Spis treści:
- Matura z lat 1932-1948
- Matura z lat 1948-1960
- Matura z lat 1960-1989
- Matura po 1989 roku
- Matura dziś
Matura 1932–1948
Matura 1932–1948 odbywała się na zupełnie innych zasadach niż znana obecnie. Cały proces edukacji uczniowie zaczynali w szkole powszechnej — odpowiedniku obecnej podstawówki. Ten etap nauczania był obowiązkowy dla wszystkich.
Po ukończeniu szkoły powszechnej następował okres szkolenia ogólnokształcącego, który składał się z sześciu klas. Ten etap podzielony był na dwa następujące po sobie kroki. Pierwszym było czteroletnie gimnazjum, które wieńczyła tak zwana „mała matura”. Dopiero wówczas można było pójść do dwuletniego liceum, które kończyło się zdaniem „dużej matury”.
Nie każdy mógł zdawać egzamin dojrzałości, dlatego zdany egzamin pomagał rozpocząć karierę. Matura w tych latach była trudnym orzechem do zgryzienia. Maturzysta musiał na przykład władać łaciną, a mile widziane było mówienie także w innym języku starożytnym. Nie dziwi zatem fakt, że w latach 30 XX wieku maturzystów było około 25 razy mniej niż obecnie.
Przeczytaj również: Rozprawka na zero punktów? Błędy kardynalne, czyli na co uważać na egzaminie!
Matura 1948–1960
Choć matura 1948–1960 nie różniła się wiele pod względem technicznym od tej przeprowadzanej w latach 1932–1948, to zmieniła się zawartość merytoryczna egzaminu dojrzałości.
Matura stała się narzędziem w grze politycznej, przez co jej poziom i ranga znacznie spadły. Tematy maturalne przesycone były ideologią socjalizmu. Często dotyczyły Lenina i Stalina. Były też sposobem na sianie propagandy. Wśród obowiązkowych przedmiotów znaleźć można było nie tylko język polski i matematykę, ale i język rosyjski oraz fizykę, chemię, biologię i geografię.
Matura 1960–1989
Ten okres nie obfitował jeszcze w wiele reform maturalnych. Szkoła podstawowa od lat 60. liczyła 7 klas, a matematyka była przedmiotem obowiązkowym. Wprowadzony został także akademicki sposób oceniania, czyli oparty na ocenach od 2 do 5. Ciekawsze reformy pojawiły się po roku 1989.
Przeczytaj również: Jak poskromić stres? 5 sposobów, które rozładują napięcie przed egzaminem
Jak wyglądała matura po 1989 roku?
Matura po 1989 r. różniła się pod wieloma względami od tego, w jaki sposób weryfikowana jest wiedza maturzystów obecnie. Przede wszystkim zdana matura jest teraz bezpośrednią przepustką na studia. W przypadku starego trybu, chcąc dostać się na dany kierunek studiów, należało jeszcze zdać egzamin wstępny.
Jak dokładnie wyglądała matura po 1989 roku? Na egzaminie pisemnym obowiązkowe były tylko dwa przedmioty: język polski oraz jeden z wybranych, np. biologia, matematyka, historia czy też język obcy. Ci, którzy wybrali ten ostatni przedmiot, na egzaminie maturalnym mogli korzystać ze słownika.
Wszyscy uczniowie pisali egzamin na jednym poziomie – nie było rozdzielania go na wersję podstawową oraz rozszerzoną. W różnych regionach kraju na maturze pojawiały się inne tematy. Istotne w maturze po 1989 r. było również to, że egzaminy sprawdzali nauczyciele pracujący w danej szkole, a następnie oceniali je według własnej skali. Na sali maturalnej można było mieć jedzenie, piórniki oraz maskotki, dzięki czemu łatwiej było ściągać.
Inaczej niż obecnie wyglądała też matura ustna. Jeśli pisemny egzamin był zdany na 5, a przez ostatnie dwa lata nauki ocena na świadectwie z tego przedmiotu wynosiła przynajmniej 4, to egzamin ustny nie był obowiązkowy. To oznaczało, że zdolniejsi uczniowie, którzy przez całą szkołę średnią przykładali się do nauki, mogli zakończyć etap maturalny po dwóch pisemnych egzaminach.
Ci, którzy podchodzili do matury ustnej, na egzaminie z języka polskiego losowali trzy pytania, na które musieli odpowiedzieć. Pytania były tworzone przez nauczycieli danej szkoły i to oni też zasiadali w komisji egzaminacyjnej.
Przeczytaj również: Jak się zrelaksować przed egzaminem? 5 sposobów na wyluzowanie
Matura dawniej i dziś
Matura dawniej i dziś to właściwie dwa różne egzaminy. Duża zmiana w systemie maturalnym rozpoczęła się w 2004 r. Obecnie zasady przeprowadzania testów są inne. Kiedyś wynik matury ujęty był w skali ocen od 1 do 6, a w komisji zasiadali przedstawiciele danej szkoły. Obecnie ocena przedstawiana jest w skali procentowej, a komisja musi zawierać co najmniej jednego nauczyciela spoza szkoły.
W starym wariancie egzamin ustny nie był obowiązkowy. Teraz stanowi stały element matury. Spore różnice można zaobserwować również w przypadku egzaminów pisemnych. Wcześniej obowiązkowe były dwa przedmioty, obecnie konieczne jest zdanie matury z języka polskiego, obcego, matematyki oraz jednego przedmiotu wybranego.
Aby zdać maturę kiedyś, należało otrzymać przynajmniej 2, teraz minimalny próg to 30 proc. Współczesna matura ma tematy identyczne dla każdego regionu. Podzielona jest na poziom podstawowy i rozszerzony. Na salę egzaminacyjną nie można teraz wnosić żadnych dodatkowych przedmiotów, a egzamin maturalny trwa krócej. Kiedyś arkusze maturalne nie były też kodowane – teraz kodowanie stosuje się do wszystkich danych. Odpowiedzi sprawdzane są obecnie według jednolitego klucza.
Dużą metamorfozę przeszły także egzaminy ustne. Obecnie nie zwalniają z nich egzaminy pisemne napisane na 5 czy też certyfikaty językowe i status laureata olimpiady językowej na szczeblu wojewódzkim. Teraz zdawania egzaminu ustnego można uniknąć wyłącznie za sprawą uzyskania statusu laureata lub finalisty olimpiady językowej na szczeblu ogólnopolskim.
Kiedyś osoba zdająca ustny egzamin z języka polskiego losowała 3 pytania dotyczące językoznawstwa oraz literatury i udzielała na nie odpowiedzi. Obecnie maturzyści wybierają losowy zestaw egzaminacyjny składający się z jednego dwóch zadań (zależnie od formuły egzaminu). W latach 2021 i 2022 z powodu koronawirusa i długiego okresu nauki zdalnej matury ustne nie odbyły się natomiast w ogóle.
Różnice między maturą dawną a obecną są więc bardzo duże. Wiele zmieniło się zwłaszcza pod względem bezpieczeństwa danych i gwarantowania uczciwości zarówno po stronie ucznia, jak i osób sprawdzających.
RAPORT MATURA 2023
Aktualności, arkusze i rozwiązania – Matura 2023
Podróż w czasie. Tak kiedyś wyglądały matury w Polsce
Komentarze (0)