalewając nas już od początku października dyniami, stemplowanymi jabłkami i straszliwymi ozdobami.
Według źródeł portalu SuperBiznes w 2018 roku Halloween obchodził już co czwarty Polak, a co piąty planował z tego powodu wydatki rzędu 100 złotych. Coraz chętniej kupujemy dekoracje i bierzemy udział w imprezach, zarówno domowych, jak i zorganizowanych w innych miejscach.
Przeczytaj również: Tę religię wyznawał Freddie Mercury. Ma pół miliona wyznawców, w tym kilku w Polsce
Halloween a wiara katolicka – punkty sporne
Mimo że przebieranki z dreszczykiem mają dziś charakter całkowicie świecki, konserwatywni chrześcijanie złowrogim okiem spoglądają na Halloween. A wiara katolicka jest pod tym względem szczególnie wrażliwa.
Głównym zarzutem wierzących wobec Halloween jest estetyzacja zła. Przebierając się za upiory i bestie, gloryfikujemy ponoć okultystyczne pojęcia, z którymi chrześcijaństwo walczy. Prochrześcijański portal Bibleinfo.com w odpowiedzi na pytanie, co Kościół katolicki mówi o Halloween, przywołuje biblijne cytaty, które jawnie sugerują obrazę Boga. Wiele parafii na świecie umyślnie celebruje jesienne festiwale dla rodzin, które mają odciągnąć wierzących od uczestnictwa w klasycznych halloweenowych zabawach.
Papież Franciszek oraz jego poprzednik, papież Benedykt, wielokrotnie otwarcie potępiali celebracje z okazji 31 października. Według obecnego zwierzchnika Kościoła katolickiego szatan jest prawdziwy i czai się wśród nas.
Co Kościół katolicki mówi o Halloween?
Walka z Halloween w Polsce stała się szczególnie widoczna w konsekwencji prokościelnej polityki władz państwa. Tym samym obchody jesiennego święta duchów i czarownic wykroczyły poza sferę potępienia moralnego. Coraz więcej mówi się wręcz o nacisku wywieranym na szkoły w celu uniemożliwienia uczniom organizacji halloweenowych zabaw.
Warszawska kuria metropolitarna w 2012 roku wydała na swojej stronie internetowej oficjalne oświadczenie, w którym potępia Halloween jako przykrywkę dla okultystycznych praktyk. W 2018 roku sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski biskup Artur Miziński powiedział w rozmowie z PAP, że październikowe obrzędy są niechrześcijańskie, ponieważ promują kulturę śmierci i popychają ludzi ku magii. Trudno więc o bardziej jednoznaczną i dosadną odpowiedź na pytanie, czy katolikom przystoi celebrować Halloween.
Rozwiąż nasze quizy:
QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?
Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.
QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie
