Spis treści:
- Ręczne pisanie – badania naukowe
- Jak ręczne pisanie wpływa na mózg?
- Pisanie rysikiem a pisanie piórem lub długopisem
- Ręczne pisanie a mózg dzieci
- Dlaczego warto pisać ręcznie?
Ręczne pisanie – badania naukowe
Czy wiesz, że w niektórych krajach skandynawskich – po krótkim zachłyśnięciu się technologią i odłożeniem zeszytów na bok – szkoły ponownie wprowadzą ręczne pisanie? Powód jest prosty: najnowsze wyniki badań wskazują bowiem na ogrom zalet korzystania z kartki i długopisu zamiast klawiatury komputera.
Kogo i jak badano, aby się o tym przekonać? Przeprowadzenia eksperymentu podjęli się naukowcy z Uniwersytetu w Trondheim (Norwegia). 36 studentów zostało poddanych badaniu EEC, czyli elektroencefalografem. Część z nich zapisywała konkretne słowa rysikiem na ekranie komputera, a pozostali wystukiwali palcem na klawiaturze. W czasie wykonywania tych czynności pracę ich mózgów rejestrowało ponad 250 czujników. Okazało się, że gdy uczestnicy pisali ręcznie – a właściwie rysikiem, wzrastała łączność różnych rejonów ich mózgów. Zjawiska tego nie zaobserwowano u studentów piszących na klawiaturze.
Jak ręczne pisanie wpływa na mózg?
Skąd taka różnica w aktywności mózgu? Pisanie ręczne wymaga precyzyjnego kontrolowania ruchów ręki. Wówczas mózg otrzymuje informacje ruchowe i wizualne, które przyczyniają się do wzorców połączeń mózgowych, sprzyjających procesom uczenia się.
Ręczne pisanie pozytywnie wpływa na mózg, a dokładnie na tworzenie się w nim nowych połączeń mózgowych. Robienie odręcznych notatek sprzyja więc uczeniu się – tworzenie się śladów pamięciowych i kodowanie nowych informacji jest możliwe między innymi wtedy, gdy mózg „śledzi” i analizuje ruchy ręki.
Teraz już wiesz, dlaczego mówi się, że samodzielne pisanie „ściąg” jest elementem nauki? Nieświadomie wiele zapamiętujesz – właśnie z powodu odręcznego ich robienia.
Przeczytaj również: Jak wysoka temperatura wpływa na mózg człowieka? Odpowiedź cię zaskoczy
Pisanie rysikiem a pisanie piórem lub długopisem
Uczestnicy badania nie korzystali z pióra ani długopisu, ale rysika, którym pisali na ekranie. Badacze twierdzą jednak, że nie ma to znaczenia – chodzi bowiem nie o to, czy podłożem jest karta, a w ręku masz długopis z tuszem czy korzystasz z rysika i monitora. Ważny jest precyzyjny ruch ręki i staranne formowanie liter. Mózg aktywizuje się bardziej wtedy, gdy w proces zaangażowanych jest więcej zmysłów. Nie doświadcza tego, gdy piszesz na klawiaturze.
Tezę o tym, że kartka papieru ma jednak przewagę nad ekranem podkreślają w swoich badaniach japońscy naukowcy. Na łamach czasopisma naukowego „Frontiers in Behavioural Neuroscience” opublikowali wyniki badań, w których okazało się, że osoby badane, sporządzające notatki ręcznie, po godzinie pamiętały z nich więcej niż badani, notujący na urządzeniach elektronicznych. Jak tłumaczą to naukowcy? W czasie ręcznego pisania na kartce papieru zapamiętuje się jej chropowatość, zagięte albo sztywne rogi, zapach papieru i tuszu – to wszystko działa na wyobraźnię i pozwala szybciej przywołać notatkę.
Ręczne pisanie a mózg dzieci
Grupą, której szczególnie zaleca się pisanie długopisem zamiast stukania w klawiaturę, są dzieci. Badaczka z Uniwersytetu w Trondheim wysnuła tezę, że osoby, które od małego uczyły się liter na komputerze, a nie na papierze, mogą mieć problem z rozróżnianiem podobnych do siebie liter – na przykład „b” i „d”. W czym tkwi problem? Nie miały możliwości dosłownego poczucia „pod palcami”, czym różnią się obie literki.
Literatura i doświadczenie pedagogów wskazują również, że ręczne pisanie pomaga dzieciom zapamiętywać reguły ortograficzne i gramatyczne. Najmłodsi nabywają w ten sposób biegłość we władaniu językiem.
Przeczytaj również: Nauka matematyki korzystna dla mózgu. Dlaczego warto się jej uczyć?
Dlaczego warto pisać ręcznie?
Nie ulega wątpliwości, że zalet pisania na komputerze i smartfonie jest sporo:
- robi się to szybciej,
- notatki są wyraźne,
- zapisane strony się nie niszczą,
- elektroniczne notatki łatwo skopiować i wysłać.
Rzeczywiście coraz mniej jest dzisiaj studentów, którzy wszystko notują ręcznie czy prawników, którzy przygotowują dokumenty od A do Z ręcznie. Komputeryzacja życia w tym zakresie po prostu bardzo ułatwia i usprawnia pracę. Dlaczego więc mieliby z tego rezygnować?
Warto jednak pisać ręcznie raz na jakiś czas – niekoniecznie przygotowując sądowe pisma czy notatki, ale na przykład prowadząc swój prywatny dziennik.
Jakie są zalety ręcznego pisania? Wnioski z wielu badań wskazują, że odręczne pisanie:
- poprawia koncentrację,
- wspomaga czytanie ze zrozumieniem,
- pobudza kreatywność,
- pomaga w formułowaniu myśli i przejrzystym konstruowaniu tekstów.
Co ciekawe, ręczne pisanie doceniają również terapeuci, którzy zalecają swoim pacjentom korzystanie z notesów i długopisów w trakcie terapii. Notowanie i opisywanie swoich emocji czy traumatycznych zdarzeń pomaga w uporaniu się z nimi. Tworzenie list celów i zadań na kartce sprzyja również ich realizacji – jest bardziej efektywne niż „odhaczanie” postanowień spisanych w aplikacji czy na komputerze. Immunolodzy twierdzą zaś, że pisanie długopisem, a nie na klawiaturze może nawet wzmacniać system odpornościowy.
Myślisz, że ręczne pisanie to strata czasu, a listy zakupów i notatki sporządzasz w telefonie albo na tablecie? Nie musisz z tego rezygnować, ale znajdź w swoim planie dnia, chociaż kilkanaście minut na odręczne zapisanie kilku akapitów. W ten sposób zaktywizujesz swój mózg i wpłyniesz na tworzenie się w nim nowych połączeń.
Źródła: biomed.org.pl, naukawpolsce.pl, pap.pl, frontiersin.org
Przeczytaj również:
Twoje dziecko ma trudności z nauką, pisaniem na czas lub egzaminami? To może być przyczyna
7 ciekawostek na temat mózgu, o których nie mieliście pojęcia
Czytanie książek – jak wpływa na mózg dziecka?
