Trójpodział władzy zaproponowany w wieku osiemnastym prze Monteskiusza zawiera w sobie podział władzy na: władzę ustawodawczą (prawodawczą); władzę sądowniczą oraz władzę wykonawczą. Władza wykonawcza to inaczej władza egzekutywa i polega ona na bezpośrednim zarządzaniu sprawami danego państwa. W Polsce ten rodzaj władzy spoczywa w rękach: Prezydenta, Rady Ministrów czyli rządu ( w skład Rady Ministrów wchodzi Premier, który jest jej szefem) oraz organy administracji rządowej.

Prezydent

Jeżeli chodzi o prezydenta to jest on wybierany w wyborach powszechnych, a zatem ma możliwość powoływania się na bezpośredni mandat narodu. Zgodnie z konstytucją urząd prezydenta to najwyższy urząd w państwie polskim. Do tej pory w Polsce w wolnych wyborach wybrano sześciu prezydentów. Byli to kolejno: G. Narutowicz, S. Wojciechowski, I. Mościcki, L. Wałęsa, A. Kwaśniewski (piastował urząd prezydenta dwukrotnie) oraz L. Kaczyński. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pełni rolę głowy państwa oraz rolę głównego przedstawiciela państwa na forum międzynarodowym. Do obowiązków, jakie spoczywają na barkach prezydenta zalicza się: a) czuwanie nad przestrzeganiem zasad zawartych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która została uchwalona w roku 1997; b) kontrola suwerenności oraz bezpieczeństwa państwa, zarówno wewnętrznego jak i zewnętrznego; c) stanie na starzy nienaruszalności oraz niepodzielności obszaru państwa; d) czuwanie nad przestrzeganiem umów międzynarodowych. Kadencja Prezydenta w Polsce trwa pięć lat, po upływie tego czasu w wyborach, które są: powszechne, równe, bezpośrednie, w głosowaniu tajnym, naród wybiera ponownie kandydata na ten urząd. Ta sama osoba może pełnić urząd prezydenta dwa razy. Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej może zostać każdy obywatel państwa polskiego, który o pierwsze korzysta z pełni praw oraz po drugie ukończył 35 rok życia. Wybory zarządzane są przez Marszałka Sejmu, zaś prawo do zgłoszenia kandydatów posiadają organizacje polityczne, organizacje społeczne oraz wyborcy. Ważne jest jednak by zgłoszenie takie było poparte liczbą przynajmniej stu tysięcy podpisów. Wybory wygrywa ten kandydat, który zdobędzie ponad połowę głosów, bez względu na wyborcza frekwencję. W przypadku kiedy, żaden z wytypowanych kandydatów nie otrzyma wymaganej liczby głosów, po upływie dwóch tygodni przeprowadzana jest druga tura wyborów. W drugiej turze wyborów uczestniczy dwóch kandydatów, którzy w czasie pierwszej tury uzyskali największą liczbę głosów. W drugiej turze wygrywa ten kandydat, który zdobędzie większość głosów. Po złożeniu przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego, nowo wybrany Prezydent może objąć swój urząd. Od Prezydenta oczekuje się , że będzie on wpływał na stabilizację wewnętrzna oraz zewnętrzną kraju. Prezydent jako głowa państwa ma wiele uprawnień. Zalicza się do nich: podpisywanie przyjętych przez Sejm ustaw; rozwiązanie parlamentu, prawo veta, prawo łaski. Prezydent sprawując swój urząd nie może piastować innych stanowisk, na przykład nie może być jednocześnie posłem czy sędzią. Do zadań Prezydenta należy poprawna współpraca z rządem, między innymi w celu zwiększenia efektywności władzy wykonawczej w państwie. W związku z tym szef Rady Ministrów powinien informować Prezydenta o wszelkich problemach, które stanowią przedmiot prac Rady Ministrów. Prezydent natomiast w szczególnie pilnych sprawach powinien zwoływać posiedzenia rządu i im przewodniczyć. Prezydent posiada wiele kompetencji. Wśród nich są między innymi tak zwane kompetencje techniczno-organizacyjne. Do tego rodzaju kompetencji zalicza się: a) zarządzanie przez Prezydenta wyborów do Parlamentu; b) mianowanie marszałków; c) możliwość rozwiązania parlamentu; d) podpisywanie lub wetowanie ustaw; e) prawo zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie kwestii zgodności z konstytucją ustawy przekazanej Prezydentowi do podpisu; f) wygłaszanie orędzi w parlamencie; g) prawo inicjatywy ustawodawczej. Oprócz tego Prezydent jest jakby "kierownikiem" w dziedzinie stosunków międzynarodowych, on bowiem posiada kompetencje związane z ratyfikowaniem oraz wypowiadaniem umów z innymi państwami, kompetencje związane z mianowaniem oraz odwoływaniem ambasadorów jak również kompetencje związane z przyjmowaniem listów uwierzytelniających i odwołujących akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw. Do uprawnień Prezydenta należą także decyzje związane ze stanem wojny, może on bowiem ogłosić stan częściowej lub powszechnej mobilizacji. Ponad to pełni on rolę zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym może powoływać różnych dowódców. W sytuacji ewentualnego zagrożenia Prezydent może zarządzić wprowadzenie stanu wyjątkowego. Czas trwania stanu wyjątkowego nie może przekroczyć trzech miesięcy, chyba że zgodzi się na to Sejm. W tych kwestiach Prezydentowi doradza, jedne z jego organów doradczych, a mianowicie: Rada Bezpieczeństwa Narodowego. Kolejne kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej to kompetencje związane z uprawnieniami nominacyjnymi. Prezydent może bowiem nominować: prezesa Narodowego Banku Polskiego; prezesa Sądu Najwyższego; prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego; wniosek Krajowej Rady Sądownictwa - pozostałych sędziów; prezesa Najwyższej Izby Kontroli; członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a ponad to: nadaje pierwszy stopień oficerski, mianuje na stopnie generałów oraz admirałów, mianuje Marszałka Polski, przyznaje polskie obywatelstwo oraz różne ordery i odznaczenia. Kolejne kompetencje prezydenta mają charakter prawotwórczy, gdyż to właśnie Prezydent wydaje rozporządzenia oraz zarządzenia, które są kontrasygnowane przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra. Organem wykonawczym Prezydenta jest Kancelaria Prezydenta. Szefa Kancelarii Prezydenta powołuje sam Prezydent. Skrócenie kadencji Prezydenta przed upływem pięciu lat może wyniknąć z następujących przyczyn: śmierć prezydenta; zrzeczenie się urzędu przez prezydenta, decyzja Zgromadzenia Narodowego, iż prezydent jest niezdolny do piastowania takiego urzędu na przykład z uwagi na zły stan zdrowia ( taka decyzja musi być przegłosowana liczbą co najmniej 2/3 głosów, w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków Zgromadzenia Narodowego), decyzja Trybunału Stanu, przed którym Prezydent odpowiada. Jeżeli jakaś z tych przyczyn będzie miała swe pokrycie w rzeczywistości, to do czasu wyboru nowego prezydenta, urząd ten piastowany jest przez Marszałka Sejmu. A gdy Marszałek Sejmu z jakichś przyczyn nie może podjąć się sprawowania tej funkcji, wówczas przypada ona Marszałkowi Senatu. Od początku reaktywowania urzędu Prezydenta unormowania konstytucyjne, pod tym względem są jednoznaczne i stabilne. Zasady te zgodne są ponad to z założeniami systemu parlamentarnego. Jeżeli natomiast chodzi o odpowiedzialność prezydenta, to nie ponosi on odpowiedzialności politycznej, natomiast odpowiada konstytucyjnie za podejmowane przez siebie akty. Z kolei za akty prawne, które są podejmowane za kontrasygnatą Prezesa Rady Ministrów, odpowiedzialność polityczną bierze, ta osoba, która je razem z Prezydentem podpisała. Do odpowiedzialności Prezydent może być pociągnięty przed Trybunałem Stanu. Może do tego dojść na skutek naruszenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, za naruszenie ustaw (jest to tak zwana odpowiedzialność konstytucyjna) oraz za przestępstwa popełnione umyślnie (jest to tak zwana odpowiedzialność karna). O postawieniu prezydenta w stan oskarżenia może zdecydować Zgromadzenia Narodowego. Muszą być jednak spełnione pewne warunki, na przykład może do tego dojść jeżeli wniosek o to złoży przynajmniej 1/4 ogólnej liczby członków Zgromadzenia Narodowego i jeżeli zostanie on przyjęty przez 2/3 ogólnej liczby Zgromadzenia Narodowego. W sytuacji kiedy prezydent jest postawiony w stan oskarżenia, to nie może on sprawować swojego urzędu i korzystać ze swych uprawnień oraz kompetencji. Jest wówczas zastępowany przez Marszałka Sejmu bądź Marszałka Senatu. W przypadku kiedy prezydent zostanie uznany za winnego zarzucanych mu czynów, Trybunał Stanu orzeka złożenie Prezydenta z pełnionej funkcji. Od autorytetu, zdolności negocjacyjnych, przywódczych oraz rozwagi Prezydenta zależy sprawne funkcjonowanie naczelnych władz państwa, a tym samym i samego państwa.

