Spis treści:
Conus – charakterystyka
Stożek geograficzny (Conus geographus) to stosunkowo pospolity gatunek ślimaka, należącego do rodziny Conidae. Ślimaki te zwykle mają od 7 do 11 cm długości. Rekordowy Conus geographus został znaleziony w wodach wokół wyspy Mauritius i mierzył 16 cm.
Jak wygląda ślimak z gatunku Conus? Charakterystyka gatunku obejmuje muszlę o stożkowatym kształcie – stąd też jego nazwa. Muszle stożków są grubościenne i masywne z otworem wąskim, podłużnym otworem, ograniczonym prostą, ostrokrawędzistą wargą. Nie mają wieczka. Powierzchnia muszli jest gładka albo ma delikatne, spiralne prążki lub żeberka. Ubarwienie muszli jest bardzo zmienne: tło może być białe, kremowe, różowe, a nawet niebieskie, wzory na muszli są natomiast czarne, żółte, brązowe lub pomarańczowe. Muszle ślimaków są bardzo ładne, dlatego stanowią gratkę dla kolekcjonerów.
Przeczytaj również: Dlaczego modliszka zabija samca? Dramat rozgrywa się podczas miłosnych igraszek
Conus – występowanie
Większa część przedstawicieli stożka geograficznego zasiedla morza i oceany strefy tropikalnej i subtropikalnej – najwięcej ich można spotkać w obszarze Indo-Pacyfiku. Nie występują w Europie, poza jednym gatunkiem: Conus ventricosus. Poza wymienionymi strefami, na wybrzeżach Kalifornii i Meksyku można spotkać inny gatunek tego ślimaka: Conus californicus.
Większość gatunków stożków geograficznych żyje na małych głębokościach w pobliżu raf koralowych, ukrywając się pod koralowcami, w piasku.
Przeczytaj również: Ptak, który wygląda jak smok z „Gry o tron”. Zachwyca nie tylko wyglądem
Jak atakuje Conus?
Ślimaki to powolne stworzenia, których nie podejrzewa się raczej o szybki i nagły atak. Okazuje się jednak, że jadowite ślimaki morskie, choć nie potrafią dogonić nurka, w razie kontaktu atakują błyskawicznie. Stożki geograficzne, choć niełatwo to sobie wyobrazić, są drapieżnikami – polują na mięczaki, robaki i ryby przy pomocy wapiennego harpuna. Ich broń jest wypełniona jadem złożonym z nawet 200 różnych toksyn. Harpuny stożków polujących na ryby są jednorazowego użytku – ślimak trawi je wraz ze zdobyczą. Ich broń jest bardzo ostra – przystosowana do przebijania grubych skór ryb.
Jak atakuje Conus? W większości przypadków wyrusza na polowanie nocą, czasem o świcie albo o zmierzchu. Ślimak zakopuje się w piasku i gdy wykryje godną uwagi rybę, atakuje ją harpunem, wystrzeliwanym z długiego ryjka. Harpun, wyglądający jak trąbka jest zakończony ostrym zadziorem, dzięki czemu ślimak szybko przyciąga ofiary do siebie i połyka w całości. Wcześniej harpun przechowywany jest w jamie ciała, a w innej jamie wytwarzany jest jad. Tuż przed wystrzeleniem harpun jest „uzbrajany” jadem, który paraliżuje układ nerwowy ofiary.
Co oczywiste, harpun ślimaka jest zbyt mały, aby przyciągnąć człowieka, jednak może zadać śmiertelny cios. Wszystkiemu winny jest toksyczny jad. Conus jest uznawany za posiadacza najbardziej toksycznego jadu wśród ślimaków. Zawarte w jego jadzie składniki (neurotoksyny) błyskawicznie paraliżują i uśmiercają ofiarę, a ślimakowi ułatwiają proces trawienia.
Przeczytaj również: Nazywany jest „czarną śmiercią”. Człowiek nie ma z nim żadnych szans
Conus – ciekawostki
Czym wyróżnia się ślimak z gatunku Conus? Ciekawostki na jego temat mogą zaskoczyć.
- Substancje wyodrębnione z jadu ślimaka wchodzą w skład leków wykorzystywanych do zwalczania bólu. Według serwisu BBC przypuszczalnie da się z nich robić leki na chorobę Parkinsona, padaczkę czy nadciśnienie.
- Każdy z gatunków tego ślimaka wytwarza inne toksyny – ich liczba może więc dochodzić do nawet 50 tysięcy!
- Choć ślimakom z gatunku Conus na razie nie grozi wyginięcie, w niedalekiej przyszłości mogą stać się gatunkiem zagrożonym. Zagraża im postępujące zanieczyszczenie oceanów i mórz oraz poławiacze, którzy łowią je dla muszli.
- Wiadomo o 30 ludziach, których zabiły stożki geograficzne. Były to w większości osoby, które próbowały złapać ślimaka (takie informacje podało czasopismo „Nature” w 2004 roku).
- Po ugryzieniu przez ślimaka nie odczuwa się bólu – to zasługa (a może raczej wina) paraliżujących właściwości toksycznego jadu.
- Konotoksyna znajdująca się w jadzie stożka geograficznego jest nadzieją braną pod uwagę jako alternatywa dla opioidów w leczeniu przewlekłego bólu. Naukowcy twierdzą, że jest tysiąc razy silniejsza niż morfina i co istotne – nie wywołuje objawów uzależnienia.
- Stożek geograficzny jest tak niebezpieczny, gdyż ma w swoim ciele ponad 100 toksyn.
- Stożka geograficznego (najgroźniejszego ze wszystkich ślimaków stożkowych) nazywa się czasem ślimakiem papierosowym – określenie to wzięło się od bardzo krótkiego czasu, który zostaje człowiekowi do śmierci po ugryzieniu. Wystarczy on tylko na to, by zapalić papierosa.
Ślimaki raczej nie kojarzą się z groźnymi zwierzętami. Okazuje się jednak, że w podwodnym świecie istnieją gatunki, które są drapieżnikami z toksycznym jadem. Należy do nich między innymi stożek geograficzny – atakuje ofiarę, wystrzeliwując harpun uzbrojony w toksyczne substancje.
Odpowiedzi do zadań z podręczników z chemii znajdziesz tutaj:
Chemia – objaśnienia do zadań z podręcznika
Chemia – rozwiązania zadań z podręcznika
Chemia – wyjaśnienia i rozwiązania do zadań z podręcznika
