Implozja czy eksplozja - czym się różnią?

O eksplozji słyszał z pewnością każdy. Warto jednak wiedzieć, że może wystąpić także jej przeciwieństwo, czyli implozja. Polega ona na gwałtownym zapadaniu się ścianek naczynia w wyniku powstania podciśnienia. Jak działa implozja i jakie są jej skutki? Sprawdź i dowiedz się, jak możesz przeprowadzić takie doświadczenie we własnym domu.

Spis treści:

Co to jest implozja?
Implozja – przykłady
Implozja – doświadczenie, które możesz zrobić w domu!
Dlaczego tak się dzieje?
Implozja u człowieka

Co to jest implozja?

Zastanawiasz się, kiedy dochodzi do implozji? Z takim zjawiskiem można się spotkać w codziennym życiu, chociaż nie jest on zbyt częste. Warto też zdawać sobie sprawę, że jej skutki mogą być dość poważne, szczególnie jeśli dotyczą na przykład sprzętów użytkowanych w domu. Dowiedz się, co to jest implozja.

Jest ona przeciwieństwem eksplozji ze względu na kierunek wybuchu. Polega na nagłym zapadnięciu się materii w zamkniętym obszarze. Głównie dotyczy zapadania się ścianek naczynia pod wpływem panującego w nim podciśnienia.

Jak działa implozja i czym różni się od eksplozji? Przede wszystkim inny jest kierunek, w którym podąża materia. Implozja charakteryzuje się jej zapadnięciem, natomiast eksplozja odrzutem na zewnątrz pod wpływem panującego podciśnienia. Pierwsze ze zjawisk może być również następstwem drugiego. W wyniku implozji gwiazd o dużej masie powstają czarne dziury.

Czasami, zwłaszcza na potrzeby praktyczne – na przykład do opisu szkody dla ubezpieczyciela, używa się zbiorczego określenia „wybuch”.

Przeczytaj również: Mleczne morze. Czym jest to tajemnicze zjawisko?

Implozja – przykłady

Z przykładami implozji można spotkać się w codziennym życiu. Może ona towarzyszyć np. stłuczeniu żarówki lub kineskopu – w obu przypadkach okruchy pękającego szkła przyspieszają pod wpływem różnicy ciśnień pomiędzy atmosferycznym na zewnątrz i próżnią wewnątrz. Drobinki uderzają w przeciwległe ścianki naczynia, powodując dalsze pękanie. Ulegają również wzajemnym zderzeniom, dlatego zwykle zostają wyrzucone na zewnątrz obszaru implozji. To powoduje niebezpieczeństwo dla osób w pobliżu. Implozja u człowieka może wywołać obrażenia, na przykład poranieniem odłamkami szkła.

Takiemu zjawisku może też ulec na przykład butla z gazem – taka, jakiej używa się do zasilania kuchenek lub grilli gazowych. Zwykle towarzyszy temu potężny huk. Mogą też wystąpić zniszczenia w pomieszczeniu, na przykład wybicie szyb lub oderwanie kafelków ze ścian.

Implozja – doświadczenie, które możesz zrobić w domu!

Wiesz już, jak działa implozja oraz że w niektórych przypadkach może być niebezpieczna. Jeśli jednak chcesz się przekonać, jak ona działa, możesz przeprowadzić eksperyment we własnym zakresie. Doświadczenie implozji wykonywane w bezpiecznych warunkach nie jest ryzykowne. Pamiętaj jednak, aby postępować zgodnie ze wskazówkami.

Będzie Ci potrzebna pusta puszka po napoju oraz kuchenka do podgrzania wody.

Do pustej puszki wlej niewielką ilość wody.
Postaw puszkę na kuchence, aby podgrzać znajdującą się wewnątrz wodę.
Po wygotowaniu się (wyparowaniu) wody chwyć puszkę przy pomocy rękawicy kuchennej albo szczypców i umieść ją otworem do dołu w misce wypełnionej wodą. To zagwarantuje utrzymanie tej samej liczby cząstek powietrza wewnątrz puszki podczas schładzania.
Obserwuj proces implozji, czyli zgniatania puszki.

Dlaczego tak się dzieje?

Podczas doświadczenia implozji z użyciem puszki, ogrzewasz wodę i powietrze znajdujące się wewnątrz niej. Wraz ze wzrostem temperatury woda zaczyna parować, zamieniając się w parę wodną, która zaczyna wypełniać całą puszkę wewnątrz. Nadmiar powietrza i pary wodnej jest wypychany na zewnątrz przez otwór.

Gdy włożysz puszkę do miski z wodą, temperatura wewnątrz gwałtownie się obniży, a znajdująca się wewnątrz para wodna zacznie się skraplać. Zajmuje ona wówczas mniejszą objętość niż wcześniej, dlatego ciśnienie w puszce gwałtownie spada.

Na skutek sił działających na puszkę (siły działające od wewnątrz są znacznie mniejsze, niż na zewnątrz) ulega ona zgnieceniu. Będzie to następowało aż do wyrównania się ciśnień.

To doskonały przykład implozji, który możesz zobaczyć na własne oczy.

Implozja u człowieka

Implozja jest typowym zjawiskiem fizycznym, jednak „użyczyła” swojej nazwy także innym dziedzinom. Jedną z nich jest psychologia. Implozja u człowieka jest związana z jego stanem psychicznym. Polega na poczuciu znikania albo bycia martwym wewnętrznie.

Implozją w psychologii Gestalt opisuje się niewykorzystaną energię niezbędną do życia, która zostaje skierowana do wewnątrz (podobnie jak w przypadku implozji w rozumieniu fizycznym). To także zahamowane emocje, które nie chcą znaleźć ujścia. Wybuch energii nagromadzonej w warstwie implozyjnej może mieć postać intensywnej radości, rozpaczy lub gniewu. Niektóre terapie dążą do osiągnięcia takiego efektu, czyli do wyrażenia swoich emocji, nawet jeśli byłyby nieprzyjemne lub bardzo gwałtowne.

Terapia nazywana implozyjną jest z kolei stosowana w leczeniu fobii. Polega na wystawieniu osoby przeżywającej lęk na działanie ekstremalnie silnego bodźca lękotwórczego. Może to być rzeczywisty kontakt ze stresorem (np. dla osoby zmagającej się z arachnofobią będzie to spotkanie z dużym pająkiem). Częściej jednak takie działania odbywają się w kontrolowanych warunkach, czyli pacjentowi pokazuje się na przykład zdjęcia pająków, aby się z nimi „oswoił”. Jak widać, przykłady implozji można znaleźć zarówno w fizyce, jak i w psychologii.

Przeczytaj również: Odwrócony wodospad. Czy to niezwykłe zjawisko można spotkać w Polsce?