Rada Ministrów

Drugim elementem władzy wykonawczej w Polsce jest Rada Ministrów. Rada Ministrów zwana jest powszechnie rządem. Rada Ministrów odpowiedzialna jest za prowadzenie polityki wewnętrznej państwa oraz polityki zewnętrznej (zagranicznej) państwa. Ponad to rząd nadzoruje całość prac administracji rządowej. Rada Ministrów posiada uprawnienia do podejmowania decyzji dotyczących wszelkich spraw polityki państwa, których nie zastrzeżono dla Prezydenta bądź jakiegoś innego organu administracji państwowej lub samorządowej. Rada Ministrów jest odpowiedzialna między innymi za zapewnienie wykonania określonych ustaw, za wydawanie rozporządzeń z mocą ustawy, za wydawanie rozporządzeń w celu wykonania ustaw oraz za podejmowanie uchwał w zakresie wykonywania jej uprawnień zgodnie z zasadami konstytucyjnymi. Rada Ministrów kontroluje, koordynuje oraz nadzoruje działalność pozostałych organów administracji rządowej. Ponosi także odpowiedzialność przed Sejmem za pracę innych organów administracji rządowej. Do jej zadań obowiązkowych zalicza się między innymi: sporządzanie corocznego projektu związanego z budżetem państwa oraz innych ważnych kwestii o charakterze finansowym; chronienie interesów Skarbu Państwa oraz nadzór nad samorządem terytorialnym. Ponad to właśnie Rada Ministrów pod kierownictwem Prezydenta jest odpowiedzialna za zawieranie umów międzynarodowych oraz za utrzymanie poprawnych stosunków i relacji z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi. Na nie także spoczywa zadanie związane z zapewniłem państwu bezpieczeństwa wewnętrznego oraz zewnętrznego. W skład Rady Ministrów wchodzą: Prezes Rady Ministrów ( jest jej szefem, przewodniczącym), wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie, jak również inne osoby, których członkostwo jest określone przez odpowiednie ustawy szczególne. Ministrowie w Polsce to: rządu wchodzą: rada ministrów składają się na nią premier, wice premierzy oraz ministrowie: Minister Finansów; Minister Infrastruktury; Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi; Minister Spraw Zagranicznych; Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji; Minister Obrony Narodowej; Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej; Minister Skarbu Państwa; Minister Środowiska; Minister Sprawiedliwości; Minister Zdrowia; Minister Edukacji Narodowej i Sportu; Minister Nauki; Minister Kultury. Skład Rady Ministrów w kadencji parlamentu na lata 2001-2005 przedstawiał się następująco:

Marek Belka - Prezes Rady Ministrów

Mirosław Gronicki - Minister Finansów

Izabela Jaruga -Nowacka - Wicepremier, Minister Polityki Społecznej

Krzysztof Opawski - Minister Infrastruktury

Wojciech Olejniczak - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Włodzimierz Cimoszewicz - Minister Spraw Zagranicznych

