Spis treści:
- Lodowe włosy. Jak powstaje lód włóknisty?
- Gdzie można spotkać lodowe włosy?
- Dlaczego lodowe włosy są rzadkie?
Lodowe włosy. Jak powstaje lód włóknisty?
Lodowe włosy, znane również jako lód włóknisty, to niezwykłe zjawisko przyrodnicze, które można zaobserwować wyłącznie na półkuli północnej. Oba pojęcia opisują pewien specyficzny rodzaj kryształów, które formują się tylko w określonych warunkach.
Mechanizm, który prowadzi do powstania lodowych włosów udało się ustalić całkiem niedawno, bo w 2015 roku. Grupa badaczy z Niemiec i Szwajcarii opublikowała wtedy artykuł w czasopiśmie "Biogeoscience", w którym naukowcy wykazali, że za powstawanie lodu włóknistego odpowiada... grzyb!
Konkretnie to łojówka różowawa, gatunek z rodziny uszakowatych. Grzyb ten odgrywa kluczową rolę w tworzeniu się lodowych włosów, ponieważ spowalnia proces krystalizacji wody. W rezultacie woda zostaje "wypychana" z porów drewna, tworzyć cienkie, podłużne kryształki lodu, przypominające włosy, które w odpowiednich warunkach mogą "urosnąć" nawet do 20 cm!
Oprócz obecności grzyba konieczne są też odpowiednie warunki atmosferyczne – niska temperatura i wysoka wilgotność.
Przeczytaj: Lodospady w Polsce. Cuda natury, które warto zobaczyć zimą
Gdzie można spotkać lodowe włosy?
Lodowe włosy występują głównie w lasach liściastych na półkuli północnej. Najczęściej można je zaobserwować na martwym drewnie buków, dębów i grabów. Przyjmuje się, że największą szansę na powstanie tego rodzaju lodu daje wilgotny klimat Bieszczadów i Puszczy Białowieskiej, choć zdarza się obserwować je w zupełnie innych regionach naszego kraju – w połowie grudnia dostrzeżono je w okolicach Wejherowa.
Zdarza się, że lodowe włosy wyrastają bezpośrednio z ziemi, jednak świadczy to tylko o tym, że znajduje się w niej materia organiczna z drewna – łojówka różowawa to grzyb, który rośnie tylko na drzewach. W praktyce zasięg występowania lodowych włosów pokrywa się z zasięgiem omawianego gatunku, czyli obejmuje Europę i azjatycką część Rosji. Obecność grzyba potwierdzono także na Tajwanie.
Zobacz: Wyspa jak lodowiec. Podróżuje tam wielu miłośników turystyki antarktycznej
Dlaczego lodowe włosy są rzadkie?
Za unikalność zjawiska odpowiada przede wszystkim jego ulotność – lodowe włosy osiągają do 20 cm długości, jednak grubość pojedynczego "włosa" to zaledwie 0,2 mm. Wystarczy kilka minut z temperaturą "na plusie", żeby lód włóknisty zamienił się w drobną kałużę.
Obserwacji nie ułatwiają też ścisłe wymagania środowiskowe – określone wartości parametrów atmosferycznych i obecność konkretnego gatunku grzyba.
Warto dodać, że zjawisko to zostało po raz pierwszy opisane w 1918 roku przez niemieckiego naukowca Alfreda Wegenera, który zauważył "dziwny lód" we francuskich lasach podczas I wojny światowej. Jak wspominaliśmy wyżej, na wyjaśnienie fenomenu trzeba było czekać blisko 100 lat.
Źródła: bialystok.lasy.gov.pl; sde.idaho.gov; bg.copernicus.org
Czytaj także:
Wyspa Bożego Narodzenia. Skąd jej świąteczna nazwa?
Jak długo rośnie świerk na choinkę? 5 zaskakujących faktów o iglakach
Tsunami na Bałtyku uderzyło w polskie wybrzeże. Może się powtórzyć?
