Spis treści:

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

21 lutego przypada Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Został ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO. Celem święta jest podkreślenie różnorodności językowej oraz przypomnienie o językach ginących i zagrożonych. 

Z tej okazji na stronie internetowej Rady Języka Polskiego pojawił się sondaż. Blisko połowa ankietowanych zgadza się z opinią, że polski to najtrudniejszy język świata. Co ciekawe na pytanie, jaką ocenę wystawiłbyś sobie z języka polskiego, 20 procent badanych odpowiada, że szóstkę, 38 procent – piątkę, a 32 procent – czwórkę. 

Okazuje się, że Polacy kłócą się o kwestie językowe. Tak deklaruje 38 procent badanych. Częściej sprzeczają się o to kobiety (41 proc.) niż mężczyźni (34 proc.). Jednak najczęściej batalie językowe prowadzą młodzi ludzie – 57 proc. osób w przedziale wiekowym 18–24 lata. Kłótnie o poprawność językową toczymy głównie z członkami rodziny i osobami bliskimi (44 proc.) oraz ze znajomymi (24 proc.). 

Z sondażu wynika również, że najładniej po polsku mówi się w teatrze. Tak twierdzi aż 44 proc. pytanych. Lubimy brzmienie języka polskiego. Zdecydowana większość osób potwierdziła to w przypadku samogłosek nosowych (ą, ę) i głosek szumiących (sz, cz, ). 

– Nawet dla ortografii – tej szkolnej zmory – mamy dużo przyjaznych uczuć. 68 procent ankietowanych osób lubi „kropeczki” i „kreseczki” odróżniające ó od u, a 66 proc. ż od rz. I nie ma nic przeciwko rozróżnianiu w piśmie h i ch, choć różnicy w wymowie między nimi już się nie słyszy – podkreśla prof. Ewa Kołodziejek.

polszczyzna sondaż
Polacy lubią brzmienie swojego języka, tak wynika z najnowszego sondażu/fot. 123RF/PICSEL

Feminatywy nie są aż tak źle postrzegane, jak mogłoby się wydawać. 

– Jesteśmy tradycjonalistami i jeśli lubimy feminatywy, to te, które od dawna funkcjonują w języku, np. profesorkę, znaną ze szkoły, akceptuje 51 proc. Polaków, prezeskę 49 proc. Powoli przekonujemy się do marszałkini (34 proc.) i ministry (23 proc.),  najpewniej dlatego, że coraz częściej pojawiają się one w debacie  publicznej i w mediach. To w sumie nic zaskakującego. Do nowych form musimy się przyzwyczaić, osłuchać się, by zaczęły nam brzmieć normalnie, a nie dziwnie – wyjaśnia prof. Barbara Sobczak. 

Przeczytaj również: Szybki test z lektur maturalnych. Znasz fabułę i bohaterów?

Język polski – ciekawostki 

Polski jest jednym z 25 największych języków na świecie. Przez wieki znacznie się zmienił. Teksty średniowiecznie są trudne do zrozumienia dla współczesnych czytelników. Przykładem, który pamiętamy ze szkoły, jest „Bogurodzica” – polska pieść religijna. Z jej analizą trzeba się było zmierzyć na lekcjach języka polskiego. 

Historycy zajmujący się ewolucją języka polskiego wyróżnili cztery okresy jego rozwoju:

  • staropolski (do początków XVI w.);
  • średniopolski (do drugiej połowy XVIII w.);
  • nowopolski (do 1939 r.);
  • współczesny (po 1939 r.).

W XV w. powstało pierwsze dzieło z zakresu kultury języka w Polsce. To traktat o ortografii ks. Jakuba Parkoszowica – profesora Akademii Krakowskiej. Natomiast w XIX wieku ukazał się Słownik języka polskiego przez M. Samuela Bogumiła Linde. To pierwszy jednojęzyczny słownik polszczyzny. Zawiera on około 60 tysięcy haseł, w tym ok. 2 tys. nazw własnych i ok. 5 tys. nazw wymyślonych przez autora. Przy pomocy tych ostatnich Linde chciał uzupełnić luki leksykalne w języku polskim.

Źródła: encyklopedia.pwn.pl, leksykografia.uw.edu.pl, nck.pl, polszczyzna.pl, sjp.pwn.pl, rjp.pan.pl, bryk.pl

Oprac. Monika Wąs

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników znajdziesz tutaj:

Język polski – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

Odpowiedzi do zadań z podręcznika do języka polskiego

Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z języka polskiego