Ryszard Kalisz - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

Jerzy Szmajdziński - Minister Obrony Narodowej

Jacek Socha - Minister Skarbu Państwa

Jerzy Swatoń - Minister Środowiska

Andrzej Kalwas - Minister Sprawiedliwości

Jerzy Hausner - Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki i Pracy

Marek Balicki - Minister Zdrowia

Mirosław Sawicki - Minister Edukacji Narodowej i Sportu

Michał Kleiber - Minister Nauki, Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych

Waldemar Dąbrowski - Minister Kultury

Sławomir Cytrycki - Minister, członek Rady Ministrów

Działania Rady Ministrów mają charakter kolegialny. Prezesem Rady Ministrów jest premier, który ma prawo do wydawania rożnych rozporządzeń. Ponad to pełni on rolę zwierzchnika wszystkich pracujących w administracji rządowej. Ma ona także uprawnienia do organizowania tak zwanych komitetów Rady Ministrów, które są organami opiniodawczymi oraz doradczymi. Liderami takich komitetów są wiceprezesi Rady Ministrów. Od roku 1993 są dwa komitety i są to: Komitet Ekonomiczny oraz Komitet Społeczno-Polityczny. W roku 1994 powołany został kolejny komitet czyli Komitet Spraw Obronnych. Rolę organu doradczego premiera pełni Rada Legislacyjna, w której skład wchodzą wybitni prawnicy kraju. Ministrowie pełnią także rolę szefów resortów czyli są kierownikami odpowiednich pionów administracji państwowej. Pomagają im w tym sekretarze stanu oraz podsekretarze stanu, którzy na wniosek ministra są powoływani przez Prezesa Rady Ministrów. Organizację oraz tryb pracy Rady Ministrów określa odpowiednia ustawa z roku 1996. Rząd powoływany jest przez Prezydenta i Sejm. Przy czym zwykle inicjatywa powołania rządu wychodzi od Prezydenta. Prezydent powołuje rząd w przeciągu czternastu dni od pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji Rady Ministrów. Proces powoływania rządu wygląda w następujący sposób: najpierw przez prezydenta desygnowany jest Prezes Rady Ministrów, następnie na wniosek Prezesa Rady Ministrów prezydent powołuje Radę Ministrów ( w jej skład przy tym wchodzą osoby wskazane przez Prezesa Rady Ministrów); następnie Prezes Rady Ministrów w przeciągu czternastu dni od powołania rządu przedstawia Sejmowi program działania rządu oraz zwraca się do Sejmu o udzielenie mu wotum zaufania. Wotum zaufania może być wyrażone bezwzględną większością głosów. W sytuacji kiedy wotum zaufania nie zostanie wyrażone , to w przeciągu dwudziestu jeden dni Sejm taką samą większością może sam dokonać wyboru rządu. W całym procesie powoływania rządu może dojść także do sytuacji, że rząd nawet po czterech próbach nie zostanie powołany. Wówczas Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wybiera między dwoma rozwiązaniami: może sam rozwiązać parlament lub na czas sześciu miesięcy powołać rząd przejściowy. Taki rząd o charakterze tymczasowym może się przekształcić w rząd parlamentarny, pod warunkiem, że zostanie zastosowane konstruktywne wotum nieufności. Jeżeli natomiast żadne z tych rozwiązań nie zostanie przyjęte w przeciągu tych sześciu miesięcy, to obowiązkiem prezydenta jest rozwiązanie obydwu izb parlamentu i zarządzenie nowych wyborów. Taka sytuacja nie jest niczym pozytywnym, gdyż oznacza, że stronnictwa, które weszły do Sejmu są niezdolne do ukształtowania większości potrzebnej do powołania rządu. Sytuacja stanowi swego rodzaju impas polityczny, świadczy o malej efektywności poszczególnych ugrupowań. Po zakończeniu wyborów cały proces powoływania rządu zaczyna się od nowa. Rząd odpowiedzialny jest przede wszystkim przed parlamentem. Odpowiedzialność ta stanowi bardzo istotna cechę systemu parlamentarnego. Proces pociągania rządu do odpowiedzialności