Z tego artykułu dowiesz się:
- Jaką broń nazywamy biologiczną?
- Kto użył broni biologicznej jako pierwszy?
- Co sprawia, że broń biologiczna jest tak niebezpieczna?
- Jaki jest poziom rażenia współczesnej broni biologicznej?
- Które państwa pracują nad rozwojem broni biologicznej?
Co to jest broń biologiczna?
Paradoksalnie historia broni biologicznej liczy tysiące lat i rozpoczęła się od świadomego szerzenia epidemii wśród wrogów. Jej istotą jest wykorzystanie bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów w celach wojennych. Poszczególne rodzaje broni biologicznej mogą być skierowane przeciwko ludziom, zwierzętom czy roślinom, a ich wpływ może być niszczący lub zaledwie ograniczający działanie człowieka.
Czytaj także: Kiedy użyto broni chemicznej i jakie były tego konsekwencje?
Krótka historia broni biologicznej
Kto użył broni biologicznej jako pierwszy? Nie wiadomo. Historycy przywołują jednak liczne opisy zatruwania studni czy przewożenia zainfekowanych trupów w celu pokonania nieprzyjaciela. Epidemia czarnej śmierci, która zabiła 25 milionów ludzi w Europie, najprawdopodobniej została zainicjowana przez hordy mongolskiego władcy Dżany Bega, który rozkazał katapultować ofiary dżumy do obleganego genewskiego portu Kaffa.
W czasie I wojny światowej Niemcy wykorzystali pałeczkę nosacizny do wybijania koni i bydła. W latach 40. XX w. Japończycy uśmiercili nawet trzy tysiące. ludzi, testując różne patogeny m.in. na alianckich jeńcach. W czasie zimnej wojny natomiast Rosja i USA aktywnie zaangażowały się w intensywne prace nad zwiększeniem skuteczności broni biologicznej, które oficjalnie zahamowane zostały podpisaniem traktatu w Moskwie, Waszyngtonie i Londynie w 1972 r.
Czytaj także: Ukraińskie elektrownie jądrowe w strefie wojny. Jakie mogą być skutki?
Co jest czynnikiem rażenia w broni biologicznej?
Skuteczność broni biologicznej zależy oczywiście od wykorzystanego w niej patogenu. XX w. przyniósł zainteresowanie najbardziej zjadliwymi bakteriami i toksynami, które są tanie, łatwe do dystrybucji i zdolne do szybkiego zabijania milionów ludzi. Przykładem jest oczyszczony jad kiełbasiany, który rozdystrybuowany w formie aerozolu powoduje nagły paraliż i zgon.
Najbardziej niebezpieczne rodzaje broni biologicznej wykorzystują czynniki o wysokim poziomie zaraźliwości i śmiertelności, możliwe do przekazywania z człowieka na człowieka. Ich neutralizacja wymaga szeroko zakrojonych działań publicznych. Z reguły są trudne do monitorowania, więc reakcja często przychodzi zbyt późno, gdy ludzie są już nieuleczalnie chorzy.
Jednym z najbardziej niesławnych patogenów jest wąglik, czyli bakteria wywołująca poważną zakaźną chorobę u zwierząt hodowlanych, ale także u ludzi. Mikroskopijne spory, łatwe do znalezienia w przyrodzie, mogą być skutecznie rozprzestrzeniane w powietrzu, żywności i wodzie, a przy tym nie da się ich wykryć zmysłami. Leczenie wymaga podania antybiotyków lub specjalnej antytoksyny.
Jako wysokie zagrożenie dla ludności cywilnej ocenia się również masowe wykorzystanie ospy prawdziwej, tularemii, a także wirusów wywołujących gorączki krwotoczne, takich jak Ebola. Nie można jednak bagatelizować i mniej zjadliwych, ale wciąż śmiertelnych patogenów, takich jak brucella, rycyna, enterotoksyna gronkowcowa B czy wywołujące tyfus plamisty riketsje.
Czytaj także: Jak zabezpieczyć się przed radiacją? Nie tylko płyn Lugola
Współczesna broń biologiczna – poziom rażenia
W zależności od tego, co jest czynnikiem rażenia w broni biologicznej, istnieją różne metody dystrybucji patogenu, a tym samym geograficznego zasięgu jego oddziaływania. Do najgroźniejszych należy dyspersja w powietrzu za pomocą specjalnie skonstruowanej bomby lub samolotów. Przy tak rozpowszechnianej broni biologicznej poziom rażenia może łatwo obejmować miliony ludzi zamieszkujące konkretne regiony czy nawet kraje.
Ponadto na masową skalę broń biologiczną wykorzystać można do skażenia wody lub żywności na danym obszarze geograficznym. Zasięg może wówczas sięgać setek kilometrów i dotyczyć tysięcy gospodarstw domowych korzystających z tych samych źródeł.
Czytaj także: Tajemnice Czerwonego Lasu. Nie tylko napromieniowanie
Które państwa pracują nad rozwojem broni biologicznej?
Mimo globalnej delegalizacji niehumanitarnych praktyk wojennych wciąż na świecie są kraje podejrzane o posiadanie broni biologicznej. Według ekspertów jest ona odpowiednikiem bomby atomowej „dla biednych” i umożliwia nawet mniej zamożnym nacjom rozwój zabójczych technologii.
Trudno jest jednoznacznie określić, które państwa pracują nad rozwojem broni biologicznej, bo jest to aktywność ściśle tajna i podlegająca międzynarodowym sankcjom. Od lat jednak uważa się, że dostęp do gotowej do użycia broni posiada już Korea Północna, a zaawansowane przygotowania prowadzi się również w Chinach, Rosji, Iranie, Iraku i Libii.
Niestety, spoglądając wstecz trudno zachować optymizm. Wydaje się, że autorytarne reżimy oraz organizacje terrorystyczne mają w rękach możliwość, którą można śmiało nazwać tykającą bombą. Z tego powodu w wielu krajach rozwija się szeroko zakrojone plany zapobiegania i reagowania na potencjalny atak, łącznie z programami publicznych szczepień.
RAPORT UKRAINA — ROSJA
Wojna w Ukrainie — relacje na żywo
„Obudziły mnie strzały". Wywiady, reportaże i historie osobiste z wojny w Ukrainie.
Grupa Polsat Plus i Fundacja Polsat razem dla dzieci z Ukrainy. Dołącz do zbiórki!
Komentarze (0)