Spis treści:

Kamień ze Scone, czyli Kamień Przeznaczenia 

Kamień ze Scone, określany również „kamieniem proroczym” albo „kamieniem mówiącym”, to duży kawałek piaskowca, który wkładany jest pod tron w Westminsterze, w trakcie koronacji królów Wielkiej Brytanii. Po co się to robi? To wielowiekowa tradycja, która – jak wiele tego typu rytuałów – nie ma żadnego racjonalnego wytłumaczenia.  

Historia obecności tego kawałka piaskowca w czasie ceremonii koronacyjnych sięga natomiast bardzo odległych czasów. Jedna z hipotez mówi o tym, że kamień mógł zostać przywieziony do Szkocji w V wieku przez jej ówczesnego władcę: Fergusa Mór mac Eirca. Dla Szkotów jest on symbolem niepodległości i państwowości. Gdy w 1296 roku przewieziono go do Anglii, stał się w Szkocji wręcz święty. To dlatego w 1950 roku grupa przyjaciół próbowała ukraść kamień z Westminsteru i oddać go – jak twierdzili – prawowitym właścicielom, czyli Szkotom. Historia tego występku została zekranizowana – film o grupie przyjaciół, wykradających kamień nosi tytuł „The stone of destiny”. 

Z kolei Anglicy uznają go za niezwykle ważny artefakt koronacyjny. Z dostępnych informacji wynika, że pierwszy raz kamień oficjalnie „uczestniczył” w koronacji króla Aleksandra III, która miała miejsce w 1249 roku.  

Przeczytaj również: Diabeł Łańcucki, pierwszy wróg Zygmunta III Wazy. O jego wyczynach do dziś krążą legendy

Legenda związana z Kamieniem Przeznaczenia 

Z Kamieniem Przeznaczenia wiąże się wiele niejasności, a te sprzyjają tworzeniu wokół niego legend. Jedna z nich utożsamia ten piaskowiec z kamieniem Jakuba – izraelskiego patriarchy, który któregoś razu wykorzystał go jako poduszkę. Miał wówczas proroczy sen, w czasie którego miała przyśnić się mu drabina do nieba, po której anioły schodzą na ziemię. Miejsce, w którym spał, poświęcił i nadał mu nazwę Betel, czyli Dom Boży. Ważący 152 kg piaskowiec miał następnie trafić do Egiptu, Hiszpanii, a potem na Sycylię, skąd przetransportowano go do Irlandii. Ile w tym prawdy? Można podejrzewać, że akurat w tej legendzie ziarnko prawdy jest bardzo niewielkie. 

Inna opowieść związana z piaskowcem mówi o tym, że nie było żadnego Jakuba, Egiptu ani Sycylii, a pierwotnym miejscem pobytu kamienia była Irlandia. Określa się go mianem „kamienia mówiącego” nie bez powodu – inna legenda mówi, że miał on niebagatelne znaczenie w czasie wyboru króla Szkocji. Gdy niewłaściwy kandydat zasiadł na kamieniu, ten wymownie milczał. Gdy zaś usiadł na nim kandydat godny zostania królem, kamień wydawał dźwięki. 

Polityczne znaczenie Kamienia Przeznaczenia 

Kamień jest tak ważny dla Szkotów także z powodu przepowiedni jednego z mnichów, która brzmi: „Gdzie znajduje się ten Kamień, tam jest król Szkotów”.  Ten – wydawałoby się – zwyczajny i mało urodziwy kawałek piaskowca urasta dla Szkotów do rangi symbolu niepodległości i państwowości. Niektórzy badacze twierdzą, że ma on duże znaczenie polityczne i wpływa na relacje Anglików oraz Szkotów. Gdy w 1996 roku ogłoszono, że Anglia zwróci kamień Szkotom, od razu było wiadomo, że to nie jest gest dobrego serca. Margaret Thatcher, która nigdy nie była szczególnie lubiana w Szkocji, chciała w ten sposób zapewnić swojej partii głosy w okręgach wyborczych. Oddanie kamienia było jednym ze sposobów na uzyskanie przychylności Szkotów. Plan niestety się nie powiódł i konserwatyści nie uzyskali żadnego szkockiego mandatu w parlamencie.  

Kamień Przeznaczenia – badania naukowe 

Wszystko, co niewyjaśnione, prędzej czy później okazuje się tematem zainteresowania badaczy. Nie inaczej jest z kamieniem przeznaczenia. Pochodzenie kamienia doprowadziło ich do konkluzji, że prawdopodobnie stanowi on element jakiegoś kościoła lub budynku z czasów rzymskich. Zniszczenia, które są na nim widoczne, sugerują natomiast, że mógł to być zwykły schodek. Takiej hipotezy można się było spodziewać – jest przecież bardziej prawdopodobna niż ta z legendy… 

Badacze sprawdzili również kamień, skanując go laserowo. W jednym miejscu zauważyli rzymskie cyfry: 3 „X” oraz „V”. Wykryto w nim także obecność miedzi oraz gipsu, co może sugerować, że ktoś próbował robić jego odlew. Do tej pory nie rozwiązano jednak zagadki, jakie znaczenie mogą mieć odkryte zapiski ani skąd wziął się w kamieniu gips. 

Obecnie kamień ze Scone na stałe znajduje się w Szkocji na ekspozycji w zamku w Edynburgu, wraz z innymi królewskimi insygniami. Anglikom jest jedynie wypożyczany. Ostatnio przyjechał do Opactwa Westminsterskiego 6 maja 2023 roku, by być niemym świadkiem koronacji króla Karola III. Zaraz po tym wydarzeniu wrócił do Edynburga.  

Przeczytaj również: Diabelskie mosty przyciągają turystów. Skąd wzięły się ich nazwy?

Źródła: national-geographic.pl, focus.pl, histmag.pl 

Redakcja

 

Czytaj także:

Niebywałe podziemia miast. Aż trudno uwierzyć, co się w nich znajduje

Słynni kucharze. Kto gotował u Stanisława Augusta, a kto na dworze Elżbiety II?

„Umarł król, niech żyje król”. Gdzie i jak chowano królów?