wygląda następująco: najpierw Prezes Rady Ministrów na ręce Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej składa dymisję rządu. Dymisja może być złożona w wypadku gdy: ukonstytuuje się nowo wybrany Sejm, Rada Ministrów i jej Prezes postanowią zrezygnować z pełnionych funkcji, Sejm nie udzieli wotum zaufania, Sejm udzieli wotum nieufności. Jeżeli zachodzą pierwsze trzy sytuacje Prezydent przyjmuje dymisję i odwołuje rząd. Aby rząd został pociągnięty do odpowiedzialności, Sejm musi mu udzielić wotum nieufności. Wniosek o to powinno złożyć przynajmniej czterdziestu sześciu posłów czyli 1/10 składu Sejmu. Taki wniosek podlega głosowaniu po siedmiu dniach od dnia jego złożenia. Wotum nieufności musi być wyrażone bezwzględną większością głosów. W sytuacji, kiedy wniosek zostanie odrzucony, kolejny wniosek może wpłynąć dopiero po upływie trzech miesięcy. Z drugim wnioskiem musi już wystąpić stu piętnastu posłów czyli czwarta część ich liczby ogólnej. W obecnej chwili w państwie polskim są dwa rodzaje wotum nieufności. Pierwszy to wotum nieufności zwyczajne. Ma ono charakter negatywny i jego głównym zamiarem jest obalenie dotychczasowej Rady Ministrów. Tu jednak kluczowa decyzja zależy od Prezydenta, który może taką decyzje przyjąć lub też nie. Drugi rodzaj wotum nieufności, to wotum nieufności konstruktywne. Konstruktywne wotum polega na tym, że podjęciem jednej uchwały dotychczasowemu rządowi zostaje wyrażone wotum nieufności i jednocześnie zostaje wybrany nowy Prezes Rady Ministrów. Jego głównym zaś zadaniem jest stworzenie nowego rządu. Wotum konstruktywne dość często jest stosowane w niektórych krajach Europy Zachodniej. Tu odpowiedzialność o charakterze indywidualnym jest ponoszona przez poszczególnych ministrów. Jeżeli więc jakiś konkretny minister zostanie zanegowany przez Sejm, to ma on obowiązek poddać się do dymisji, zaś Prezydent powinien taką dymisję przyjąć. Pewnego rodzaju przykładem odpowiedzialności politycznej poszczególnych ministrów są również wszelkie dokonywane przez Prezydenta zmiany składu Rady Ministrów. Takie zmiany mogą być jednak dokonane na wniosek Prezesa Rady Ministrów. W roku 1982, wzorując się na konstytucji okresu międzywojennego, ustanowiono również tak zwaną instytucję odpowiedzialności konstytucyjnej. Takiej odpowiedzialności podlegają miedzy innymi kierownicy urzędów centralnych oraz pozostałe osoby zasiadające w Radzie Ministrów. Odpowiedzialność konstytucyjna ponosi się przede wszystkim za naruszenie Konstytucji oraz innych ustaw. O postawieniu kogoś w stan odpowiedzialności konstytucyjnej decyduje powoływany przez Sejm Trybunał Stanu. Przed Trybunałem Stanu odpowiada się również za przestępstwa, które są popełnione przez osoby zajmujące najwyższe stanowiska w administracji państwowej. I tak przed Trybunałem Stanu odpowiadają oprócz Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i członków rządu: prezes Najwyższej Izby Kontroli (NIK), prezes Narodowego Banku Polskiego (NBP), Prokurator Generalny, kierownicy urzędów centralnych, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT), Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, jak również osoby, zajmujące się kierowaniem określonym ministerstwem. O pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej decyduje tylko Sejm. Za przewinienia, które nie są przestępstwami Trybunał Stanu może orzec następujące kary: utrata praw wyborczych; złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji; zakaz piastowania stanowisk w administracji państwowej; utrata odznaczeń, orderów czy innych tytułów o charakterze honorowym. Za przewinienia, które są przestępstwami Trybunał Stanu orzeka kary zgodnie z obowiązującym kodeksem karnym.