Spis treści:

Kim był Nostradamus?

Michel de Nostredame, czyli Nostradamus, żył w latach 1503-1566. Był francuskim aptekarzem, lekarzem i astrologiem. Prócz tego zajmował się również jasnowidztwem, okultyzmem i kabałą. Zasłynął jako autor wydanego w 1955 roku dzieła „Les Prophéties” (tł. Przepowiednie), składającego się z 942 tetrastychów, ułożonych w dziesięciu zestawach centurii, z których każda ma po sto czterowierszy. Zawarta w nich treść miała rzekomo odnosić się do wydarzeń, które będą działy się w przyszłości.

Nostradamus już od najmłodszych lat wykazywał się niezwykłą inteligencją. Jako 14-latek rozpoczął naukę na Uniwersytecie w Awinionie, jednak w wyniku wybuchu zarazy, szkoła została zamknięta. Przez kolejne lata zajmował się więc ziołolecznictwem i pracował jako aptekarz, a podczas epidemii dżumy leczył mieszkańców południowej Francji. Po jakimś czasie zdecydował się wstąpić na uniwersytet w Montpellier, by zrobić tam doktorat z medycyny, jednak szybko został z niego wydalony, ponieważ dowiedziano się, że trudni się aptekarstwem (było to zabronione przez uniwersytet).

W 1531 roku Nostradamus został zaproszony do Agen przez Julesa-Césara Scaligera, czołowego uczonego renesansu. Tam poznał swoją przyszłą żonę, która urodziła mu dwójkę dzieci. Niestety zarówno ona, jak i dzieci zmarły w wyniku zarazy, a po tragedii Nostradamus ruszył w podróż po Francji i Włoszech, podczas której pierwszy raz spotkał się z okultyzmem. W kolejnych latach pomagał Louisowi Serre'owi w walce z epidemią dżumy w Marsylii i samodzielnie gasił kolejne ogniska choroby w innych regionach Francji. W Prowansji poślubił kolejną kobietę, z którą miał sześcioro dzieci. Pod koniec życia cierpiał na dnę moczanową. Zmarł wskutek obrzęku.

Przeczytaj również: Rozpoczęły się inspekcje schronów. Ile ich mamy i jak powinny być wyposażone?

Czym wsławił się Nostradamus?

Prócz zasług związanych z leczeniem ludzi z dżumy i stosowaniem nowoczesnych metod zapobiegających rozprzestrzenianiu się zarazy, takich jak nawadnianie chorych, częste zmiany pościeli czy wietrzenie, Nostradamus wsławił się przede wszystkim swoimi przepowiedniami.

W czasie podróży do Włoch zainteresował się okultyzmem, zlatynizował swoje nazwisko na Nostradamus i zaczął tworzyć almanachy z rocznymi przepowiedniami. Wówczas zainteresowała się nimi szlachta i znane osobistości, które zaczęły przybywać do niego z prośbami o horoskopy.

Wydanie jego najsłynniejszego dzieła, czyli „Les Prophéties”, spotkało się z bardzo różnymi reakcjami. Część osób uważała go za szaleńca, inne — szczególnie te z ówczesnych elit — za profetę. Zafascynowała się nim Katarzyna Medycejska, której po jakimś czasie został zresztą doradcą. Po raz pierwszy wezwała go do siebie po przeczytaniu jednego z jego almanachów, w którym przepowiadał przykre sytuacje, które miały niebawem wydarzyć się w rodzinie królewskiej. Nostradamus obawiał się wówczas ścięcia, ale szybko okazało się, że królowa chciała od niego wyjaśnienia proroctw oraz horoskopów dla rodziny. 

Przepowiednie Nostradamusa

„Les Prophéties” jest nie tylko misternie skonstruowanym utworem poetyckim, ale również bardzo tajemniczym i niełatwym do interpretacji dziełem. Szczególnych trudności w odczytywaniu przysparza to, że jest ono napisane w kilku językach jednocześnie (francuskim, greckim, łacińskim i oksytańskim), zawiera wiele odniesień mitologicznych i astrologicznych oraz jest bogate w środki stylistyczne (liczne anagramy, metafory), które znacznie utrudniają zrozumienie treści. Niektórzy uważają, że w ten w ten właśnie sposób Nostradamus próbował zakamuflować część przekazu, by uniknąć prześladowań przez inkwizycję.

Opisywane w tekście wydarzenia dotyczą przede wszystkim różnego typu katastrof: trzęsień ziemi, powodzi, susz, plag, wojen, najazdów i morderstw. Większość z nich nie jest jednak dokładnie datowana. Część proroctw dotyczy tego, co przydarzy się konkretnym osobom czy grupom osób, inne są bardziej ogólne i dotyczą całych miast, a nawet krajów.  

Motywem, który wciąż powraca w treści dzieła, jest inwazja na Europę sił muzułmańskich pod wodzą Antychrysta, co mogło odzwierciedlać ówczesne nastroje społeczne, wywołane najazdami osmańskimi. Drugą przewodnią myślą jest mający niebawem nadejść koniec świata.

Przeczytaj również: Szlak szczurów. Jak nazistowscy zbrodniarze uciekali do Ameryki Południowej i kto im w tym pomagał?

Jakie przepowiednie Nostradamusa się sprawdziły?

Zarówno w latach współczesnych astrologowi, jak i obecnie, było i jest wiele osób, które wierzą w to, że przepowiednie Nostradamusa się sprawdzają, choć żadna z nich nie została potwierdzona przez naukowców. Jakie z nich zwolennicy Nostradamusa uważają za te, które się spełniły?

