Spis treści:

Spektakularne formacje skalne w Prządkach. Niektóre mają aż 20 metrów

Rezerwat przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego, położony między Korczyną a Czarnorzekami w woj. podkarpackim, przyciąga przede wszystkim swoimi wyjątkowymi formacjami skalnymi. W pobliżu skrywa się jednak znacznie więcej atrakcji.

Obszar objęto ochroną w 1957 roku i do dziś to jedyny rezerwat skalny w południowo-wschodniej Polsce. Prządki zawdzięczają swoje niezwykłe kształty procesom erozji, które przez miliony lat "rzeźbiły" bloki gruboziarnistego piaskowca. Ich historia sięga dolnego eocenu, czyli 35-55 milionów lat wstecz.

Najwyższe skały osiągają ponad 20 metrów wysokości i tworzą razem monumentalny krajobraz. Wzdłuż wytyczonej ścieżki turystycznej można podziwiać charakterystyczne formacje takie jak Prządka-Baba, Zbój Madej, Herszt oraz Prządka-Matka. Drugi człon nazwy rezerwatu został dodany w 2009 roku, aby upamiętnić prof. Henryka Świdzińskiego – wybitnego geologa, który badał te skały w okresie międzywojennym.

formacje skalne w rezerwacie prządki
Potężne ostańce skalne na terenie rezerwatu Prządki/ fot. Dariusz ZAROD/East News

Kim jednak były prządki, które znalazły się nie tylko w nazwie rezerwatu, ale i poszczególnych ostańców?

Kim były prządki? Legenda związana z nazwą rezerwatu

Nazwa rezerwatu Prządki pochodzi od starej legendy, według której skały są dziewczętami zamienionymi w kamień za przędzenie lnu w święto. Dawno temu, zgodnie z tradycją, młode panny przed zamążpójściem musiały uprząść nici na płótno, z którego szyto ich ślubne suknie.

Według opowieści Zofii Grochmal w zamku nieopodal dzisiejszego rezerwatu mieszkała matka z dwiema córkami, które szykowały się do ślubu. Ceremonia miała się odbyć w Poniedziałek Wielkanocny, a pracy było jeszcze dużo. W Niedzielę Wielkanocną, zamiast iść na rezurekcję do kaplicy zamkowej, siostry wciąż kręciły wrzecionami, starając się skończyć przędzenie. Matka, zobaczywszy to, wpadła w gniew i zawołała: "Obyście za karę skamieniały, przeklęte córki!" Słowa te okazały się prorocze – siostry zamieniły się w głazy, które dziś tworzą malownicze formacje skalne rezerwatu Prządki. Taki sam los nie ominął również ich matki, którą spotkała kara za niewłaściwe wychowanie swoich córek.

Odwiedź: Zamek Grodno – jeden z największych na Dolnym Śląsku

Zamek w Kamieńcu. To jego historię opisywał Fredro w "Zemście" 

Zaledwie 2 km od rezerwatu Prządki natrafimy na ruiny gotyckiego zamku w Kamieńcu. Można tam dotrzeć samochodem lub pieszo czerwonym szlakiem, co zajmuje około 30 minut. Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z 1348 roku, kiedy to był własnością króla Kazimierza Wielkiego. W 1390 roku Władysław Jagiełło podarował go Klemensowi z Moskorzewa, który rozbudował zamek i uczynił go siedzibą swego rodu.

ruiny zamku kamieniec z lotu ptaka
Ruiny zamku Kamieniec, który w 1829 roku stał się własnością Aleksandra Fredry, a zachowana dokumentacja posłużyłą za inspirację do napisania "Zemsty" /fot. Bettomsik/CC BY-SA 4.0

Zamek w Kamieńcu zyskał szczególną sławę dzięki Aleksandrowi Fredrze, który na podstawie odnalezionych archiwaliów napisał "Zemstę". Inspiracją była prawdziwa historia konfliktu między właścicielami zamku, Piotrem Firlejem i Janem Skotnickim, który trwał 30 lat. Spór zakończył się dopiero w 1630 roku, kiedy to Mikołaj Firlej poślubił Zofię Skotnicką. Fredro, przeglądając akta procesowe, odnalazł fascynujące szczegóły tego konfliktu, które stały się podstawą do stworzenia jego najsłynniejszej komedii.

Źródła: crfop.gdos.gov.pl; podkarpackie.travel; parkikrosno.pl; archiwum.korczyna.pl; zamekkamieniec.iq.pl

Redakcja

Czytaj także:

Wąwóz Czarownic w Ciężkowicach. Panuje tam specyficzny mikroklimat

Pałac zamożnej skandalistki. Budowa pochłonęła równowartość trzech ton złota

Nazywane polskim Stonehenge. Rezerwat Przyrody Kamienne Kręgi w Borach Tucholskich