Spis treści:
- Chełbia modra – charakterystyka gatunku
- Chełbie modre w Bałtyku
- Czy chełbia modra parzy?
- Meduzy wyrzucone na plażę – co należy z nimi zrobić?
Chełbia modra – charakterystyka gatunku
Chełbia modra (Aurelia aurita), występująca również pod nazwami: chełbia bałtycka i meduza bałtycka, to gatunek jamochłona z gromady parzydełkowców i rodziny krążkopławów. Ciało tych meduz składa się w 98 proc. z wody i jest przezroczyste, co stanowi doskonały kamuflaż przed drapieżnikami. Chełbia zlewa się z podłożem i jest w ten sposób dla nich niewidoczna. Gatunki, które żywią się chełbią, to na przykład żółw skórzasty oraz inne parzydełkowce. Choć nie ma mózgu, za pomocą ropaliów, czyli ciałek brzeżnych występujących na obwodzie, odbiera bodźce zewnętrzne.
Średnica ciała chełbi wynosi 15-20 cm, choć zdarzają się okazy dużo większe (nawet 40 cm). Chełbie modre wydają się zabarwione na delikatny róż (na to zabarwienie wpływają różowe gonady, które nadają całej meduzie taką poświatę).
Chełbie modre są drapieżnikami i żywią się głównie planktonem, ale mogą zjadać też inne gatunki parzydełkowców oraz ikrę morskich ryb. Za pomocą otworu gębowego trawią pożywienie i tą samą drogą je wydalają. Wokół otworu gębowego meduzy te mają cztery ramiona wypełnione substancją parzącą, tzw. parzydełka.
Przeczytaj również: Jaskółka morska, czyli niebieski smok. Na plaży lepiej omijać z daleka
Chełbie modre w Bałtyku
Chełbie modre to gatunek kosmopolityczny, czyli zamieszkujący większość słonych wód świata, z wyjątkiem Arktyki. Spotyka się je w oceanach od 70 st. szerokości północnej do 40 st. szerokości południowej. Gatunek ten może rozwijać się niemal w każdym zakątku świata, gdyż przeżywa w temperaturze wody od 6 st. C do 31 st.C. Optymalną temperaturą jest natomiast woda od 9 do 19 st. C i zasolenie na poziomie 6 promili lub niższe.
Chełbie modre w Bałtyku to najczęściej spotykany przedstawiciel krążkopławów w Morzu Bałtyckim. Ostatnio widuje się je częściej niż zwykle, a w mediach można usłyszeć nawet o wysypie meduz. Wynika to przede wszystkim ze zmian klimatycznych. Bałtyk staje się dla nich coraz bardziej sprzyjającym środowiskiem.
Przeczytaj również: Mały, ale bardzo agresywny i muskularny ślimak. Atakuje harpunami
Czy chełbia modra parzy?
Chełbia modra jest jadowita i ma parzydełka. Jest ona jednak całkowicie niegroźna dla człowieka – jej jad jest dla nas nieodczuwalny. Nawet u osób uczulonych na toksyny meduz, raczej nie pojawi się reakcja alergiczna. Kąpanie się w morzu z tymi meduzami jest więc bezpieczne, choć są osoby, które obrzydzają galaretowate „parasolki”.
W Bałtyku pojawiają się jednak meduzy, które mogą poparzyć – należy do nich na przykład bełtwa festonowa, znana jako meduza ognista. Występuje co prawda głównie w głębinach, ale może pojawić się także przy brzegu, jeśli zniesie ją wiatr albo morskie prądy. Do Polski jeszcze nie dotarła, ale jej zaobserwowano ją na przykład w Niemczech. Choć jad bełtwy nie zabije dorosłego, zdrowego człowieka, poparzenia są dotkliwe. Meduza ognista jest bowiem bardzo duża i ma mnóstwo długich czułków wyposażonych w komórki parzydełkowe. Gdy poczuje się zagrożona, uwalnia jad z komórek.
Przeczytaj również: Najpiękniejsze muszle na świecie. Niektóre można podziwiać tylko w muzeach
Meduzy wyrzucone na plażę – co należy z nimi zrobić?
Meduzy są wyrzucane na brzeg przez fale. Niestety, dłuższy pobyt na piasku oznacza dla nich śmierć – ich galaretowate ciało wysycha. Turysta nie odróżni, czy meduza jest żywa, czy martwa, gdy zobaczy okaz leżący na piasku, natomiast najbardziej etycznym zachowaniem jest przeniesienie jej w wiaderku do wody. Niestety wiele osób nie tylko nie zostawia ich w spokoju, ale wręcz zakopuje w piasku czy rozdrabnia ich ciała.
Meduzy nie mają mózgu i centralnego układu nerwowego, natomiast reagują na bodźce – być może żywa meduza jest w stanie w jakiś sposób odczuwać, co się z nią dzieje. Choć ustawa o ochronie zwierząt, a szczególnie artykuł dotyczący znęcania się nad zwierzętami nie obejmuje meduz (w ustawie mowa o kręgowcach, a meduzy są bezkręgowcami), znęcanie się nad nimi jest naganne.
Źródła: planeta.pl, national-geographic.pl, animalia.bio, medianauka.pl, ekologia.pl
Rozwiąż quizy przyrodnicze:
Trudny QUIZ przyrodniczy. Zdobędziesz komplet punktów?
Bzyczy, gryzie, żądli... Co wiesz o owadach latających?
QUIZ wiedzy. Wstyd nie znać tych polskich ptaków
