W tym artykule przeczytasz o:
- Deklaracjach egzaminacyjnych uczniów z Ukrainy
- Dostosowaniach na egzaminie ósmoklasisty dla uczniów z Ukrainy
- Dostosowaniach na maturze dla uczniów z Ukrainy
- Braku taryfy ulgowej dla uczniów z Ukrainy
Jak informuje straż graniczna, od początku wojny na Ukrainie do Polski przybyło ponad 2,3 miliona uchodźców, z czego, według szacunków MEiN, 700 tys. to dzieci. Ukraińscy uczniowie mają możliwość uczenia się w polskich szkołach, a jak ogłosił 23 marca minister edukacji, do tej pory do zapisało się do nich już 105 tys. ukraińskich dzieci. Wraz z kolejnymi falami uchodźców przekraczających polską granicę, liczba ta będzie rosła.
Matura i egzamin ósmoklasisty dla uczniów z Ukrainy — deklaracje egzaminacyjne
Ostateczny termin składania deklaracji maturalnych dla polskich uczniów minął 7 lutego 2022 roku. Dla Ukraińców, którzy również muszą podejść do egzaminów, termin ten został wydłużony. Mają oni czas na złożenie dokumentu do 31 marca 2022 roku w przypadku maturzystów i do 11 kwietnia 2022 roku w przypadku ósmoklasistów.
Zgłoszenie do egzaminu ósmoklasisty uczniów, którzy zostali przyjęci do polskiej szkoły po 15 kwietnia, może zostać dokonane najpóźniej 22 kwietnia, natomiast maturzystów przyjętych po 5 kwietnia — do 11 kwietnia. Jeśli uczeń zostanie zapisany do szkoły po tych terminach, dyrekcja będzie musiała zgłosić ten fakt do CKE, a w dniu egzaminu do szkół zostanie przekazany dla niego arkusz w formie elektronicznej do samodzielnego wydrukowania przez szkołę.
Przeczytaj również: Cudzoziemcy w polskich szkołach — zasady przyjmowania
Egzamin ósmoklasisty dla uczniów z Ukrainy – dostosowania na egzaminie
W czasie egzaminu ósmoklasisty będą obowiązywały odpowiednie dostosowania dla dzieci z Ukrainy, dzięki którym zrozumienie arkusza i udzielenie odpowiedzi będzie dla nich łatwiejsze. Wśród nich znajdą się:
- w arkuszu z języka polskiego instrukcje i polecenia zostaną przetłumaczone na język ukraiński, ale teksty i zadania będą w języku polskim, również rozwiązania zadań uczniowie będą musieli zapisywać po polsku;
- w arkuszu z matematyki instrukcje i polecenia zostaną przetłumaczone na język ukraiński, a rozwiązania zadań uczniowie będą mogli zapisywać w języku ukraińskim;
- w arkuszu z języka obcego nowożytnego, instrukcje i polecenia zostaną przetłumaczone na język ukraiński, zadania będą w języku obcym lub ukraińskim, natomiast rozwiązania do nich uczniowie będą musieli zapisywać — zależnie od polecenia — w języku obcym lub ukraińskim;
- możliwość przedłużenia czasu egzaminu z języka polskiego z 120 do 210 minut i pisania go w oddzielnej sali;
- możliwość korzystania ze słownika polsko-ukraińskiego i ukraińsko-polskiego;
- rozwiązania zadań w języku polskim będą oceniane według szczegółowych zasad, takich, jak w przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się;
- zapewnienie, w razie potrzeby, obecności specjalisty, np. psychologa, pedagoga w trakcie egzaminu;
- zapewnienie obecności tłumacza (język polski – język ukraiński), który przed rozpoczęciem egzaminu przekaże uczniowi jego zasady;
- zapewnienie pomocy nauczyciela na egzaminie z języka polskiego, który przed przystąpieniem ucznia do pracy odczyta z arkusza jeden raz głośno teksty liczące po 250 lub więcej wyrazów (jeśli uczeń lepiej rozumie język polski w mowie niż w piśmie);
- możliwość skorzystania z dostosowań przewidzianych dla poszczególnych grup zdających.
Przeczytaj również: Jak zapisać ukraińskie dziecko do polskiego przedszkola?

Egzamin ósmoklasisty dla uczniów z Ukrainy – dostosowania na egzaminie
Ukraińscy maturzyści, podobnie jak polscy, będą musieli przystąpić obowiązkowo do trzech egzaminów na poziomie podstawowym (język polski, matematyka, język obcy nowożytny) oraz jednego egzaminu z wybranego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Nie będą ich obowiązywać egzaminy ustne. Egzaminy pisemne będą dla nich dostosowane w następujący sposób:
- w arkuszu z języka polskiego instrukcje i polecenia zostaną przetłumaczone na język ukraiński, teksty oraz zadania będą w języku polskim i ich rozwiązania maturzyści będą musieli zapisywać po polsku;
- w arkuszu z matematyki instrukcje i polecenia zostaną przetłumaczone na język ukraiński, a rozwiązania zadań maturzyści będą mogli zapisywać w języku ukraińskim;
- w arkuszu z języka obcego nowożytnego instrukcje i polecenia zostaną przetłumaczone na język ukraiński, zadania będą w języku obcym i rozwiązania do nich maturzyści będą musieli zapisywać w języku obcym;
- w arkuszach dodatkowych przedmiotów (bez języków obcych nowożytnych) na poziomie rozszerzonym rozwiązania zadań maturzyści będą musieli zapisywać w języku polskim;
- w arkuszach z języków obcych nowożytnych na poziomie rozszerzonym lub na poziomie dwujęzycznym rozwiązania zadań maturzyści będą musieli zapisywać w danym języku nowożytnym;
- w arkuszu z języka mniejszości narodowej (w tym ukraińskiego) rozwiązania zadań będą musieli zapisywać w języku danej mniejszości;
- możliwość przedłużenia czasu na egzaminach i pisania ich w oddzielnej sali;
- możliwość korzystania ze słownika polsko-ukraińskiego i ukraińsko-polskiego (z wyjątkiem egzaminów z: matematyki na poziomie podstawowym, języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym oraz języka ukraińskiego na poziomie rozszerzonym);
- oceniane według szczegółowych zasad, tak, jak w przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się;
- zapewnienie, w razie potrzeby, obecności specjalisty, np. psychologa, pedagoga w trakcie egzaminu;
- zapewnienie obecności tłumacza (język polski – język ukraiński), który przed egzaminem przekaże uczniowi jego zasady;
- możliwość skorzystania z dostosowań przewidzianych dla poszczególnych grup zdających.
Przeczytaj również: Co łączy Polskę i Ukrainę. O tym możesz nie wiedzieć!
Brak taryfy ulgowej dla uczniów z Ukrainy
Udogodnienia dla uczniów przybywających z Ukrainy wielu nauczycielom i specjalistom wydają się niewystarczające. Według nich nieznający języka polskiego uczniowie po jedynie 2-3 miesiącach nauki w polskiej szkole, mogą sobie z takimi egzaminami nie poradzić, nie tylko z powodu niedostatecznej znajomości języka, ale także z powodu różnic w polskiej i ukraińskiej podstawie programowej, czy w przypadku egzaminów z języka polskiego — nieznajomości lektur szkolnych, na których duża część egzaminu się opiera.
Na razie nie wiadomo również, na jakich zasadach będą przyjmowani do szkół ponadpodstawowych i na studia ukraińscy absolwenci polskich szkół w roku szkolnym i akademickim 2022/2023. W obu przypadkach do ubiegania się o przyjęcie potrzebny będzie wynik egzaminu ósmoklasisty lub maturalnego. Niezdanie egzaminu dojrzałości uniemożliwia rozpoczęcie studiów, zatem wielu maturzystów z Ukrainy może mieć zamkniętą drogę na polskie uczelnie. Na razie pojawiają się różne propozycje rozwiązania tego problemu. Jednym z proponowanych rozwiązań jest oddzielna rekrutacja dla osób z Ukrainy, natomiast według pomysłu europosłanki Anny Zalewskiej na studia mogliby być przyjmowani jako wolni słuchacze uchodźcy bez w pełni zdanej matury. Wówczas, rok później, po poprawieniu matury i zdaniu egzaminów z pierwszego roku, mogliby oni rozpocząć studia od drugiego roku już jako pełnoprawni studenci, bez utraty roku nauki.
oprac. Joanna Cwynar
RAPORT UKRAINA — ROSJA
Grupa Polsat Plus i Fundacja Polsat razem dla dzieci z Ukrainy. Dołącz do zbiórki!