Osada na Górze Zyndrama jest starsza od Biskupina? Będziesz zdzwiony

Osada na wzniesieniu w Kotlinie Łąckiej nie jest tak znana, jak Biskupin, o którym uczą już w szkole. Kiedy powstała? Jak wyglądała? Dlaczego jest wyjątkowa? Sprawdź.

Spis treści:

Góra Zyndrama – położenie i charakterystyka
Osada na Górze Zyndrama w Maszkowicach
Kamienna fortyfikacja na Górze Zyndrama
Osada na Górze Zyndrama a Biskupin

Góra Zyndrama – położenie i charakterystyka

Góra Zyndrama znajduje się w województwie małopolskim, w Kotliny Łąckiej. Została ukształtowana przez człowieka. Wzniesienie ma ponad czterysta metrów nad poziomem morza.

Już na początku XX wieku zainteresowała Włodzimierza Demetrykiewicza – archeologa i profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Naukowiec w swoim referacie informował, że jest to „warownia z końca, jak się zdaje, czasów przedhistorycznych”.

Przez lata w lokalnej tradycji miejsce to uchodziło za siedzibę rycerza Zyndrama z Maszkowic – miecznika krakowskiego, herbu Słońce. Niepoprawna interpretacja przekazu Jana Długosza spowodowała, że przez lata był on uważany za naczelnego wodza wojsk polskich w bitwie pod Grunwaldem. Ponadto badania archeolog Marii Cabalskiej potwierdziły, że osada z Góry Zyndrama powstała znacznie wcześniej niż w średniowieczu, gdy żył rycerz.

Przeczytaj również: Cueva de Ardales. Człekokształtni tworzyli tam obrazy przez dziesiątki tysięcy lat

Osada na Górze Zyndrama w Maszkowicach

W 2009 roku badacze z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego po raz kolejny zainteresowali się osadą, a raczej osadami na Górze Zyndrama. Pracami kierował Marcin S. Przybyła – naukowiec z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, obecnie profesor UJ.

Na Górze Zyndrama ludzkich śladów można się doszukiwać już w neolicie, ale dowody na istnienie najstarszej osady dotyczą epoki brązu. Powstała ona około 1750 r. p.n.e. Otaczała ją fortyfikacja, a w środku znajdowały się domy z drewna i gliny o powierzchni od 35 do 50 metrów kwadratowych. Wiadomo, że doszło tam do pożaru, a potem do odbudowy domów o większych rozmiarach. Archeolodzy odkryli również pozostałości m.in. glinianych naczyń, kamiennych narzędzi, bursztynowy paciorek. Osada została opuszczona około 1550 r. p.n.e.

Choć również później to wzniesienie w Kotliny Łąckiej było zamieszkiwane przez ludzi. Powstawały tam kolejne osady.

Przeczytaj również: Wzgórza Czekoladowe. Przypominają kakaowe pralinki

Kamienna fortyfikacja na Górze Zyndrama

Mur na Górze Zyndrama miał około dwóch metrów grubości, trzech metrów wysokości i nawet do dwustu metrów długości. Kamienna fortyfikacja otaczała osadę od północy, północnego wschodu i wschodu. Tam wzniesienie było łagodniejsze, więc bardziej narażone na ataki potencjalnych wrogów.

Góra_Zyndrama_Kamienny chodnik prowadzący do głównej bramy — Kamienny chodnik prowadzący do głównej bramy grodziska z wczesnej epoki brązu (wykopaliska w 2017 r.) / fot. autor: Maszko78, licencja: CC BY-SA 4.0 DEED

Kamienna fortyfikacja na Górze Zyndrama najprawdopodobniej powstała w połowie XVIII wieku przed naszą erą. Zbudowanie jej przez niewielką, bo liczącą od stu pięćdziesięciu do dwustu osób społeczności, wymagało ogromnego wysiłku. Waga większości kamieni to od dwudziestu pięciu do pięćdziesięciu kilogramów, ale niektóre były cięższe.

Przeczytaj również: Imperium Garamantów – kim byli starożytni mieszkańcy Sahary?

Osada na Górze Zyndrama a Biskupin

Czy osada na Górze Zyndrama jest starsza niż ta w Biskupinie? Aby je porównać, trzeba przypomnieć sobie, kiedy powstała ta druga.

Osada w Biskupinie została odkryta w latach trzydziestych XX wieku. Ukośnymi palami, które były wbite w brzeg półwyspu, zainteresował się Walenty Szwajcer, nauczyciel z Biskupina. W obawie przed możliwością zniszczenia znaleziska poinformował o nim Józefa Kostrzewskiego, archeologa i profesora z Uniwersytetu Poznańskiego. Badacz uznał, że osada powstała między 700 a 400 rokiem p.n.e. Obecnie wiadomo już, że drewno wykorzystane do jej zbudowania ścięto zimą 738/737 roku p.n.e. Było to więc ponad 2,7 tys. lat temu, na przełomie epoki brązu i żelaza.

Po zestawieniu tych dwóch odkryć nietrudno wysnuć wniosek, że osada na Górze Zyndrama powstała wcześniej niż w Biskupinie. O wykopaliskach w Maszkowicach można się dowiedzieć m.in. z publikacji profesora Marcina S. Przybyły.