Trąba wodna
Trąba powietrzna to wir, który powstaje podczas zderzenia się dwóch prądów powietrza, które różnią się od siebie temperaturą. Wirujące masy łączą podstawę kłębiastej deszczowej chmury (cumulonimbusa) z powierzchnią ziemi. Jeżeli zaobserwowaliście je w Polsce, macie spore szczęście, ponieważ to zjawisko występuje tylko kilkanaście razy w ciągu roku.
Kiedy trąba pojawia się nad powierzchnią wody, mamy do czynienia z trąbą wodną lub morską. Wir kiedy zderza się z lądem, najczęściej rozpływa się i znika. Zwykle trwa krócej niż trąba powietrzna, jest smuklejszy i przypomina cylinder. Rzadko powoduje poważne ofiary i szkody na lądzie, lecz może zagrażać statkom i ludziom znajdującym się na morzu. Kiedy zauważycie trąbę morską nad Bałtykiem (gdzie również występuje), zalecamy zachowanie bezpiecznej odległości.
Trąby wodne są zagrożeniem dla zwierząt morskich. Mogą porwać w różnego rozmiaru ryby, żaby, a nawet niewielkie żółwie. Mogą też być przyczyną niesamowitego fenomenu meteorologicznego, jakim jest deszcz zwierząt, który przedstawimy w kolejnym artykule.
Chwała Poranna
W przeciwieństwie do trąby powietrznej, zjawisko „Morning Glory cloud” (ang. Chwała Poranna) nie jest w żadnym stopniu niebezpiecznie dla obserwatora. Zdecydowanie trudniej też je zaobserwować, ponieważ regularnie pojawia się tylko w jednym miejscu na ziemi. Mimo, że Chwała Poranna utworzyła się kilkukrotnie na wybrzeżach innych kontynentów, to najczęściej widoczna jest w północnej Australii.
Tworzą ją chmury, które formują walec unoszący się nad ziemią na wysokości od 200 metrów do 2 kilometrów. Tak osobliwe kształty potrafią rozciągać się nawet na kilometr! Zjawisko powstaje przez zderzenie się ze sobą bryz wiejących z dwóch stron półwyspu Cape York, najczęściej w okresie od sierpnia do listopada.
Chwała poranna teoretycznie może powstać w Polsce, jednak nie będzie tak okazała, jak ta australijska. W 2017 roku to niesamowite zjawisko było obserwowane nad Ukrainą. A czy wy widzieliście kiedyś chmury, które przypominają „Morning Glory”?
Chmura soczewkowata
Dalej bujamy w obłokach. Tak bardzo, że niektórzy mogą pomyśleć, że widzą spodek kosmiczny! Trudno im się dziwić, ponieważ chmury, które nazywamy altocumulus lenticularis, rzeczywiście przypominają kształem spodek UFO. Chmury soczewkowate są przykładem zjawiska fenowego. Żeby przypomnieć sobie, czym jest fen, przeczytajcie to wypracowanie:
Wypracowanie: Wiatry, rodzaje wiatrów
Te chmury pojawiają się głównie w pobliżu masywów górskich. Nad ich wierzchołkami unosi się schłodzone powietrzne i w procesie kondensacji powstaje chmura. Kiedy powietrze opada, dochodzi do ocieplenia i chmura zanika, ponieważ panuje tam obniżone ciśnienie.
Altocumulus lenticularis mogą być niebezpieczne dla pilotów samolotów, ponieważ na obszarach występowania tych chmur pojawiają się turbulencje.
Gloria
W poprzednim artykule z tej serii pisaliśmy o widmie Brockenu (klik), czyli powiększonym cieniu, który możemy zaobserwować, będąc w górach. W niektórych przypadkach może on być otoczony kolorową obwódką, którą nazywamy glorią.
Powstaje ona poprzez ugięcie fali i odbicie światła na kroplach wody. Jeżeli macie kłopot ze zrozumieniem tego zjawiska, przypomnijcie sobie wypracowanie: Ruch falowy. Interferencja i dyfrakcja fal.
Zjawisko możecie oczywiście zaobserwować w Polsce, ale nie tylko. Występuje ono na całym świecie… ale nie tylko! W 2011 roku sonda, która krąży wokół planety Wenus, wysłała zdjęcie tego zjawiska na Ziemię. To naprawdę kosmiczne zjawisko :)!
Jeżeli zainteresował was ten artykuł, zapoznajcie się z jego poprzednią częścią, a także pozostałymi z serii "ciekawostki geograficzne":
Ciekawostki geograficzne: Wulkany
Ciekawostki geograficzne: Wielkie kanały wodne
Ciekawostki geograficzne: Niezwykłe jeziora
Ciekawostki geograficzne: Niezwykłe wyspy