Nostradamus zyskał na popularności po śmierci męża Katarzyny Medycejskiej, ponieważ wielu uznało, że jego słowa z „Les Prophéties” sprawdziły się w kontekście śmierci króla. Była w nich mowa o młodym lwie, który pokonuje starego, przebijając mu oko, natomiast Henryk II zginął w czasie pojedynku, podczas którego lanca przeciwnika złamała się o napierśnik króla, a jej odłamek wbił się w jego oko. Podobnie zadziałały przepowiednie dotyczące przedwczesnej śmierci jednego z synów Katarzyny oraz zaręczyn drugiego z nich.

Po wielu ważnych wydarzeniach dziejowych, zwolennicy Nostradamusa szukają w najsłynniejszym jego dziele fragmentów, które potwierdzałyby to, że dane wydarzenie było przez niego przepowiedziane. Wielu uważa, że sytuacjami, które zostały zawarte w „Les Prophéties” i się sprawdziły, były m.in.:

  • wielki pożar Londynu w 1666 roku;
  • rewolucja francuska;
  • kariera Napoleona;
  • wynalezienie szczepionki przeciw wściekliźnie przez Pasteura;
  • dojścia do władzy Adolfa Hitlera;
  • zrzucenie bomby na Hiroszimę; 
  • śmierć Johna F. Kennedy’ego;
  • pierwsza podróż na Księżyc;
  • śmierć księżnej Diany;
  • zamach na World Trade Center;
  • pandemia COVID-19.
Nostradamus_Centurie
„Les Prophéties” Nostradamusa /fot. Wikipedia (domena publiczna)

 

Najnowsze przepowiednie Nostradamusa

Co roku w mediach i internecie pojawiają się kolejne, wyłuskane z dzieła Nostradamusa, przepowiednie, które mają się sprawdzić w najbliższym czasie. Co zatem, zdaniem zwolenników astrologa, ma wydarzyć się w najbliższym czasie?

Mówi się przede wszystkim o nadejściu kolejnej globalnej wojny, do której ma doprowadzić inwazja Rosji na Ukrainę. Rozpętać ma ją zresztą okropny tyran, którego utożsamia się z Władimirem Putinem. Wielkie starcie ma się zakończyć upadkiem Rosji i Chin, ale nim się to stanie, Europę zniszczy broń biologiczna. W USA ma natomiast wybuchnąć wojna domowa. Po tym wszystkim natomiast pojawi się osoba, która położy kres tym wszystkim nieszczęściom i dzięki niej rozpocznie się zupełnie nowa era w dziejach ludzkości.

Przeczytaj również: 10 największych katastrof lotniczych w historii. Dlaczego do nich doszło?

Czy Nostradamus rzeczywiście był prorokiem?

Choć wiele osób wierzy w to, że przepowiednie Nostradamusa się sprawdzają, to środowiska naukowe odrzucają pogląd, że miał on jakiekolwiek zdolności nadprzyrodzone. Argumentują to tym, że jego proroctwa są na tyle niejasne, że można byłoby dopasować je właściwie do wszystkiego. Ta wieloznaczność sprawia natomiast, że powstaje dużo różnych nadinterpretacji dzieła — zarówno tych przypadkowych, jak i celowych. Proroctwa Nostradamusa nie zawierają też konkretnych dat, które mogłyby pomóc w połączeniu rzekomych przepowiedni z rzeczywistymi wydarzeniami i potwierdzić ich prawdziwość.   

Trzeba brać pod uwagę również to, że przy tłumaczeniu z wielu z języków, którymi centurie zostały napisane, wiele kwestii mogło zostać błędnie odczytanych lub zinterpretowanych. Sam Nostradamus, w obawie przed inkwizycją, stosował przecież przy pisaniu zabiegi językowe, które miały uczynić treść proroctwa jeszcze bardziej niezrozumiałą. Poprawne zinterpretowanie dzieła i zestawienie go z rzeczywistością, podobnie jak w przypadku przepowiedni wielu innych autorów, staje się więc niemal niemożliwe.

Badania historyczno-literackie nad „Les Prophéties” wskazują także na to, że wiele części dzieła to parafrazy, a nawet dokładne cytowania, starożytnych proroctw, Biblii, historyków i kronikarzy (m.in. Plutarcha, Liwiusza, Gotfryda z Villehardouin). Sam Nostradamus we wstępie do dzieła pisał zresztą, że nie przypisuje sobie roli proroka. Niektórzy badacze twierdzą nawet, że do pisania mógł on nawet wykorzystywać bibliomancję (tj. sztukę wróżenia, w której otwiera się księgi na losowej stronie i wskazuje wers z zamkniętymi oczami), a później zestawiać to, co wyczytał z astrologicznymi obliczeniami.

Przeczytaj również: Jak działa bomba atomowa i czym różni się od bomby wodorowej?

Dlaczego ludzie wierzą w przepowiednie Nostradamusa?

Dlaczego ludzie wierzą w przepowiednie Nostradamusa, chociaż ich prawdziwość nigdy nie została potwierdzona? Jak twierdzą psychologowie, ludzie często wierzą w różne teorie pseudonaukowe po to, by odzyskać komfort psychiczny oraz poczucie sprawczości, w momentach, w których są one nadwątlane przez aktualne, burzliwe wydarzenia. Dzięki wierze w tego typu rzeczy mają poczucie, że odzyskali kontrolę nad swoim życiem oraz że mogą w jakiś sposób wyjaśnić lub wpłynąć na to, co dzieje się na świecie (np. przygotować się na nadejście przepowiedzianego kataklizmu, wojny). Takie myślenie, nawet jeśli złudne, najczęściej przynosi ukojenie w panice i po prostu pozwala poczuć się lepiej w niepewnych czasach.

oprac. Joanna Cwynar


Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie