Spis treści:
- Gdzie położone jest Morze Marmara?
- Skąd nazwa morze Marmara?
- Morze Marmara – ciekawostki
- Najmniejsze morza na świecie – zestawienie
Gdzie położone jest Morze Marmara?
Morze Marmara w całości znajduje się na terenie Turcji, we wschodniej części Morza Śródziemnego. Mierzy zaledwie 11 473 km² i to właśnie jego niewielki rozmiar zapełnił mu miejsce w Księdze Rekordów Guinnessa. W najszerszym punkcie ma zaledwie 80 kilometrów, a w najgłębszym sięga do 1 355 metrów. Pomimo zaszczytnego miejsca w Księdze Rekordów, morze to jest bardzo rzadko odwiedzane przez turystów i wielu z nich nawet nie zna jego nazwy.
Nie tylko wielkość basenu nadaje mu wyjątkowości, ale również to, gdzie jest położone Morze Marmara. Choć jego obszar jest niewielki, to ma ogromne znaczenie geograficzne i polityczne. Za pomocą dwóch cieśnin – Bosfor i Dardanele – stanowi naturalną granicę pomiędzy Europą i Azją. Pierwszą z nich łączy się z Morzem Czarnym, natomiast drugą z Morzem Egejskim.
Skąd nazwa morze Marmara?
Swoją dźwięczną nazwę morze zawdzięcza leżącej na nim wyspie Marmara. Znajduje się ona w południowo-zachodniej części akwenu i jest największym terenem, położonym w jego granicach. Mierzy aż 117,1 km². Wyspa słynie z imponujących złóż białego marmuru (po grecku – Marmaros), znajdujących się na jej terenie. Jak można się domyślić – to właśnie na cześć wydobywanego w starożytności surowca nazwę otrzymała wyspa, a następnie morze.
Marmara jest nie tylko największą wyspą na morzu, ale również drugą pod względem wielkości w całej Turcji. Na akwenie znajdują się również inne tereny warte uwagi. Między innymi wyspa Imrali, która ma zaledwie 8 kilometrów długości i stanowi jednoosobowe więzienie dla Abdullaha Ocalana – założyciela partyzanckiej organizacji Kurdystan Rewolucyjny oraz lidera Partii Pracujących Kurdystanu. Organizacja ta jest uznawana przez Turcję, USA oraz Unię Europejską za terrorystyczną. Ocalan nie jest odosobnionym przypadkiem. Na wyspie wyroki odsiadywali również premier Turcji Adnan Menderes i dwóch ministrów tego kraju. Na Morzu Marmara znajduje się archipelag liczący w sumie dziewięć wysp.
Morze Marmara – ciekawostki
Niewielki rozmiar to nie jedyne, czym może poszczycić się Morze Marmara. Ciekawostki dotyczące akwenu z pewnością są równie zaskakujące, co jego mała powierzchnia. Czym jeszcze zadziwia najmniejsze morze świata?
- Wyspy Książęce – tę wdzięczną nazwę nosi archipelag dziewięciu wysepek położonych na Morzu Marmara. Została ona nadana w czasach Cesarstwa Bizantyjskiego, gdy na wsypy trafiali popadający w niełaskę książęta, księżne, a nawet cesarz.
- Imponujących rozmiarów rekin – niewielki obszar morza nie stanowi przeszkody dla rozwoju imponujących rozmiarów ryb. W 2014 roku z Morza Marmara został wyłowiony rekin o wadze 950 kilogramów. Lokalni mieszkańcy byli pod tak dużym wrażeniem ryby, że odwiedzali targ, aby mieć okazję ją sfotografować.
- Temperatura wody – latem wynosi ona nawet do 29°C. Zimą spada do 9°C.
- „Morskie smarki” – tak nazywana jest lepka warstwa śluzu, która pokrywa przybrzeżne pasma w Stambule. Zanieczyszczone wody nie tylko wydzielają fetor i uniemożliwiają połowy, ale są również mordercze dla stworzeń żyjących w głębinach. Maź, którą pokryte jest dno, zatyka im skrzela. Naukowcy pracują nad rozwiązaniem tego problemu.
- Międzynarodowa droga morska – położenie morza ma również duże znaczenie gospodarcze i polityczne, ponieważ przez jego teren przebiega droga morska, łącząca Morze Czarne z Oceanem Atlantyckim.
Najmniejsze morza na świecie – zestawienie
Morze Marmara jest oficjalnie uznane za najmniejsze morze na świecie, lecz nie jedyne, którego niewielki rozmiar może zaskakiwać. Jakie inne baseny znajdują się w tym rankingu?
- Morze Bałtyckie – ten akwen, znajdujący się w polskich granicach, również nie kwalifikuje się do największych basenów. Powierzchnia Morza Bałtyckiego wynosząca 377 000 km² zapewnia mu nie tylko miejsce w rankingach najmniejszych mórz, ale także na liście najpłytszych i najmniej zasolonych.
- Morze Żółte – to jedno z czterech „kolorowych” mórz na świecie. Wraz z rzekami spływającymi z Himalajów wypływają do niego żółte osady, które nadają mu kolor. Akwen zajmuje powierzchnię 417 000 km².
Przeczytaj również: Nowe granice Polski. Gdańsk ma większą powierzchnię niż Warszawa
A co z Morzem Martwym? Wiele osób mylnie zakłada, że ten akwen jest najmniejszym morzem. W rzeczywistości Morze Martwe jest jeziorem, choć jego nazwa może być myląca. Podobnie sytuacja wygląda z innym basenem – Morzem Kaspijskim. W rzeczywistości to również jest jezioro, choć jego nazwa sugeruje coś innego.
Choć w okolicach Morza Marmara nie ma wielu piaszczystych plaż i kurortów, to przy okazji zwiedzania Stambułu zdecydowanie warto wybrać się na nadbrzeże i spojrzeć na najmniejsze morze świata. Turyści mogą skorzystać z organizowanych rejsów po wodach Marmara i odwiedzić znajdujący się na nim archipelag Wysp Książęcych
Źródła: biurorekordów.pl; panstwaswiata.pl; guinnessworldrecords.com; podroztrwa.pl, bryk.pl
Oprac. Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników znajdziesz tutaj:
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręcznik z geografii
Geografia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika z geografii
