Spis treści:

Na czym polega eksperyment Calhouna?

Głównym założeniem eksperymentu było stworzenie mysiej utopii, w której myszy miałyby niekończący się dostęp do jedzenia i wody pitnej oraz materiałów do budowania gniazd. Myszy nie musiały obawiać się drapieżników ani walczyć o przetrwanie. Eksperymentu Calhouna miał zbadać zachowania organizmów żywych na ograniczonej przestrzeni (w tym przypadku tą przestrzenią była klatka na maksymalnie 3840 myszy).

Badania nad myszami trwały cztery lata, od 1968 do 1972 r. i składały się z 4 głównych faz.

Faza pierwsza: przystosowanie

Calhoun rozpoczął swoje badania od umieszczenia w klatce 4 osobników płci żeńskiej i 4 osobników płci męskiej. W okresie 104 dni od umieszczenia myszy w klatce pojawiło się pierwsze potomstwo. Myszy przyzwyczaiły się do warunków, w jakich zostały umieszczone, zaczęły też budować pierwsze gniazda. Miały stały dostęp do pożywienia, wody, zapewniono im opiekę weterynaryjną i temperaturę na poziomie 20°C.

Przeczytaj również: Skąd się wzięły nazwy miesięcy i dni tygodnia?

Faza druga: gwałtowny rozwój

Od 105. do 314. dnia eksperymentu Calhoun zaobserwował gwałtowny rozwój mysiego społeczeństwa. Odnotował podwajanie się liczby myszy co 55 dni. Wśród nich zaczęły wyłaniać się silne jednostki, które były zdolne do posiadania większej liczby potomstwa niż inne. W tym okresie myszy chętnie wchodziły ze sobą w interakcje.

Faza trzecia: stagnacja

W tej fazie można było zaobserwować wyraźny spadek przyrostu naturalnego (nowe myszy pojawiały się co 145 dni) oraz większy brak zainteresowania samic wychowywaniem potomstwa – stały się one bardziej agresywne. Jednocześnie samce przestały walczyć o terytorium, zamiast tego skupiły się wyłącznie za zaspokojeniu własnych potrzeb. Na tę fazę (315–559 dni) przypadła najwyższa liczebność mysiej populacji – 2200 osobników.

Faza czwarta: wymieranie

Od 560. do 1588. dnia eksperymentu Calhouna następowało stopniowe wymieranie myszy, mimo zapewnienia im dobrych warunków. Samice całkowicie utraciły zdolności reprodukcyjne – ostatnie potomstwo urodziło się w 600. dniu. Zaobserwowano wzrost liczby osobników zainteresowanych wyłącznie zaspokojeniem swoich podstawowych potrzeb, takich jak spanie, jedzenie i utrzymanie czystego futerka.

W wyniku eksperymentu zauważono, że myszy całkowicie utraciły zdolność socjalizacji i walki o terytorium na rzecz zaspokojenia podstawowych potrzeb. Ostatnie pokolenia myszy określono nawet jako głupie. W dniu 1588. zdechła ostatnia mysz. Chociaż badanie powtarzano jeszcze kilkukrotnie (w tym na szczurach), mysia utopia za każdym razem kończyła się w podobny sposób.

Przeczytaj również: O to Polacy pytają Google. Najdziwniejsze i najzabawniejsze pytania

Eksperyment Calhouna – wnioski

Wnioski z eksperymentu Calhouna mogą przerażać. Okazało się, że w społeczności mysiej, która miała zapewnioną opiekę i pokrycie wszystkich potrzeb, stopniowo zanikały naturalne mechanizmy rywalizacji, socjalizacji, a nawet reprodukcji. Zamiast tego myszy były skupione wyłącznie na sobie.

Utopijne warunki, które zapewniono myszom w trakcie trwania eksperymentu, upośledziły ich funkcje poznawcze i rozleniwiły je. Teza mówiąca o tym, że ludzie mający dostęp do pożywienia, opieki medycznej i zapewnione dobre warunki bytowe zachowywaliby się w podobny sposób, nie ma jednak naukowego potwierdzenia.

Eksperyment przeprowadzono w sterylnych, laboratoryjnych warunkach, które znacząco wpłynęły na funkcjonowanie mózgów myszy i ich morfologię. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, czy efekty byłyby podobne, gdyby ten sam eksperyment przeprowadzić na ludziach. W tym przypadku redukcja naturalnej umieralności na ograniczonej przestrzeni mogłaby dać zupełnie inne efekty.


Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie