Spis treści:
- Karkonosze i Tatry. Polskie krainy śniegu
- Kasprowy Wierch. Śnieżny rekordzista polskich gór
- Śnieżka. Lodowy tron Karkonoszy
- Śnieżne rekordy w Polsce. Dlaczego padają w górach?
- Śnieg na nizinach. Rekordy pokrywy śnieżnej w innych częściach Polski
Karkonosze i Tatry. Polskie krainy śniegu
Mimo że Polska leży w strefie umiarkowanej, a ostatnie zimy są coraz łagodniejsze, to w naszym kraju nie brakuje miejsc, które na kilka miesięcy zmieniają się w prawdziwe krainy śniegu. Kasprowy Wierch i Śnieżka to dwa szczyty, które co roku przyciągają turystów szukających na stokach zimowego szaleństwa. Obie góry od dekad przyciągają też badaczy, którzy założyli na nich stacje meteorologiczne.
Szczególnie długą historią może pochwalić się Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne im. Tadeusza Hołdysa na Śnieżce. Sam budynek powstał w latach 70. XX wieku, jednak historia naukowych obserwacji na najwyższym szczycie Karkonoszy sięga pierwszej połowy XIX wieku! Stacja na Kasprowym jest nieco młodsza – pomiary ruszyły tu w styczniu 1938 roku.
Kasprowy Wierch. Śnieżny rekordzista polskich gór
31 marca 1939 roku zapisał się w historii polskiej meteorologii. Na Kasprowym Wierchu odnotowano wtedy rekordową pokrywę śnieżną o grubości aż 388 cm.
To najwyższy wynik w Polsce i jednocześnie świadectwo niezwykłych warunków klimatycznych panujących w Tatrach. Warto dodać, że przedwojenny rekord nie jest wcale ewenementem, który nie powtórzył się nigdy więcej. Tylko trochę niższe odczyty dały pomiary z grudnia 1995 roku, kiedy pokrywa śnieżna na Kasprowym Wierchu urosła do 355 cm.
Kasprowy Wierch, położony na wysokości 1987 m n.p.m., jest znany z częstych i obfitych opadów śniegu. Dzięki temu zimą staje się mekką narciarzy i snowboardzistów, którzy potrafią "zakorkować" kolejkę linową mimo podwojenia jej przepustowości w 2021 roku. Z Kasprowego Wierchu wytyczono dwie trasy narciarskie – Gąsienicową (1200 m) i Goryczkową (2100 m).
Zobacz: Czym jest górska noc polarna? Występuje także w Tatrach
Śnieżka. Lodowy tron Karkonoszy
Śnieżka, najwyższy szczyt Karkonoszy (1603 m n.p.m.), również ma swoje śnieżne rekordy. W grudniu 1993 roku zanotowano tam pokrywę o grubości 190 cm, w kwietniu 1955 było to 220 cm. W grudniu 1955 roku na Śnieżce padł jeszcze jeden śnieżny rekord – suma dobowych pokryw wyniosła aż 3744 cm.
Mimo że rekordowa grubość śniegu na Śnieżce ustępuje tej na Kasprowym Wierchu, to zimowa aura z reguły jest tu jeszcze bardziej ekstremalna. Silne wiatry, niskie temperatury i częste zamiecie sprawiają, że Śnieżka jest jednym z najbardziej surowych klimatycznie miejsc w Polsce. Te warunki przyciągają jednak turystów, którzy chcą poczuć klimat arktycznej przygody. Na stronie IMGW można sprawdzić szczegółowe warunki, jakie w danej chwili panują pod szczytem (dane pochodzą bezpośrednio ze stacji meteorologicznej).
Do Śnieżki należy rekord najbardziej zamglonego miejsca w Polsce (338 dni w 1974 roku) i największej prędkości porywu wiatru – 80 m/s, czyli ok. 288 km/h. Według niektórych był jeszcze silniejszy, a 80 m/s to maksimum skali przyrządu.
Śnieżne rekordy w Polsce. Dlaczego padają w górach?
Góry są naturalnym środowiskiem, gdzie pokrywa śnieżna osiąga największe wartości, a to za sprawą kilku czynników. Przede wszystkim, im wyższa wysokość nad poziomem morza, tym niższa temperatura powietrza, co sprzyja utrzymywaniu się śniegu przez dłuższy czas. Dodatkowo górskie szczyty i zbocza często działają jak "pułapki" dla wilgotnych mas powietrza, które napływają znad Atlantyku czy Morza Bałtyckiego.
W wyniku zjawiska zwanego efektem orograficznym, powietrze unoszące się ku górze marznie, a zawarta w nim wilgoć skrapla się i opada pod postacią obfitego śniegu.
Przeczytaj: Klemens Bachleda – ratownik i przewodnik górski. Pierwszy góral, który jeździł na nartach
Śnieg na nizinach. Rekordy pokrywy śnieżnej w innych częściach Polski
Choć to góry biją rekordy grubości śnieżnej pierzyny, podobne pomiary prowadzi się także w niższych partiach Polski. Największą pokrywę śnieżną u podnóża gór zanotowano w Bielsku-Białej – 7 stycznia 1987 roku śnieg osiągnął tam 87 cm.
Na nizinach rekord padł w Suwałkach – 16 lutego 1979 roku pokrywa śnieżna wyniosła 84 cm. Był to efekt długotrwałych, intensywnych opadów oraz bardzo niskich temperatur, które nie pozwalały śniegowi stopnieć. Z kolei w miastach wojewódzkich liderem jest Łódź, gdzie 2 lutego 1979 roku zmierzono 78 cm śniegu. Oba ostatnie rekordy padły w trakcie tzw. zimy stulecia na przełomie 1978 i 1979 roku.
Źródła: obserwator.imgw.pl; gory.imgw.pl; twojapogoda.pl; pkl.pl
Czytaj także:
Rzadkie zjawisko w Polsce. Występuje tylko na półkuli północnej
Świąteczny QUIZ językowy. Te wyrazy znają uczniowie podstawówki
Jak długo rośnie świerk na choinkę? 5 zaskakujących faktów o iglakach
